De administratief medewerker krijgt het moeilijk

Wie een baan heeft als inpakker, receptionist of boekhouder moet voor de toekomst vrezen. Automatisering gaat het komende decennium hard toeslaan in deze beroepen. Veel routinematige en administratieve taken zullen overbodig worden.

Het geluid dat 'de robots komen', is al langer te horen. Veel specifiek Nederlands onderzoek naar de omvang van het verschijnsel is er nog niet. Doorgaans worden buitenlandse rapporten op de Nederlandse situatie geplakt. Uitkeringsinstelling UWV probeert er meer concrete cijfers over te verzamelen. In zes jaar tijd, van 2013 tot en met 2018, zullen in de administratie 100.000 banen verdwijnen, luidt de voorspelling in een gisteren gepubliceerd rapport. "Verreweg de grootste krimp in werkgelegenheid onder alle beroepsklasses", stelt het UWV.

De beroepsgroep telt 1,2 miljoen werknemers, van postbezorgers en secretaresses tot verkopers en juristen. Dat is ongeveer 17 procent van de werkzame beroepsbevolking. Tussen 2008 en 2012 ging al een streep door 90.000 banen. Deels een crisiseffect maar ook door digitalisering, stelt het UWV. Dat is te zien aan het soort werk waar de klappen vallen. Vooral de lager en middelbaar opgeleiden zijn de klos. Hun taken worden overgenomen door computers of door klanten zelf. De hoger opgeleiden houden meer kans op een administratieve baan. Soms nam het aantal vacatures voor die groep, ondanks de crisis, de afgelopen tijd zelfs toe, zoals voor economen.

Het is belangrijk de oprukkende computerisering in de administratie in kaart te brengen omdat daar relatief veel mbo'ers werken. Meer dan de helft van de functies is op mbo-niveau, 17 procent is werk voor lager opgeleiden, de resterende 30 procent voor hoger opgeleiden.

De grote druk op mbo-banen is duidelijk te zien in de financiële administratie, bij de accountantskantoren. Het aantal vacatures met vmbo of mbo in de omschrijving is sinds 2011 fors gedaald, met 60 procent. Tegelijkertijd nam het aantal advertenties waarin om mensen met hbo of universiteit werd gevraagd met maar liefst 70 procent toe. Upgrading, noemt het UWV dat. Taken veranderen van eenvoudiger, zoals gegevens verwerken, naar complexer: cijfers controleren en contact met de klant onderhouden. Op mbo-niveau valt daardoor een gat.

Die ontwikkeling lijkt ook enigszins door te dringen tot studenten. Het aantal scholieren bij een administratieve mbo-opleiding daalde de laatste drie schooljaren met 6 procent. Vaker kiezen mbo'ers ervoor door te leren op het hbo, omdat de kansen op werk anders te klein zijn. De toekomstige werknemers moeten zich ook wat betreft vaardigheden anders scholen, constateert het UWV. Zaken als taalvaardigheid, communicatie en omgang met anderen worden belangrijker. De secretaresse wordt meer organisator, contactpersoon en adviseur. De boekhouder en de salarisadministrateur verlaten vaker hun eigen bureau voor overleg met klanten.

Voor één soort werknemers is er de komende jaren weinig aan de hand. Dat zijn de wetenschappelijk opgeleide financieel specialisten. Aan fiscalisten, accountants en zij die verstand hebben van risico-inschatting blijft veel behoefte, verwacht het UWV.

undefined