Interview
'De banlieue respecteert alleen wat sterk is'
Er zijn onlusten in de voorsteden van Parijs. Onderzoeker Tarik Yildiz: ‘Wijkagenten moeten bewapend zijn.’
Tarik Yildiz (32) groeide op in een torenflat in de banlieue van Parijs. Zijn vroegere milieu is nu zijn studieobject. Yildiz publiceerde onlangs ‘Qui sont-ils?’ (‘Wie zijn zij?’) een onderzoek naar jonge moslims in Frankrijk.
Identiteitscontroles door de Franse politie in de voorsteden van Parijs kunnen uitlopen op een drama. De 22-jarige Théo kreeg onlangs een wapenstok in zijn anus en de rellen waren geboren.
Welke rol speelt de politie in de banlieues?
'Tegenwoordig woon ik in Parijs en wat mij hier opvalt is de voortdurende aanwezigheid van de politie, ze zijn overal. Vroeger zag ik ze alleen af en toe langs komen om mensen te controleren en dan vertrokken ze weer. Zo gaat dat meestal nog steeds, maar ook de voorsteden hebben er behoefte aan dat agenten er altijd zijn.'
U pleit voor de inzet van wijkagenten?
“Ja, maar dan niet het soort wijkagent dat door oud-president Nicolas Sarkozy is afgeschaft in 2002. Dat waren dienders op de fiets, zonder wapen, die voetbalden met jongens die op straat rondhingen. Die werden natuurlijk niet serieus genomen. Waar ik vandaan kom is alleen respect voor wat sterk is, wat zwak is kan rekenen op minachting. Wijkagenten moeten gewapend zijn en zich streng maar correct opstellen. Het gaat te vaak mis. Het is te begrijpen, veel agenten zijn slecht opgeleid en worden direct naar de moeilijkste gebieden gestuurd. Ze raken gefrustreerd omdat de mensen die ze aanhouden binnen de kortste keren weer vrij rondlopen en ondertussen krijgen ze beledigingen en allerlei projectielen naar hun hoofd. Maar dat rechtvaardigt natuurlijk niet terugschelden.”
Wat is de diepere oorzaak van het geweld dat we nu zien, iets meer dan tien jaar na de beruchte rellen van 2005?
'Er is denk ik sprake van een autoriteitscrisis. Jongeren in deze buurten wordt thuis vaak geen discipline bijgebracht. Vaders zijn of aan het werk of helemaal afwezig zodat de moeders er alleen voor staan. De Franse staat heeft deze leegte niet opgevuld, integendeel zelfs. Het onderwijs heeft de problemen verergerd door het belang van discipline te relativeren. Ik hoor van leraren die dat het in een klas met twintig leerlingen nu een puinhoop is terwijl er vroeger met veertig kinderen orde heerste. Volgens de nieuwe methoden staat het kind centraal en als Flaubert en Montaigne te moeilijk blijken analyseert de leraar de teksten van rappers.'
'Vroeger was het beter', zou dat het probleem zijn?
'Ik bedoel dat het rampzalig is dat het onderwijs volksverheffing niet langer als een opdracht ziet: want wie thuis geen toegang heeft tot cultuur heeft niets anders dan de school. En de gevolgen van het gebrek aan discipline kunnen we overal zien. Op straat houdt niemand jongeren tegen die hun grenzen verleggen, werkgevers klagen over personeel dat lak heeft aan normale omgangsvormen.'
Is er een verband tussen de islamisering van sommige buurten en de autoriteitscrisis?
'Dat verband is er zeker, islamisten springen in het gat dat de staat achterlaat. Zij geven soms zelfs cursussen om mensen te leren lezen in het Frans of Arabisch. Je kan dus zeggen dat islamisten essentiële taken van de overheid hebben overgenomen. Als iemand jouw telefoon steelt in een achterstandswijk is de kans groot dat niemand reageert, en politie is er dus niet. Maar een islamist met een grote baard en een kaftan wil er misschien nog wel achteraan rennen.'
