'De basisuitkering is gewoon niet op orde'

Dat ze voor vakanties of uit eten gaan geen geld heeft, daar kan Tilly Prinsen (61) wel mee leven. Dat ze schulden moet aangaan om de fietsenmaker te betalen of de bijles van haar zestienjarige dochter, niet. "Ik ben constant aan het rekenen in mijn hoofd. Als ik de bijles betaal, sta ik rood maar dat kan ik dan weer compenseren als de kinderbijslag wordt gestort. Het ene gat met het andere dichten, dat is het."

Prinsen behoort tot de 18.000 Utrechtse huishoudens die moeten rondkomen van het sociale minimum. Voor deze 13 procent van alle Utrechtse gezinnen lanceerde de gemeente vorig jaar een nieuw armoedebeleid: er kwam een U-pas waardoor mensen met een laag inkomen kunnen sporten en meedoen aan culturele activiteiten, een collectieve ziektekostenverzekering en laagdrempelige schuldhulpverlening via de achttien buurtteams in de stad.

Het Nibud, het nationaal instituut voor budgetvoorlichting, heeft het Utrechtse beleid nu geëvalueerd. Conclusie: een gezin met oudere kinderen op bijstandsniveau komt 307 euro in de maand tekort. Oók als gebruik is gemaakt van alle oude en nieuwe regelingen in de stad.

Wethouder Victor Everhardt (D66) wil dat het Rijk de uitkeringen en kindgebonden budgetten verhoogt. "Wij mogen zelf geen inkomenspolitiek voeren maar kunnen als gemeente in de huidige situatie niet de armoede bestrijden."

Prinsen doet haar verhaal thuis, in de huurwoning waar elke ruimte een andere kleur op de muren heeft: roze, groen of paars. In de kast boeken over wandelingen, religie en een encyclopedie. "Ook hoger opgeleide mensen kunnen arm worden", zegt ze daarover. Ze behoort al lang tot de categorie 'armen'. Ze raakte op jonge leeftijd ziek, reuma-achtige klachten, waardoor ze haar hbo-studie verpleegkunde niet kon afmaken. Werken doet ze alleen als vrijwilliger. "Het is heel belangrijk om deel te nemen aan de samenleving om niet geïsoleerd te raken." Met de vader van haar kinderen woont ze niet meer samen. "Ik krijg allerlei toeslagen, maar had liever gehad dat een huurwoning 200 euro per maand zou kosten, zodat ik die huurtoeslag niet nodig had."

Eigenwaarde is een woord dat veel terugkomt. Net als vooroordelen. "Mensen denken dat het je eigen schuld is en dat er voldoende voorzieningen zijn. Niet dus. Of ze zeggen: die kinderen hebben toch geen smartphone of tablet nodig? Nou, dat hebben ze wel om mee te kunnen doen met de maatschappij, om bepaalde vaardigheden te ontwikkelen."

Ontsnappen uit armoede als je er mee op bent gegroeid, is niet makkelijk, weet Bert (40) - liever geen achternaam in de krant, vanwege mogelijke toekomstige werkgevers. "Over arme mensen bestaan een hoop vooroordelen." Bert doet zijn verhaal in een buurthuis in de stad. Zijn moeder moest van 100 gulden per maand rondkomen. "Meubels haalden we bij het grofvuil vandaan. Ik werd gepest omdat ik in de kleren van mijn zussen liep." Bert heeft tien 'rijke jaren' gekend. Hij werkte als betonmonteur, had een eigen huis. Toen hij ontslagen werd, ging het snel bergafwaarts. "De grootste fout die ik toen heb gemaakt is hulp weigeren."

Inmiddels gaat het beter. Bert doet veel vrijwilligerswerk onder andere in de daklozenopvang. Zijn doel is: geen uitkering meer en zijn schulden afbetalen. Als ervaringsdeskundige geeft hij soms voorlichting op scholen. Denkt hij weleens aan financiële rijkdom? "Als ik geld had zou ik een rugtas kopen en de wereld over trekken."

De achternaam van Bert is bij de redactie bekend

undefined

Aantal minima in Domstad stijgt

Utrecht zag het aantal huishoudens dat moet rondkomen van een sociaal minimum toenemen van 8,5 procent in 2008 tot 13 procent nu. Het nieuwe armoedebeleid moest de cijfers naar beneden brengen. Utrecht doet hiervoor een dringende oproep aan het Rijk. "De basisuitkering is gewoon niet op orde", zegt wethouder Victor Everhardt (D66). Hij vindt het niet acceptabel dat mensen basisbehoeften als voeding, huur en energie niet kunnen betalen en dat er geen geld is om de kinderen zakgeld te geven. "Fijn dat er vanaf 2017 jaarlijks 100 miljoen extra komt om armoede onder kinderen te bestrijden, maar dat is niet genoeg."

undefined