Bliksem is gevaarlijk: tijd voor een opfriscursus
De Lightning Strike and Electric Shock Survivors International is een club voor overlevers van blikseminslagen. Jaarlijks komen ze ergens in de VS bij elkaar om ervaringen uit te wisselen. Brede, sterke mannen staan er te trillen als ze hun verhaal vertellen, zo schrijft Der Spiegel over hun laatste conferentie in juni.
Jaren na de inslag (sommigen zijn meerdere keren getroffen) hebben de overlevers nog allerlei klachten als concentratieverlies, hoofdpijn en prikkelbaarheid. De slachtoffers vallen vooral in Florida, waar de bliksemdichtheid 40 keer per vierkante kilometer per jaar is. In Nederland is dat slechts anderhalf keer, waardoor 1 à 2 doden per jaar vallen.
Om blikseminslag te voorkomen is het belangrijk het geweld van onweer te onderkennen. Immers: de temperatuur in een bliksemschicht kan oplopen tot 30.000 graden Celsius, de gemiddelde stroomsterkte is zo’n 60 kiloampère en de spanning loopt in de miljoenen volts. Een bliksemschicht is gemiddeld 5 tot 6,5 kilometer lang en 2,5 cm in doorsnede, maar reikt soms over afstanden van meer dan honderd kilometer.
Een aankomende onweersbui is te herkennen aan de plotselinge komst van opbollende stapelwolken en de wind die aantrekt. Blijf thuis als u de bui ziet aankomen en wacht niet op de eerste regen, want de bliksem komt vaak eerder. Meteorologen weten het altijd beter dan u. Luister daarom naar het weerbericht als u erop uitgaat.
Bent u buitenshuis en is er geen huis of café in de buurt? Uw auto is veilig, omdat de metalen carrosserie een kooi vormt waarbinnen geen spanningsverschil is. Als de bliksem is ingeslagen, kunt u daarna gewoon veilig uitstappen: er blijft na de inslag geen spanning op de auto staan.
Bent u te voet of te fiets en ver van de bewoonde wereld, zorg dat u dan weg blijft van water of open plekken. Schuil niet onder een boom. Een boom geleidt niet goed en daardoor kan de ontlading op iemand die in de buurt staat overslaan.
In open ruimte maakt u de minste kans getroffen te worden door te hurken met de voeten bij elkaar. Ontwijk metalen objecten als schrikdraad, hekken of palen. Ook fietsen met onweer is gevaarlijk.
Bliksemontlading zoekt de weg van de minste weerstand. Als u nat bent, of als u veel transpireert, is de weerstand kleiner en bent u kwetsbaarder voor blikseminslag. Ook zwemmen, surfen en varen moet u laten. Alleen in een boot met een afgesloten metalen hut bent u veilig.
En is het dragen van een mp3-speler of iPod gevaarlijk? Waarschijnlijk vergroten ze de kans op inslag niet, maar ze geleiden wel en zorgen voor extra schade, waar het apparaat het lichaam raakt.
Vier op de vijf leden van de overleversclub zijn mannen. Zij worden vaker getroffen doordat ze vaker buiten werken. Ze doen ook vaker aan golf of vissen. En dat u niet stoer moet doen door een golfclub, hengel, Nordic walking stok of paraplu in de lucht te houden bij naderend onweer, dat spreekt vanzelf.
