Update
Buk-raket uit Rusland haalde MH17 neer
De Buk-raket die het toestel van vlucht MH17 op 17 juli 2014 neerhaalde, kwam uit Rusland. Dat blijkt uit de eerste resultaten van het internationale strafrechtelijk onderzoek naar de vliegramp in Oekraïne, zegt officier van justitie Fred Westerbeke.
Het Joint Investigation Team (JIT) presenteerde vandaag de eerste resultaten van het strafrechtelijk onderzoek naar het neerhalen van het vliegtuig. Volgens Westerbeke kwam de raketinstallatie van Russisch grondgebied. De afvuurlocatie was een landbouwveld ten zuiden van het stadje Snezjnoje. Na het afvuren is de raket vanuit Oekraïens, door pro-Russische rebellen gecontroleerd grondgebied, weer teruggebracht naar Rusland.
Honderd personen in beeld
Over de betrokkenheid van Rusland wil het JIT nog geen uitspraken doen. "We gaan op dit moment niet verder dan vast te stellen dat de raket uit Rusland is gekomen", zei Westerbeke. Het onderzoeksteam heeft ongeveer honderd personen geïdentificeerd die op een of andere manier betrokken waren bij het vervoer of het afschieten van de Buk-raket, maar er is nog niemand officieel als verdachte aangemerkt.
Eerst moet onderzocht worden wat de betrokkenen precies wisten en wie opdracht gaf voor het vervoer en het afschieten van de raket. Het onderzoeksteam kan niet zeggen hoe lang dit onderzoek nog zal duren. Een woordvoerder van de Russische president Poetin zei dat er een 'transparant en volledig' onderzoek moet komen naar het neerschieten van het vliegtuig.
De nabestaanden van de rampvlucht, waarbij alle inzittenden om het leven kwamen, zijn vanochtend in Nieuwegein geïnformeerd over de resultaten van het onderzoek. Onder de 298 slachtoffers waren 196 Nederlanders.
Daders voor de rechter
De Tweede Kamer wil zo snel mogelijk een debat over de eerste onderzoeksresultaten. Er is brede steun voor het verzoek van VVD-Kamerlid Han ten Broeke en coalitiepartner PvdA om te praten over de gevolgen, nu vast is komen te staan dat een Buk-raket uit Rusland toestel MH17 heeft neergehaald.
"Vandaag is een heel belangrijke stap gezet", aldus Ten Broeke. "Het net sluit zich rond de daders, maar wel tergend langzaam. We weten nu wat er is gebeurd en hoe het is gebeurd, maar nog niet door wie. Dat wordt opnieuw een zaak van de lange adem. Maar op basis van het indrukwekkende werk dat men al heeft gedaan, verdient het JIT hierbij ons vertrouwen. En de uiteindelijke berechting van de daders is het geduld waard.''
JIT: MH17 neergeschoten door BUK-raket vanaf landbouwveld bij Pervomaiskyi https://t.co/MdaPhWzc2V
— JIT MH17 (@JITMH17) 27 september 2016
'Kleine stap op de weg naar berechting'
Evert van Zijtveld verloor zijn kinderen Frederique (19) en Robert-Jan (18) en zijn schoonouders Neeltje Voorham en Jan van der Steen. Hij is voorzitter van de Stichting Vliegramp MH17.
"Het zijn laffe terroristen die mijn kinderen en schoonouders hebben vermoord. Dit strafrechtelijke onderzoek is een kleine stap op de weg naar hun berechting, wat voor mij het ultieme doel is. De resultaten zijn helder, ze geven mij duidelijkheid: ik weet nu waar de raket is afgevoerd en waar hij vandaan kwam."
"Ik vond het verschrikkelijk om de afgetapte telefoongesprekken te horen tussen de separatisten, voor de raket werd afgevuurd: het werd wel duidelijk dat ze de raket bewust naar die locatie hebben gebracht. Zit je daar als nabestaande: het gaat wel om het wapen waarmee mijn familie is vermoord. Het neerschieten van de MH17 kan geen ongeluk zijn geweest. Je haalt niet zomaar een passagiersvliegtuig uit de lucht."
"Ik hoef geen excuses van Rusland, dat zou nooit op z'n plaats zijn. De daders die erbij betrokken zijn, moeten straf krijgen. Ik vind het onverdraaglijk dat de mensen die hierbij betrokken zijn geweest, niet vrijgeven wie ze zijn. Dat ze nu gewoon feest kunnen vieren en op vakantie kunnen gaan."
Thomas Schansman verloor zoon Quinn (18) bij de ramp en is woordvoerder van een internationale groep nabestaanden. Hij stuurde eerder brieven naar de Russische president Poetin en de Oekraïense president Porosjenko om radarbeelden op te vragen.
"Ik ben aangenaam verrast door hoe stellig de onderzoekscommissie was. Dat maakt een einde aan complottheorieën. De commissie liet ook duidelijk weten dat zij over voldoende radarbeelden beschikt. De zoektocht naar die beelden kunnen we dus afronden."
"Het viel mij op dat er niets werd gezegd over het feit dat het luchtruim niet is gesloten. De Onderzoeksraad voor Veiligheid zei eerder dat Oekraïne bewust een risico heeft genomen door het luchtruim niet te sluiten. Maar Oekraïne heeft nooit erkend dat dit onverstandig was. Daar is vandaag niet meer op teruggekomen."
"Er is ook niet expliciet gezegd wie verantwoordelijk is, maar uit wat er wel is gezegd blijkt duidelijk: de Russen zijn verantwoordelijk. Klaar. Het is voor mij heel belangrijk dat Rusland ooit zegt: 'Wij hebben het gedaan en wij hebben een fout gemaakt'. Maar ze blijven de waarheid verdraaien. En dat over de ruggen van de nabestaanden, dat vind ik stuitend. Als je een grote bek hebt over je rol in de wereld, bied dan ook je excuses aan."
