Formatiedagboek
Buma blijft vakkundig onder de Haagse radar
Pas nadat Lodewijk Asscher van Gert-Jan Segers en Alexander Pechtold de verzekering gekregen had dat in het regeerakkoord ruimte zal worden gereserveerd voor een extra salarisverhoging voor leerkrachten in het basisonderwijs, was hij gerust. Na die geruststellende mededeling wilde Asscher instemmen met de belofte van Mark Rutte in de ministerraad.
Bij deze informele belronde ontbrak één partij. Het CDA hield zich op de achtergrond. Of Sybrand van Haersma Buma echt telefonisch niet te bereiken was of dat hij gewoonweg weigerde de telefoon op te nemen, vertelt het verhaal niet. Wel herhaalt Buma regelmatig tijdens deze formatie zijn uitgangspunt dat zaken goed van elkaar gescheiden moeten worden gehouden en dat zuiverheid voor alles gaat. In dit geval: kabinet, maak een begroting, formerende partijen, maak een regeerakkoord. Zuiver, en niemand kan je later ook maar iets maken.
Buma en zijn CDA weten deze formatie sowieso aardig onder de radar te blijven. De een-na-grootste partij in deze formatie heeft uiteraard gewicht, maar de buitenwacht merkt er niet zo veel van. Sinds de ChristenUnie aanschoof lijken het vooral onderhandelingen tussen de ChristenUnie en D66 met VVD en CDA geduldig wachtend tot de kemphanen er uit zijn.
Buma houdt een laag profiel aan, maar weet, zo kunnen we al wel vaststellen nog voor er sprake is van een regeerakkoord, aardig de doelstellingen te realiseren. GroenLinks werd vakkundig naar de uitgang van de onderhandelingskamer gewerkt door de starre houding van het CDA rond migratie en, vooral, de naleving van het klimaatverdrag van Parijs. Daar waar volgens de berichten de VVD op dit punt nog wel een paar stapjes in de richting van Jesse Klaver had willen doen, waren de christen-democraten tot geen enkele beweging bereid.
Voor het CDA is een vierpartijen-coalitie met GroenLinks en D66 een stuk minder aantrekkelijk dan een waarin GroenLinks vervangen is door de ChristenUnie. Daar waar Pechtold met het vertrek van GroenLinks en de weigering van de PvdA om mee te doen al een beslissende nederlaag leed, kon het CDA een beslissende overwinning bijschrijven. Niet degene die prominent in de media aanwezig is wint een formatie, maar wie aan de onderhandelingstafel het slimst opereert.
Gestaag verder werken
Nu een volledig kabinet op de winkel blijft passen kunnen de dame en acht heren ongestoord verder werken aan hun bouwsel. En het gaat gestaag, krijgen we te horen. Veel meer komt er ook niet naar buiten. Zeker niet na het lek in het Algemeen Dagblad twee weken terug.
Soms zijn er desondanks van die berichten die duidelijk maken dat er echt voortgang geboekt wordt. Zo was er donderdag plotseling de uitspraak van Pechtold over het correctief referendum. Daarvoor ligt een wijziging van de Grondwet in tweede lezing bij de Kamer. Als met andere woorden daarvoor een tweederde meerderheid is in zowel de Tweede als de Eerste Kamer zou de Nederlandse kiezer de mogelijkheid krijgen een al in het parlement aangenomen wet naar de prullenmand te verwijzen. De initiatiefnemers van de wet, GroenLinks, PvdA en D66, besloten onlangs de wet niet in tweede lezing aan het parlement voor te leggen. De congressen van de eerste twee partijen hadden na het Oekraïne-debacle zo hun buik vol van referenda, dat de mogelijkheid van een correctief referendum uit het verkiezingsprogramma werd geschrapt.
SP-Kamerlid Ronald van Raak liet het er niet bij zitten en diende in mei zelf het wetsvoorstel in. Hij maakte zich al geen illusies dat de wet de eindstreep zal halen, maar sinds donderdag weet hij dat die mededeling zelfs in het nieuwe regeerakkoord zal staan.
