Comité Ereschulden: Standbeeld van JP Coen niet terugplaatsen

Hoorn verdeeld over omgevallen beeld van VOC-gouverneur die duizenden Indonesiërs liet vermoorden

ALWIN KUIKEN

Het onlangs omver gestoten beeld van Jan Pieterszoon Coen in Hoorn moet niet worden teruggeplaatst. Dat schrijft het Comité Nederlandse Ereschulden in een brief aan de gemeente. Met die boodschap steunt het comité de ondertekenaars van de petitie 'Ja voor Hoorn, nee tegen Coen', die het beeld van de oud-VOC-gouverneur naar een museum willen verplaatsen.

Het bronzen beeld werd op 16 augustus tijdens het opruimen van de kermis door een kraanwagen van zijn sokkel gestoten en wordt nu gerestaureerd. Coen (1587 - 1629) is omstreden omdat hij in 1621 op de Indonesische Banda-eilanden duizenden inwoners liet vermoorden. De operatie was een vergeldingsactie omdat de inwoners handel met de Engelsen hadden gedreven.

Eerder dit jaar kreeg een burgerinitiatief voor elkaar dat er een bord met een kritische tekst bij het beeld geplaatst moet worden. "Dat het van zijn sokkel gestoten is, is voor Nederland een aanwijzing dat het zich moet bezinnen", zegt Jeffry Pondaag, voorzitter van het comité Ereschulden. Hij kaartte eerder de kwestie van de Nederlandse massamoord in 1947 in het Indonesische Rawagedeh aan.

In zijn brief aan de gemeente Hoorn haalt Pondaag een uitspraak aan van oud-minister van buitenlandse zaken Ben Bot. Tijdens een bezoek in 2005 aan Jakarta zei hij dat Nederland 'aan de verkeerde kant van de geschiedenis stond' en dat 'Nederland klare wijn aan Indonesië moet schenken'.

Maar Bot laat desgevraagd weten zich niet te kunnen vinden in de protestactie tegen het beeld. "Ik wil niet goedpraten wat Coen heeft gedaan, maar je moet het wel in de context van die tijd zien. Hij moest zijn macht vestigen. We hebben in 2005 in Indonesië gezegd dat het verkeerd was en geconcludeerd dat het daarmee afgedaan was." De oud-minister ziet liever dat er tijdens geschiedenislessen meer aandacht aan het onderwerp besteed wordt. Het verplaatsen van het standbeeld noemt hij 'door vandalisme je gelijk halen'.

Pondaag reageert korzelig ('het blijft een Nederlander'), maar vooralsnog heeft Bot de meerderheid aan zijn kant. In de gemeenteraad van Hoorn heeft alleen de kleinste oppositiepartij SP zich krachtig achter de petitie gesteld. En een tegenpetitie heeft al 650 handtekeningen opgeleverd, tegenover 276 van de anti-Coenbeweging. "Wegstoppen of naar een museum verplaatsen is weglopen voor ons verleden. Een verleden dat we juist onder ogen moeten zien om te waken dat dergelijke situaties zich ooit weer voordoen", zegt Chris de Meij, raadslid voor de VVD, de grootste partij in Hoorn.

Eric van de Beek, mede-initiatiefnemer van het protest vindt dat onzin. "Dan kunnen de Duitsers dus ook hun beelden van Hitler terugplaatsen, als ze er maar een kritisch bordje bij plaatsen." De gemeente laat weten dat het beeld eind oktober op zijn sokkel terugkeert. Intussen buigt het college zich wel over een 'scherpere tekst'.

'Oproep tot geweld'
Eric van de Beek, initiatiefnemer van het protest tegen het terugplaatsen van het beeld van Coen, heeft gisteren bij de politie in Hoorn aangifte gedaan van smaad, laster en oproep tot geweld. "Kunnen we die man niet terechtstellen?", schreef een zekere 'JPCOENSTRIJDER' op een lokale nieuwssite. Eerder al deed Van de Beek melding van ruitschade door een hardgekookt ei. En op inmiddels verwijderde posters in de stad werd de oud-journalist van Elsevier een NSB'er genoemd. "En dat terwijl ik in het comité 40-45 zit", zegt hij.

undefined

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden