Brussel wist van fraude dieselauto's

Milieucommissaris waarschuwde collega's

JOOST MOREL

Al ruim twee jaar voordat het dieselschandaal bij Volkswagen ontbrandde, was op het hoogste niveau binnen de Europese Unie bekend dat autofabrikanten hun emissietests manipuleerden. Volgens interne documenten uit Brussel, waar de Financial Times de hand op heeft weten te leggen, waarschuwde de toenmalige eurocommissaris voor milieu Janez Potocnik in februari 2013 zijn collega's voor de misstanden.

Desondanks pakte de Europese Commissie deze niet direct aan. Integendeel, Brussel hield de hiaten in de regelgeving in stand. Hadden de Amerikaanse autoriteiten het gesjoemel met software niet aan het licht gebracht, dan had Volkswagen deze mazen in de wet tot 2017 kunnen blijven uitbuiten, zo stelden de journalisten van de Britse zakenkrant gisteren.

In februari 2013 schreef Potocnik een brief aan Antonio Tajani, zijn collega-commissaris die was belast met het industrieel beleid. Daarin meldde hij dat ministers van verscheidene EU-landen geloofden dat er 'significante verschillen' bestonden tussen de prestaties van auto's op de weg en de resultaten van laboratoriumtests. Deze verschillen zouden de belangrijkste oorzaak zijn waardoor landen de EU-normen voor luchtkwaliteit niet haalden.

Potocnik hekelde ook de terughoudendheid van Brussel om het 'overduidelijke falen' aan te pakken en verkeerde daardoor regelmatig in een 'ongemakkelijke positie'. Hij drong er bij Tajani op aan autofabrikanten strenger aan te pakken. De verschillen in de testmethodes zouden al in 2011 zijn ontdekt door een interne onderzoekscommissie.

De Europese Commissie zit inmiddels boven op de zaak. Gisteren bespraken de milieuministers de emissiekwestie in Luxemburg en morgen komen lidstaten en de Commissie in Brussel bijeen om de regels voor de nieuwe RDE-testprocedure (Real Driving Emissions) vast te stellen.

De EU-lidstaten willen nu een eind maken aan de huidige manier om de uitstoot van stikstofoxiden (NOx) te meten: onder 'ideale omstandigheden' in een laboratorium. De nieuwe test moet de uitstoot tijdens het werkelijke rijgedrag meten. Wordt die nu toegepast op nieuwe dieselmodellen, dan overschrijden deze auto's vier tot zeven keer de emissienorm.

De Commissie is daarom voorstander van een geleidelijke invoering. Tot 1 september 2017 blijft de oude test van kracht. Tussen september 2017 en september 2019 geldt de nieuwe test, maar mogen auto's de norm met 60 procent overschrijden. Daarna is enkel een technische overschrijding, een 'foutmarge', van 20 procent toegestaan.

Maar daarmee stemmen landen met een sterke auto-industrie, zoals Duitsland, Frankrijk en Italië, niet in. Als het aan de meerderheid van de lidstaten ligt, mogen dieselauto's de komende jaren de NOx-norm nog met 200 tot 300 procent overschrijden. Nederland en Zweden zijn als enige lidstaten vóór de strengere regels van de Commissie.

Waar Volkswagen de werkelijke uitstoot van stikstofoxiden jaren probeerde te verhullen, liet PSA Peugeot Citroën gisteren weten zijn dieselauto's te laten testen door een onafhankelijke partij. Om mogelijke twijfels weg te nemen. De testresultaten worden binnenkort gepubliceerd. De Franse automaker, die naar eigen zeggen altijd eerlijk is geweest over de emissie van zijn diesels, beloofde desondanks maatregelen te nemen om zijn auto's schoner te maken.

Inmiddels heeft Volkswagen tien topmanagers op non-actief gezet, als onderdeel van het interne onderzoek naar het dieselschandaal. Vorige maand gaf het grootste Europese autoconcern toe dat wereldwijd zeker 11 miljoen auto's zijn uitgerust met frauduleuze software om ze schoner te laten lijken.

VW moet waarschijnlijk vele miljarden aan terugroepkosten en schadeclaims betalen.

undefined

Toyota de grootste

Toyota is weer de grootste autofabrikant ter wereld, gemeten naar het aantal verkopen. Het Japanse concern heroverde de eerste positie op het door het dieselschandaal geplaagde Volkswagen. Toyota meldde gisteren in de eerste negen maanden van dit jaar 7,49 miljoen auto's te hebben verkocht. VW maakte eerder deze maand een verkoopcijfer van 7,43 miljoen auto's bekend. Voor beide autofabrikanten kwam dat overigens neer op een daling van 1,5 procent op jaarbasis. De Duitse fabrikant voerde op basis van het eerste half jaar de ranglijst nog aan.

undefined

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden