Brexit bewijst globalisering en vrijhandel geen goede dienst
In de eerste economische raming sinds het Brexit-referendum is de Europese Commissie iets somberder over de economische groei in de eurozone dan in het voorjaar. Toen verwachtte Brussel voor 2017 nog een gemiddelde groei van 1,8 procent in alle eurolanden. Dat is in de vandaag verschenen herfstprognose bijgesteld tot 1,5. Ook de vooruitzichten voor Nederland daalden, van 2 naar 1,7 procent.
De risico's voor de economie zijn volgens de Europese Commissie de afgelopen maanden gestegen. Dat heeft volgens Brussel alles te maken met de Britse keus om de EU te verlaten, wat de onzekerheid in een toch al labiel politiek klimaat verhoogt. De Britten zelf betalen daar overigens zelf de hoogste rekening voor. De Europese Commissie voorziet voor 2017 een groei van 1 procent tegen 1,9 procent in de voorjaarsraming.
Protectionisme
De Brexit heeft de globalisering en vrijhandel geen goede dienst bewezen, stelt Brussel. Dat heeft gevolgen voor de wereldhandel, en daarmee de economische groei binnen Europa. "De stem voor een afscheid van Europa kan worden gezien als een indicatie van toegenomen politieke risico's die voortkomen uit protectionisme, deglobalisering, nationalisme en isolationisme in Europa en daarbuiten," schrijft de commissie in haar herfstprognose.
De Europese Commissie is ook bezorgd over komende verkiezingscampagnes in de lidstaten die tot meer protectionisme kunnen leiden en over de discussies die zijn ontstaan over handelsverdragen, zoals CETA met Canada en TTIP met de Verenigde Staten. En dat op een dag waarop Donald Trump is gekozen tot president van de Verenigde Staten, een man die zich juist sterk maakt tegen handelsverdragen en een vurig aanhanger is van protectionisme. Mocht Trump zijn protectionistische maatregelen doorvoeren, dan beïnvloedt dat de wereldhandel en daarmee ook de economische groeikansen voor Europa en Nederland. Het Trump-effect is uiteraard niet meegenomen in de nieuwe ramingen.
Binnen Europa ziet Brussel gevaren vanuit de bankensector. Zij investeren te weinig in de economie omdat zij hun geld niet uitlenen, maar vasthouden omdat zij grotere financiële reserves aan moeten leggen. Daarnaast staat door de lage rente hun verdienmodel onder druk.
Wat ook niet bijdraagt aan groei, is de vertraging van hervormingen in de lidstaten. Dat de economie in de EU groeit, is juist dankzij hervormingen in het verleden, stelt Brussel, maar het tempo is er uit. Dat heeft gevolgen voor de Europese integratie en de begrotingstekorten.
De ramingen zijn de basis onder de gesprekken over die begrotingstekorten. Nederland heeft weinig te vrezen. Sterker, de verwachting is dat Nederland in 2018 zelfs richting een begrotingsevenwicht gaat.
Herfstprognose in cijfers
De Nederlandse economie groeit in 2016 en 2017 met 1,7 procent. In 2018 komt de groei uit op 1,8 procent.
De inflatie blijft dit jaar beperkt tot 0,1 procent en trekt naar verwachting volgend jaar aan tot 1 procent. In 2018 stijgt de inflatie naar 1,1 procent.
Voor de eurolanden raamt Brussel de groei op 1,7 dit jaar, 1,5 procent in 2017 en 1,7 procent in 2018. De EU doet het iets beter met 1,8 procent dit jaar, 1,6 volgend jaar en 1,8 procent in 2017.
Griekenland mag zich na dit jaar ook weer gaan opmaken voor economische groei. Dit jaar krimpt de economie nog met 0,3 procent, maar daarna voorziet Brussel een groei van 2,7 en 3,1 procent.
