Carel Kraayenhof de Piazzolla van de Lage Landen
Onlangs ontving componist/bandoneonspeler Carel Kraayenhof de Gouden Eeuw Award voor zijn hele oeuvre. Hij begeleidt met zijn sextet het Nationale Ballet bij Van Manen's 'Vijf Tango's' en toert met de nieuwe productie 'Puur' door het land.
Carel Kraayenhof (1958) is wellicht 's werelds grootste bandoneon-speler. Van Astor Piazzolla-fan ontpopte hij zich tot diens gerespecteerde erflater. Net als zijn Argentijnse leermeester, die met zo'n driehonderd composities de bandoneon tot een volwaardig concert- instrument verhief, is Kraayenhof een vernieuwer. Behalve naar de tango nuevo sloeg hij zijn vleugels uit naar klassiek, pop en filmmuziek. Onder meer soleerde hij wereldwijd onder de Estlandse dirigent Kristjan Järvi, speelde hij mee op platen van Marco Borsato en werkte hij samen met Ennio Morricone. En sinds Kraayenhofs optreden tijdens het huwelijk van Máxima en Willem- Alexander staat de afkorting BN ook voor BandoNeon.
We ontmoeten elkaar in de catacomben van het Amsterdamse Muziektheater, waar Het Nationale Ballet met de voorstelling 'Goud' zijn vijftigste verjaardag viert. Hoogtepunt daarin vormen de 'Vijf Tango's' van Hans van Manen.
Kraayenhof: "Zijn tango-choreografie was in 1977 een historische gebeurtenis, zowel voor de dans- als voor de muziekgeschiedenis. Van Manen maakte hiermee het oeuvre van Piazzolla bekend in nieuwe kringen. Dat leidde in 1983 tot Piazzolla's Nederlandse debuut in Vredenburg. De directie gunde Piazzolla aanvankelijk de kleine zaal, maar zelfs twee uitverkochte grote zalen bleken niet genoeg. Daar begon de tangorevival van de jaren tachtig."
Voor Kraayenhof symboliseert die tijd een uiterst vruchtbare periode. Hij verruilde filosofiestudie en trekharmonica voor de bandoneon, die hij via een Argentijnse banneling bemachtigde. "Hij nam ook elpees voor me mee uit Argentinië, van Pugliese en Piazzolla. Hun grammofoonplaten speelde ik na, zij waren mijn eerste leermeesters. Daarna studeerde ik in Parijs bij Mossalini die me alles bijbracht over houding en techniek."
Terwijl de popwereld zich in diezelfde jaren tachtig oriënteerde op hiphop en house, ontdekten andere muziekliefhebbers de tango. Kraayenhof: "Dankzij Van Manen kwam er interesse voor de tango nuevo. Daardoor traden steeds meer tango-orkesten hier op, zoals het vermaarde Sexteto Major in Paradiso. Gelijkertijd ontstonden er allerlei tangodansscholen en -festivals. Vergeet niet, veel Nederlanders reisden naar Buenos Aires om daar de geheimen te ontfutselen. Zodoende ontstond er hier een bloeiende tangocultuur die overigens samenviel met de herontdekking van de flamenco en salsa."
Hoe ontstond het contact met Piazzolla?
"April 1987 belde zijn manager: of ik naar Amsterdam wilde komen. Piazzolla wilde mijn instrument lenen, het zijne was kapot. Hij vond het zo bijzonder dat een Nederlander bandoneon speelde. 'Speel eens wat voor me' zei hij. Hij greep mijn hand en zei: 'Jij bent in Buenos Aires geweest, hè jongen. Ik ga je uitnodigen'. Een half jaar later belde Piazzolla uit New York: 'Ik heb drie maanden werk voor je.' Acht voorstellingen per week op Broadway!"
En met Van Manen?
"Tot mijn verbazing werd 'Vijf Tangos' gedanst op een krassige oude vinylplaat. Aangezien alle andere balletten live werden begeleid door Holland Symfonia, stelde ik Van Manen voor dat ook te doen met Piazzolla's tango's. 'Laat maar eens zien wat je kan', was zijn reactie. We hebben het ballet begeleid, maar Hans was uitsluitend bezig met de dansers. Toch zei hij: 'Je kunt meteen beginnen'."
Naast de begeleiding van Het Nationale Ballet toert u dit najaar met de productie 'Puur'. Waarom die naam?
"Om twee redenen. De titel verwijst naar een geheel akoestisch optreden, een septet met vier strijkers. Tegelijktertijd is het een kwinkslag naar de politiek, naar de culturele situatie van nu, waarin zo weinig plaats wordt gemaakt voor het echte musiceren. Dit is ook het jaar waarin prinses Máxima via het Oranje Fonds heeft aangekondigd om kinderen in contact te brengen met muziek."
Bent u al gevraagd voor 2-2-12?
Kraayenhof: "Nee, nog niet. Ik heb op 2-2-02 door dat huwelijk nationale bekendheid gekregen. Het gevolg is dat mensen je opeens commercieel vinden, of arrogant. Je hebt immers je hoofd boven het maaiveld uitgestoken. Ik kies zorgvuldig uit hoe en wanneer ik 'Adios nonino' uitvoer. Als mensen het heel graag willen horen, spelen we het. Maar er zijn ook gelegenheden waarbij we denken: 'nu even niet'. Meestal krijgen we als commentaar: waarom hebben we 'Adios nonino' niet gehoord?"
Kraayenhof
Vr 30/9, za 1/10, zo 2/10 (Amsterdam)
Vr 7/10 (Den Haag)
Puur - Kraayenhof Tango Ensemble
9/10 (Breda), 13/10 (Hulst), 15/10 (Sittard, uitv), 24/10 (Wageningen), daarna t/m jan 2012 door het hele land.
Street Tango (2003), Guardians of the clouds (2006, met Morricone), Memorias de Cuba (2008), Compassion (2010).
Info: www.carelkraayenhof.nl
undefined
