Boekenwurm, vechtjas, vernieuwer

BAS DEN HOND

Het valt aan te nemen dat James Mattis, als hij volgend jaar in het Pentagon aan het werk mag gaan, een van zijn bekendste motto's thuislaat. "Wees beleefd, wees professioneel, maar met een plan om iedereen te doden die je ontmoet", adviseerde de gepensioneerde generaal (66) ooit zijn mariniers.

Met de voordracht van Mattis als minister van defensie benoemt Donald Trump voor het eerst sinds 1950 een hoge militair op die post.

Om de scheiding tussen militaire uitvoerders en burgerlijke beleidsmakers te benadrukken, mag dat eigenlijk niet voordat de betrokkene zeven jaar uit actieve dienst is. Maar bij de Republikeinse meerderheid in het Congres, dat dispensatie kan verlenen, is de keus goed gevallen.

Mattis staat tegelijk bekend als vechtjas en als intellectueel. Hij leidde mariniers bij de invallen in Afghanistan in 2001 en Irak in 2003. In 2004 was hij betrokken bij de gevechten in de provincie Anbar en de stad Fallujah, beheerst door opstandelingen tegen het nieuwe regime in Bagdad. Zijn manschappen, die hem de bijnaam 'Mad Dog' gaven, waardeerden het dat hij daarbij vaak meereed in de voorste linies. Zijn bazen en de media keken soms wel op van uitspraken als "Sommige mensen schiet je met plezier dood."

Op basis van een enorme belezenheid (zijn bibliotheek telde ooit zo'n 7000 boeken over oorlogvoering en strategie) ontwikkelde Mattis ook nieuw, soms tegendraads beleid. Samen met generaal David Petraeus herschreef hij het handboek voor strijd tegen opstandelingen. Daarin werd benadrukt dat militairen uiteindelijk veiliger zijn als ze niet elk risico uitsluiten door iedereen die maar enigszins gevaarlijk lijkt meteen uit te schakelen.

In 2010 volgde hij David Petraeus, die na een schandaal moest aftreden, op als hoofd van Central Command, dat gaat over alle operaties in Afghanistan en Irak. In 2013 werd hij door president Obama ontslagen, naar verluidt omdat hij zich kritisch had uitgelaten over het akkoord dat Iran van een kernwapen moet afhouden.

Met dat akkoord heeft zijn nieuwe baas, Donald Trump, ook niet veel op. Maar Mattis is er ook geen voorstander van, het nu weer op te zeggen. Net zo min deelt hij Trumps mening dat martelen een nuttig en toegestaan middel is om informatie uit terreurverdachten te krijgen.

Bij zijn nieuwe baan in de politiek krijgt Mattis veel te maken, en misschien te stellen, met een andere generaal b.d. (van lagere rang dan hij). Mike Flynn is de adviseur nationale veiligheid van Trump. En gisteren stond op de korte lijst met namen voor het ministerie van buitenlandse zaken ook nog steeds een generaal: David Petraeus.

in het nieuws omdat...

de oud-generaal (rechts) de Amerikaanse defensieminister wordt.

undefined

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden