De Britse zorg, vindt Jake's moeder, is een westers land onwaardig

Jade Haunch (28) haastte zich vorige week woensdag naar de spoedeisende hulp van haar ziekenhuis in Bradford. Haar baby van dertien maanden werd zieker en zieker. En dat terwijl al eerder was geconstateerd dat hij vocht in zijn hersenen had en dat hij daaraan spoedig geopereerd moest worden. De operatie werd in de afgelopen maand echter twee keer uitgesteld vanwege een gebrek aan capaciteit.

"Toen hij vorige week begon over te geven kregen mijn man en ik meteen stress. Straks is er echt iets met zijn hersenen." Aangekomen op de spoedeisende hulp volgde nog een teleurstelling. "We kwamen om vijf uur aan en de ruimte was overvol. We konden niet eens zitten. Uiteindelijk waren we pas om drie uur 's nachts aan de beurt." Tien uur lang wachten met een zieke, huilende baby terwijl je in grote onzekerheid verkeert. "Mijn man is altijd de rust zelve, maar hij ontplofte toen bleek dat we zo lang moesten wachten."

Baby Jake bleek aan een buikgriep te leiden en het viel mee, maar het vocht in zijn hersenen was daarmee nog niet weg. "We wachten nog steeds tot hij geopereerd kan worden. Die onzekerheid is vreselijk, ik slaap er slecht van. God weet wat er in het hoofd van Jake aan de hand is."

De National Health Service (NHS) bestaat dit jaar zeventig jaar. Maar een reden voor een feestje is er niet. De gratis gezondheidszorg, ingevoerd onder de Labour-regering van Clement Attlee vlak na de Tweede Wereldoorlog, moest iedereen ongeacht zijn afkomst of inkomen goede zorg bieden. De huidige premier, Theresa May, begon dit jaar met het maken van excuses voor alle operaties die werden uitgesteld. Ook haar minister van volksgezondheid Jeremy Hunt bood zijn verontschuldigingen aan voor alle problemen bij de NHS.

Wachten in de ambulance

Het slechte nieuws over de gezondheidszorg bleef maar binnenstromen. Over het enorme tekort aan bedden, artsen en verpleegkundigen. Of de duizenden patiënten die urenlang op een ambulance moesten wachten. "Ik weet dat het frustrerend is voor veel mensen, maar we doen wat we kunnen", zei May. Al bleef een riante verhoging van het NHS-budget uit.

In de afgelopen twintig jaar is de druk op het systeem enorm toegenomen. Aan de ene kant door de sterk groeiende bevolking. In de afgelopen tien jaar zijn er drie miljoen Britten bijgekomen. En aan de andere kant door de vergrijzing. Terwijl het geld dat achtereenvolgende regeringen vrijmaakten voor de NHS niet in hetzelfde tempo meegroeide. Daardoor is een piek in het aantal zieken in de wintermaanden al voldoende om zo'n enorme crisis te veroorzaken.

Marcel Levi is sinds ruim een jaar directeur van één van de grootste NHS-ziekenhuizen van Londen, het University College Hospital. Voorheen werkte hij in het AMC in Amsterdam. Hij ziet met eigen ogen hoe Britse ziekenhuizen deze winter in de problemen komen. "Soms is het zelfs zo erg dat ambulances hun patiënten niet kunnen uitladen bij de spoedeisende hulp omdat die helemaal vol is. Die mensen moeten vaak uren wachten in de ambulance voor ze naar binnen kunnen."

Zorg voelt gratis

Volgens Levi gaat er al jaren te weinig geld naar de NHS. Iets wat bij zo'n crisis pijnlijk duidelijk wordt. "Je moet altijd een klein beetje extra capaciteit hebben om de pieken op te vangen. Die extra capaciteit is er na jaren van bezuinigingen niet meer. Dus als er iets meer vraag is dan normaal, kan het systeem het niet meer aan."

Het feit dat Britten geen premie hoeven te betalen - zoals in Nederland - helpt niet mee, zegt hij. Daardoor ontstaat bij velen het gevoel dat zorg gratis is. "In Nederland komt 50 procent van het zorgbudget uit de belastingen en 50 procent uit premies. Hier komt alles uit de belastingen, waardoor de kosten onzichtbaar zijn voor burgers. Dat betekent dus dat een Brit veel sneller een beroep doet op zorg en weinig verantwoordelijkheid neemt voor zijn eigen gezondheid."

Uit peilingen blijkt dat de gratis NHS voor een meerderheid van de Britten prioriteit nummer één is. Vandaar dat de politiek niet aan de heilige gratis zorg komt. "Maar op de lange termijn is het politiek en maatschappelijk niet houdbaar", zegt Levi.

Jade Haunch heeft vooral te doen met alle artsen en verpleegkundigen. "Het zijn echt geweldige mensen, zij kunnen er weinig aan doen. Maar dit kan zo echt niet langer. We zijn een rijk en westers land, daar mogen dit soort dingen niet gebeuren."

En nu maar hopen dat de operatie van baby Jake, in principe gepland voor volgende week, gewoon doorgaat.

Lees ook: Dit voorjaar bleken de Britse ziekenhuizen zeer kwetsbaar voor ransome ware, omdat hun computers draaiden op verouderde systemen