Brabantse boeren woest om duurzaam plan van de provincie
‘Desastreus’ en ‘buitensporig’ noemt boerenorganisatie ZLTO de maatregelen waarmee Noord-Brabant intensieve veehouders een duurzame kant op wil duwen. Als de plannen niet worden aangepast, overweegt ZLTO naar de rechter te stappen. “We hebben de afgelopen periode voortdurend met alternatieven de dialoog met de provincie gezocht. Tevergeefs”, zegt Janus Scheepers, portefeuillehouder ruimtelijke ontwikkeling van ZLTO.
Hij reageert op de maatregelen die het provinciebestuur gisteren aankondigde. Brabantse veehouders moeten verouderde stallen, die veel stikstof en stank uitstoten, voor 2022 vervangen door emissie-arme exemplaren. Wie 10 vierkante meter nieuwe stal neerzet, moet elders 11 vierkante meter oude stal laten slopen. Boeren die excelleren als duurzame ondernemers krijgen letterlijk extra ruimte. Hun bedrijf mag groeien tot maximaal 2,5 hectare; de limiet ligt nu op 1,5 hectare. Grootschalige mestverwerking ziet Brabant liefst op bedrijventerreinen.
Brabant wil zo zijn boeren de duurzame kant op helpen. De provincie maakte haar eerste voornemens vorig najaar al bekend en sprak hier vervolgens enkele maanden over met betrokken partijen. Gisteren brachten Gedeputeerde Staten hun definitieve voorstel naar buiten en het is de bedoeling dat Provinciale Staten het beleid op 7 juli vaststellen.
Enige politieke strijd valt nog wel te verwachten: het CDA, van oudsher nauw verweven met de boerensector, zit in Brabant in de oppositie. En de agrariërs zijn woedend, zo blijkt uit de reactie van ZLTO. Zij vrezen dat honderden bedrijven ten onder zullen gaan. “In de praktijk komt het vooral neer op sanering van de sector”, aldus ZLTO-man Scheepers.
Nog strenger
Als het aan de gedeputeerden Anne-Marie Spierings (D66) en Johan van den Hout (SP) had gelegen, waren enkele maatregelen nog strenger geweest. Zo hadden ze liever gezien dat alle oude stallen al voor 2020 zijn vervangen door stallen die emissie-arm zijn. Dat bleek een stap te ver en nu geldt 1 januari 2022 als deadline. ZLTO vindt dat veel te snel en stelt dat dit vooral varkenshouderijen de kop kost. “Terwijl juist die sector de meeste ammoniakreductie heeft gerealiseerd. Zelfs méér dan volgens afspraak”, zegt Scheepers.
Ook wilden GS de mestverwerking helemaal vrijgeven, maar de vrees bestond dat dit een aanzuigende werking zou hebben. Als Brabant meer mest zou laten verwerken, zou de provincie het mestputje van Nederland kunnen worden. Er was zelfs vrees dat dit tot een stiekeme groei zou leiden van de reeds immense veestapel in Brabant. Daarom zeggen GS nu dat er niet meer mest mag worden verwerkt dan het eigen Brabantse overschot: ruim 9 miljoen ton per jaar.
Koerswijziging
Het Brabantse beleid betekent een lang verwachte koerswijziging. De veehouderij moet echt een duurzame weg inslaan, die leidt tot minder stikstofuitstoot, stank en gezondheidsrisico’s. GS hebben niet de insteek om de veestapel sterk terug te dringen. Wel is het de bedoeling om verdere concentratie van intensieve veehouderijen in met name Oost- en Midden-Brabant te stoppen. Want hoe meer dieren op een hoop, hoe meer overlast voor omwonenden, natuur en milieu.
Om boeren een steuntje in de rug te geven, wil Brabant een investeringsfonds. Een eerste schatting is dat daarvoor 30 miljoen euro nodig is. Daarin stopt niet alleen de provincie geld, maar verwacht zij ook bijdragen van partners zoals banken, veevoerbedrijven en slachterijen. Ook komt er een ‘stalderingsloket’, om boeren te helpen bij het proces van oude naar nieuwe stallen.
“Dit gaat Brabant verder helpen”, zegt gedeputeerde Bert Pauli (VVD) over de maatregelen. “Dit is goed voor de natuur en burgers, maar ook voor de boeren en andere ondernemers.”
