Concertmuziek

Franz Liszt componeerde in 1867 een Hongaarse kroningsmis (voor Franz Josef en zijn Sisi), een groots werk dat op 15 april om 20.00 uur voor het eerst klinkt in Nederland, in Muziekcentrum Enschede, samen met het Te Deum van Berlioz door drie Twentse koren, het Orkest van het Oosten en solisten onder leiding van Bernard Burger. Belangrijke rol speelt het orgel, zodat officieus (in juni is de officiële inspeling) het nieuwe Flentrop-orgel in het Muziekcentrum op zijn merites wordt getest.

Birmingham ontwikkelde onder leiding van Simon Rattle een uitstekend symfonie-orkest. Op 10 april in het Amsterdams Concertgebouw (Matinee, 15.00 uur) voeren dat City of Birmingham Symphony Orchestra plus het gelijknamige koor onder leiding van Rattle's opvolger, de Finse dirigent Sakari Oramo, een opera-achtige vijfdelige symfonie uit van Jean Sibelius, 'Kullervo' genaamd, voor solisten, mannenkoor en orkest. 'Kullervo', het eerste orkestwerk van Sibelius, gaat over een Finse volksheld. Vooraf gaat Sibelius' laatste orkestwerk, 'Tapiola'.

Lawrence Renes is ziek en wordt vervangen door Kenneth Montgomery in het concert door Het Gelders Orkest met Ronald Brautigam als solist in Mozarts pianoconcert nr 19, waarin ook Theo Verbeys transcriptie voor orkest klinkt van Alban Bergs eerste piano-sonate en de derde symfonie van Brahms. Op 9 april in Nijmegen Vereniging, 10 en 11 april Arnhem Musis en 15 april Zutphen Hanzehof.

Orgelmuziek

Leiden pronkt dit jaar in de Pieterskerk met het naar de oorspronkelijk zeventiende-eeuwse staat teruggerestaureerde Van Hagerbeer-orgel uit 1643. Vijf concerten zijn er op dinsdagavond rond het instrument; de eerste avond (13 april, met Loeki Stardust blokfluitkwartet en organist Leo van Doeselaar) gaat over de tijd dat de Vrede van Münster (1648) werd gesloten. Op 20 april zingt de Himlische Cantorey werk van J. P. Sweelinck en speelt Wolfgang Zerer diens orgelmuziek. De overige avonden zijn op 11 mei, 1 en 8 juni. Aanvang steeds 20.15 uur; toegangsprijs 30 gulden.

Orgelagenda: Ben van Oosten speelt op het Van den Heuvelorgel in de Nieuwe Kerk te Katwijk alle tien orgelsymfonieën van Widor: op 9 april om 20.15 uur klinken nr 1 en 10. Prijs 10 gld. Utrecht biedt in de Domkerk op 10 april om 15.30 uur een concert in de zaterdagserie door Jan Jansen met Buxtehude, Pachelbell, Bruhns en Bach; gratis. Bram Beekman concerteert op 10 april om 20 uur in de Singelkerk te Ridderkerk met Bach, Guilmant en Franck; gratis. André Vis opent op 10 april om 15.30 uur in de Nieuwe Kerk Delft de zaterdagmiddagserie van veertien concerten op het hoofdorgel met Pachelbel, Arauxo, Hanff en Bach; 3 gld. Petra Veenswijk begint op 11 april om 16.00 uur in de Maria van Jessekerk (Brugwal 20) ook in Delft een zondagmiddagserie van negen concerten; gratis.

Muziektheater

Een operaconcert met hoogtepunten uit het Italiaanse theater als 'Nabucco', 'Traviata', 'Aida'. Een verrassing van het Toonkunstkoor Utrecht dat onder leiding van Jos Vermunt onverwachte paden opgaat. Op 13 april om 20.15 uur in Muziekcentrum Vredenburg, met het Nederlands Promenade Orkest, sopraan Ellen van Haaren en bas Hans van Heiningen.

Otello van Verdi keert in de productie van regisseur Klaus Michael Gruber terug in het Amsterdams Muziektheater bij De Nederlandse Opera. In de herneming niet het Concertgebouworkest met Chailly, maar het Nederlands Philharmonisch Orkest met Carlo Rizzi. De Rus Vladimir Bogatsjov zingt weer de titelrol; ook Desdemona komt uit Rusland: sopraan Elena Prokina, nieuw in de productie. Alle acht voorstellingen van 10 april tot en met 1 mei zijn uitverkocht, maar op de dag zelf zijn er vaak nog kaarten.

Jazz

Elektronische improvisatiemuziek. Het Nederlandse muzieklabel X-OR zet zich in voor nieuwe, extreme vormen van improvisatiemuziek. Ook de elektronische muziek wordt daarbij niet vergeten. Wat die elektronische (geïmproviseerde muziek) tegenwoordig zoal voorstelt, is morgen en overmorgen te horen in het Haagse Korzo Theater. Daar presenteert X-OR twee avonden het X-OR Electronic Xtensions Festival met artiesten uit Canada, de Verenigde Staten, Engeland en Nederland. De meeste namen zijn alleen in 'het wereldje' bekend, maar die van John Bishoff, Luc Houtkamp, Anne La Berge, David Dramm en Gert-Jan Prins tellen internationaal mee en staan garant voor veel variatie en bijzondere en veelal letterlijk ongehoorde klanken.

Carlos Ward. De Amerikaanse altsaxofonist Carlos Ward timmert weliswaar pas de laatste tien jaar met zijn eigen groepen aan de weg, ook eerder waren zijn prestaties de moeite waard. In 1965 werd hij ontdekt door niemand minder dan John Coltrane. Later speelde hij met grootheden als Carla Bley, Abdullah Ibrahim en Cecil Taylor. In zijn spel toont hij een opvallende, direct herkenbare lyriek, die met name goed uitkomt in de composities die hij speelt met zijn eigen kwartet. Dat gebeurt onder meer vanavond in het Amsterdamse BIM-huis, zaterdag in het Rotterdamse Popular en zaterdag de 24ste op het Utrechtse SJU Jazzfestival.

Strijkers. Het Tristan Honsinger kwintet is een rare groep van vier strijkers en een drummer (Louis Moholo!). Hoewel cellist Honsinger grote delen van het jaar in ons land woont, is de bezetting van dit zeven jaar geleden opgerichte kwintet nadrukkelijk internationaal. De leden komen uit Canada, de VS, Engeland, Italië en Zuid-Afrika. Honsinger schrijft voor deze groep vrolijke, pakkende stukken, waarin hij ook zijn voorkeur voor theater en volksmuziek verwerkt. Een liedje en een dansje zijn evenmin onmogelijk. Morgenavond speelt het kwintet in Amsterdam (BIM-huis), zondag in Rotterdam (Dodorama).

Dans

Springdance bestaat 20 jaar en viert dat met een uitgebreid programma op verschillende locaties in Utrecht, van 13 tot en met 25 april. Bijzondere aandacht is er voor de 'Sacre du printemps', een van de onbetwiste hoogtepunten in de 20ste-eeuwse dans. Niet alleen wordt de originele choreografie van Nijinski gereconstrueerd, er is ook een tentoonstelling, een serie korte voorstellingen geïnspireerd door de Sacre en er zijn vier Sacre-lezingen, onder anderen door de filosoof Hans Achterhuis.

Prominent aanwezig op Springdance is Anne Teresa De Keersmaeker met drie stukken: 'The Lisbon piece', 'Drumming' en de solo 'with/for/by'. Behalve dans uit alle westerse windstreken zijn uiteraard ook de Nederlanders aanwezig, onder meer Anouk van Dijk, RAZ/Hans Tuerlings, Leine & Roebana, Nanine Linning. Informatie: 030/2332032.

Tibet. Het Tibetan institute of performing arts is het enige professionele Tibetaanse opera- en dansgezelschap in ballingschap. Met 'Mysterieuze dansen en fascinerende muziek' brengt de groep een selectie van Tibetaanse volks en sacrale dansen alsmede fragmenten uit de Lhamo, de Tibetaanse opera. Vanavond in De Meerse, Hoofddorp; 9 april Stadsschouwburg Sittard; 10 april Het Park, Hoorn; 11 april Theater Zuidplein, Rotterdam; 14 april Stadsschouwburg Middelburg; 14 april De Tamboer, Hoogeveen. Tournee tot begin juni.

Introdans. Zaterdagavond vindt in Schouwburg Arnhem de première plaats van 'Dromen en bedrog', de nieuwe avondvullende voorstelling van Introdans. De choreografie is in handen van artistiek directeur Ton Wiggers en Kirsten Debrock, die eerder samenwerkten bij de Introdans-voorstelling 'Barok'.

Jeugd

Kip Kriel. Angela de Vrede maakte samen met Midas Dekkers populair-wetenschappelijke kinderboeken als 'Kijken met je handen' en 'Neuzen in je oksel'. Haar boek 'Wat zie je dan' is het uitgangspunt voor een nieuwe interactieve tentoonstelling in het Natuurmuseum Groningen. Over verschijnselen als zon en schaduw, licht en donker, spiegeling en verandering. Hoofdfiguur Kip Kriel uit het boek treedt ook op in de expositie en stelt kinderlijk snedige vragen als: 'Waarom reist de zon mee als je in de trein zit?' Praediniussingel 59 in Groningen. Informatie: 050/3676170.

Rupa Lucia, kind van Roemenië is een bijzonder aangrijpend stuk van Ad de Bont over de levensomstandigheden van weeskinderen tijdens het schrikbewind van Ceausescu. De jongen Rupa groeit op in een tehuis en komt terecht bij de moordende Securitate. Uiteindelijk keert hij zich vertwijfeld tegen de dictator van zijn land en neemt deel aan het executiepeloton dat hem ten val brengt. De verrassende enscenering van theatergroep Wederzijds biedt tegenwicht aan de heftige thematiek. Maar de verhaallijn is voor kinderen van negen jaar behoorlijk ingewikkeld. Te zien op 8 en 9 april in Jeugdtheater de Krakeling in Amsterdam.

Stiefmoeders. De voorstelling 'Stiefmoeders!!' van Theater Artemis is niet alleen een aanrader voor kinderen van gescheiden ouders. De groteske fantasieën van het meisje Julia over de komst van een nieuwe moeder zijn aanleiding voor een serie komische acts in een wervelende voorstelling over fantasie en realiteit. Te zien op 9 april in het Posthuistheater, Heerenveen, op 10 april in de Vorst, Tilburg en 11 april de Rotterdamse Schouwburg.

BoekieBoekie. De BoekieBoekie-krant over kunst, literatuur en wetenschap voor kinderen stelt in het voorjaarsnummer de wereld van de ondergrondse techniek centraal. Met grappige verhalen, tekeningen en tips voor een ondergrondse spreekbeurt. Aanleiding is een spectaculaire grondproef die GeoDelft op 8 april met een sondeerwagen uitvoert op een Delfts basisschool. Informatie: 010/4767381.

Al Farabi. Het kleurrijke 'Al Farabi Kinderfestival' brengt kleinschalig theater, muziek, vertellingen en straatactiviteiten uit alle windstreken tezamen. Surinaamse liedjes, Berberverhalen en hiphop-acts spelen op 10 en 11 april onder meer in De Meervaart en een vijftal buurtcentra in Amsterdam. Ook zijn er workshops hennaschilderen, buikdansen, percussie en rap voor kinderen. Informatie: 020/4201711.