Cuba's nieuwste leider nam liever de fiets dan de dienst-Lada
Cuba's nieuwe president is de vertegenwoordiger van een nieuwe generatie, maar zijn speelruimte is beperkt.
Het Cubaanse parlement heeft Miguel Díaz-Canel gekozen tot president van Cuba. Hij volgt Raúl Castro op, die na tien jaar presidentschap terugtreedt. De machtswisseling wordt gezien als historisch, aangezien Cuba al sinds de revolutie in 1959 onder leiding stond van de gebroeders Castro - eerst Fidel, en later Raúl. Met 57-jarige Díaz-Canel komt een nieuwe generatie aan de macht. Vicepresident werd de met zijn 72 jaar aanzienlijk minder jonge Salvador Valdés Mesa.
De keus voor Díaz-Canel is geen verrassing. Hij was al vicepresident en vertegenwoordigde Cuba in het verleden al regelmatig in het buitenland. De Communistische Partij koos met hem voor zekerheid en continuïteit. Dertig jaar lang draait hij al mee in de molens van de macht, waarvan een aantal als minister van onderwijs en de afgelopen vijf jaar als eerste vicepresident. Al die tijd bleef hij onomstreden en keurig in de pas lopen met de communistische doctrine, wat in Cuba geen sinecure is. Een lange stoet kroonpretendenten viel de afgelopen decennia van de ene op de andere dag uit de gratie.
Het nieuwe staatshoofd is afkomstig uit de provincie Villa Clara, waar hij als elektrotechnisch ingenieur bij de universiteit werkte. Later werd hij actief binnen de Communistische Partij. Díaz-Canel staat bekend als gemakkelijk benaderbaar, relaxed, een goede luisteraar, wars van conflicten en ongecompliceerd. Als jonge partijfunctionaris luisterde hij naar rockmuziek en fietste hij liever in korte broek naar het partijkantoor dan in de dienst-Lada die de partij hem aanbood. Ook bij de parlementsverkiezingen vorige maand sloot hij nog netjes aan in de rij en schroomde niet met gewone Cubanen een praatje te maken.
Welke politieke koers Díaz-Canel als president ambieert is moeilijk te zeggen. In het korset van de Cubaanse politiek is nauwelijks ruimte voor persoonlijke interpretaties. In het verleden liet hij zich nog wel van de progressieve kant zien. Zo kwam hij op voor homorechten en nam hij het een keer openlijk op voor bloggende studenten die pleitten voor meer vrijheid op het internet. Maar het afgelopen jaar onderstreepte hij vooral zijn rotsvaste geloof in de geleide economie en het eenpartijsysteem.
In augustus kondigde hij tijdens een besloten bijeenkomst aan kritische media te willen sluiten en onafhankelijke organisaties hard aan te pakken. Daarnaast beschuldigde hij een aantal westerse ambassades van 'subversieve activiteiten'. De komende jaren moet blijken of hij op dat moment zijn ware gezicht liet zien of dat hij een wit voetje probeerde te halen bij de oude garde om zijn presidentschap veilig te stellen.
Het is de vraag hoeveel kans de nieuwbakken president zal krijgen om een eigen koers te varen - mocht hij dat al willen. Zijn speelruimte wordt aan de ene kant beperkt door de erbarmelijke staat van de economie en aan de andere kant door Raúl Castro, die hem vanuit de Communistische Partij dicht op de huid zal zitten.
Grote verrassingen zijn van hem niet te verwachten. Precies dat moet Díaz-Canel in de ogen van de Communistische Partij de ideale opvolger hebben gemaakt om de dictatuur nog jaren op de rails te houden.
Lees ook: De Castro's laten een verstard en geïsoleerd Cuba achter
De Cubaanse leider Raúl Castro treedt woensdag 18 april 2018 af als president en maakt plaats voor een nieuwe generatie. Voor het eerst in bijna 60 jaar zwaait er geen Castro de scepter in Cuba. Wat voor land laten de Castro's achter?
