Botox tegen migraine, helpt dat?

Stelt u zich eens voor dat u vijftien dagen per maand (ernstige) hoofdpijn hebt, waarvan minstens acht dagen migraine. Dat is het lot van patiënten met chronische migraine. De laatste jaren wint een in de Verenigde Staten populaire behandeling ook bij ons terrein: botox spuiten. Helpt dat?

In particuliere klinieken kunnen migrainepatiënten voor ongeveer 200 euro botox krijgen. Op websites van die klinieken staan lovende reacties van patiënten. Het is echter de vraag of botox altijd terecht wordt gegeven, aangezien bij de meeste privéklinieken geen hoofdpijnspecialisten betrokken zijn, stelt Gisela Terwindt, neuroloog en hoofdpijnspecialist van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Botox zou slechts effectief zijn voor een beperkte groep patiënten, namelijk die met chronische migraine. En zelfs binnen die groep werkt de stof niet voor iedereen.

Slappe nek

Botox legt de spieren lam, zegt Terwindt, maar bij chronische migraine werkt botox op de diepere hersenkernen (daar zitten geen spieren) ter preventie van aanvallen. “Om nu te voorkomen dat je bijvoorbeeld een slappe nek krijgt als alle botox daar wordt ingespoten, verdelen behandelaren de injecties over meerdere plekken, in totaal op tenminste 31 plaatsen, als men het tenminste volgens de richtlijn doet.”

Dat botox zou werken bij chronische migrainepatiënten, is aangetoond door Amerikaanse wetenschappers. Maar in hun studies gebruikte 65 procent van de patiënten ook te veel medicijnen om de migraineaanvallen te behandelen. Het gaat daarbij om triptanen, medicijnen die de arts of specialist voorschrijft, en pijnstillers die patiënten zelf kunnen kopen bij de drogist. Te vaak gebruik, dat wil zeggen tien dagen of meer per maand, kan paradoxaal genoeg juist tot hoofdpijn leiden. En dus ook tot chronische migraineaanvallen. Artsen in veel Europese landen laten hun patiënten daarom meestal eerst afkicken van hun overgebruik aan medicatie, iets dat volgens Terwindt zeer effectief is.

Hoofdpijndagen

Dat weet Terwindt onder meer omdat de hoofdpijnonderzoeksgroep in het LUMC, waar zij deel van uitmaakt, zelf ook onderzoek heeft gedaan naar het effect van afkicken en de rol van botox. Afkicken van de pijnmedicatie werkte inderdaad goed, zo ondervonden zij. Nadat de patiënten van de overmedicatie af waren, daalde het aantal hoofdpijndagen met 25 procent en het aantal migrainedagen zelfs met 45 procent. Botox voegde niks toe aan dit effect. Er was, tot een jaar na de behandeling, geen verschil tussen de groep die wel en geen botox hadden gekregen.

In totaal had 60 procent van de patiënten na afkicken geen last meer van chronische migraine en meer dan dertig procent had geen preventieve medicatie meer nodig. Het merendeel van de patiënten zei dat ze medepatiënten zou aanraden te stoppen met pijnmedicatie. “Onze resultaten laten zien dat afkicken van pijnmedicatie, en niet botox, de eerste behandeloptie moet zijn bij patiënten met chronische migraine die overmatig medicatie gebruiken. De patiënten kunnen de ontwenning goed verdragen, het is effectief en aanzienlijk goedkoper dan botox”, aldus Terwindt.

De groep patiënten die ook zonder overmedicatie last blijft houden van chronische migraine, kan een preventieve behandeling starten. “Hierbij kan ook botox overwogen worden”, zegt Terwindt, “maar er komen hopelijk binnenkort ook nieuwe preventieve migrainemiddelen ter beschikking die van aanvullende waarde zijn. Deze middelen richten zich tegen CGRP, een eiwit dat vrijkomt bij een migraineaanval.”

In Het Consult beantwoorden experts wekelijks gezondheidsvrcmagen van lezers. Ook een gezondheidsvraag? Stuur een mailtje naar gezondheid@trouw.nl.

Lees ook:

De ingewikkelde puzzel die migraine heet

Twee miljoen Nederlanders lijden aan migraine. De op een na meest belastende ziekte wordt nog slecht begrepen. ‘Hoe een aanval stopt?‘

‘Migraine is ontstaan doordat de mens uit Afrika vertrok’

Migraine is een vervelende bijkomstigheid van onze aanpassing aan koude winters, blijkt uit een studie. Niet waar, zeggen andere onderzoekers: migraine is bijna altijd het gevolg van een samenspel van factoren.