Dat er citroenen op staan betekent niet dat Radlers altijd alcoholloos zijn

Dochter dronk zestien jaar lang alleen thee, limonade en sap, maar wil nu plots aan de Radlers. Vader ziet geen probleem. Hij drinkt in het weekend zelf graag een biertje - zeker met warm weer - en zet nu op zaterdag bij het eten een alcoholloze versie op tafel voor dochter. De puber drinkt met trotse nonchalance uit het flesje of blikje, beschrijft moeder. Zij vindt het niet prettig dat het meisje op deze manier kennismaakt met biermerken. Ze vermoedt dat de industrie die look-a-likes heeft bedacht toen jongeren onder achttien geen alcohol meer mochten kopen. "Een listig opstapje naar het echte werk."

Is het verstandig om hier grenzen aan te stellen?, vraagt ze. "Of moet ik er niet te paniekerig over doen, omdat dat de aantrekkingskracht juist vergroot?"

Bij het Trimbos Instituut is er discussie over geweest, zegt woordvoerder Marjan Heuving. Nul procent is geen alcohol immers. "Als er op een feestje bier gedronken wordt, is het fijn als je zestienjarige de alcoholvrije variant neemt." Maar het kennisinstituut voor geestelijke gezondheidszorg en verslaving concludeert toch dat helemaal geen bier tot je achttiende beter werkt. "Ook alcoholvrij normaliseert biergebruik, jongeren stappen makkelijk over."

Ingewikkeld

Stap, de stichting voor alcoholpreventie, zit op dezelfde lijn. Radler is prima voor volwassenen die moeten rijden of anderszins nuchter moeten zijn, maar het is niet een product voor jonge mensen, reageert Sandra van Ginneken. "Die dochter kan nu toch zeggen dat ze af en toe bier drinkt. Ze leert dat bier erbij hoort." Ingewikkeld is volgens haar dat er een groot aanbod aan producten is. "Het een heet alcoholarm, het ander alcoholvrij en in het buitenland gelden weer andere normen, dan mag er soms toch 1 procent in zitten. Het best is dat je het gewoon helemaal niet doet." Dat er citroenen op staan betekent niet dat Radlers altijd alcoholloos zijn. Amstel, Grolsch en Wieckse hebben ze met twee procent en met nul procent alcohol. Die met nul procent bevatten weer meer suiker.

Opvoeders, die dagelijks met tieners van doen hebben, geven aan dat heel streng zijn nog niet zo makkelijk is. Journalist Gerard Janssen, die al een stapel handleidingen schreef over kinderen en opvoeden, heeft een dochter van 11 die nog niet naar drankjes taalt. Maar bij zijn jongens van 16 en 17 knijpt hij wel eens een oogje dicht. "Als je grootste zorgen zijn dat een 16-jarige een Radlerbiertje met haar vader drinkt, dan mag je niet klagen."

Met overdreven strakke regels is de kans groter dat tieners doorslaan, denkt hij. Tegelijk hoort het volgens hem bij de leeftijd om te experimenteren. "Het is wel heel saai als ze nooit iets doen wat niet mag. Uitproberen kan ook leerzaam zijn."

Ook opvoedkundige Heleen de Hertog pleit voor autonomie. "We leven niet meer in de jaren vijftig, je kunt praten over dingen. Op deze leeftijd is het belangrijk dat ze vertrouwen krijgen. Je geeft informatie, je leert hen wat de risico's zijn, maar als ze straks naar een café gaan, sta je er ook niet naast. Je kunt best zeggen: ik vertrouw erop dat je er volwassen mee omgaat en inderdaad alleen de alcoholvrije neemt. Als ze over de schreef gaan, kun je de afspraken altijd nog herzien."

Hangt af van het kind

Het hangt ook wel van het kind af. "De een kan vrijheid goed aan, voor de ander is het een vrijbrief om meer te gaan proberen. Mijn zoon van 17 roeit heel actief. Zijn coach heeft hem zelfs eens alcoholvrij bier aangeraden omdat er veel eiwitten in zitten. Juist omdat hij sportief is weet ik dat hij daar mee om kan gaan. Maar ik heb ook kinderen thuis die al moeite hebben om gebruik van mobiel of games te beperken."

Sandra van Ginneken van Stap snapt dat ouders schipperen. Ze dronken zelf vaak al wel op hun zestiende. "Het duurt een generatie voordat de nieuwe leeftijdsgrens is ingedaald. We weten ook nog niet zo lang dat de hersenen tot ver in de twintig doorgroeien en dat de kans op schade door alcohol groot is."

De campagne Nix18 meldde afgelopen maandag dat inmiddels 70 procent van de ouders afspraken met hun minderjarige kind maakt over roken en drinken. Kinderen van ouders die strenge regels stellen, drinken veel minder alcohol dan kinderen van toegeeflijke ouders, blijkt uit onderzoek. Van Ginneken: "Het lijkt misschien of het je tiener niks boeit wat jij vindt, maar ze hechten er echt wel waarde aan."