Boxershorts van bamboe: zachter dan zijde, krachtiger dan katoen

T-shirts, spijkerbroeken, ondergoed, sokken, de garderobe van een doorsnee westerling bestaat voor een groot deel uit katoen. Sterker nog, bezat een Amerikaan een kwart eeuw geleden nog zeven kilo aan katoenen producten, inmiddels is dat meer dan verdubbeld tot zestien kilo. Volgens een rapport van de Environmental Justice Foundation hangt 45 procent van de wereldwijde katoenproductie bovendien in de kast bij 13 procent van de wereldbevolking, in Europa en Amerika.

De productie van het witte bolletje is een ware aanslag op mens en milieu. Katoenteelt is met zestien procent wereldwijd koploper in pesticidengebruik. Voor een T-shirt is behalve 250 gram katoen zo'n 125 gram pesticiden nodig. Daarnaast slurpt het plantje kostbare waterreserves. Per kilo katoen - een T-shirt en een spijkerbroek - is gemiddeld 10.000 liter water nodig. Het Aralmeer in Oezbekistan is een schrijnend voorbeeld van de negatieve gevolgen van katoenteelt. In de afgelopen 40 jaar is het meer door intensieve irrigatie bijna volledig opgedroogd.

Als het aan ondernemer Rik Vegter ligt, komt er een einde aan het katoentijdperk. Hij heeft een uitstekend alternatief: bamboe. "Bamboe scoort op vrijwel alle elementen van de productcyclus beter dan katoen. Het groeit natuurlijk, zonder kunstmest, pesticiden of extra besproeiing en levert per vierkante meter tien keer zoveel op als katoen. Omdat het een gras is, hoef je het alleen te kappen en niet opnieuw te planten. Een bijkomend voordeel is dat bamboe erosie tegengaat, een groot probleem bij katoenteelt. De sterke wortels blijven namelijk in de grond zitten."

Via de webwinkel Greendaddy verkoopt Vegter herenondergoed van bamboe. "Als stof heeft bamboe eveneens veel voordelen ten opzichte van katoen. Het is sterker, zachter en neemt beter vocht op. Door de structuur van de vezel ventileert het heel goed. Daarnaast heeft bamboe een anti-allergene werking. Bamboesokken kun je dagen achter elkaar dragen zonder zweetlucht."

Het klinkt als de kip met de gouden eieren maar er kleeft wel degelijk een bezwaar aan bamboetextiel. De Amerikaanse Federal Trade Commission (FTC) beschuldigde in 2009 vier textielbedrijven van het 'bamboo-zlen' van hun klanten. De commissie vond de claims dat bamboe anti-allergeen is, natuurlijk afbreekbaar en op een voor het milieu verantwoorde wijze gemaakt, misleidend. De meeste stof van bamboe is namelijk viscose, een verwerkingsmethode waarbij de vezels in een badje van chemicaliën worden geweekt.

Zo bezien is bamboe hetzelfde als rayon, kunstzijde. "Rayon is een door mensen gemaakte vezel van de cellulose uit planten of bomen die wordt bewerkt met harde chemicaliën waarbij gevaarlijke luchtverontreinigende stoffen vrijkomen," stelt de FTC. "Elke plant of boom kan worden gebruikt als de bron van cellulose - inclusief bamboe - maar de vezel die wordt gemaakt is rayon."

Op greenearthbamboo.com wordt het oordeel van de FTC fel bestreden. Volgens Doug Bancorn heeft de FTC onderzoeken die de anti-allergene claims van bamboe bevestigen niet meegenomen in haar oordeel, en rammelt de definitie van biologische afbreekbaarheid. Corey Lynn vat het in haar bijdrage onomwonden samen: "Bamboestof is zo nieuw dat de industrie er nog geen classificatie voor heeft. Volgens de FTC is bamboerayon de juiste benaming, omdat het op een vergelijkbare manier wordt gemaakt. Maar rayon is een proces. Als het wordt toegepast op verschillende materialen, zijn de uiteindelijke producten niet hetzelfde."

Ger Brinks, lector Textiel aan de Saxion Hogeschool, noemt de bewerking van bamboe inderdaad een opkomende technologie. Daarbij wijst hij erop dat het viscoseproces relatief veel energie kost. "Katoen kost 49 megajoule per kilo, viscose 71. Daar staat tegenover dat er voor viscose maar een fractie van de hoeveelheid water nodig is, een belangrijke overweging. Wat betreft CO2-uitstoot doet viscose van bamboe het niet veel beter of slechter dan bijvoorbeeld lyocell, viscose van hout." Het viscoseproces gebeurt volgens Brinks in Europa al grotendeels in een gesloten systeem, waarin de chemicaliën binnen de fabriek blijven en zoveel mogelijk worden hergebruikt. Maar de echte oplossing ziet hij elders. "Al die afvalhopen van kleding kunnen prima worden hergebruikt. Oude katoen als grondstof voor nieuwe textiel, dan houd je materiaal zo lang mogelijk in circulatie."

Bamboe-ondergoed is te koop op greendaddy.nl. Een 2-pack boxershorts kost 29,95 euro, een 3-pack T-shirts 39,95 euro.

undefined