'Blijf altijd bescheiden'

Les 1

Wees niet gierig

Lucas: "Het zal onze Limburgse inborst zijn, onze hele familie komt uit Limburg, maar wij hebben geleerd dat het belangrijk in het leven is gastvrij te zijn. En dat houdt ook in dat je royaal trakteert."

Arthur: "Als je hier - en dan heb ik het over Noord-Holland in het algemeen - een café binnengaat, bestelt iedereen voor zichzelf een biertje. Dat komt in Limburg niet voor. Je krijgt van alle kanten bier aangereikt en dat komt omdat mensen weten dat het ook weer terugkeert. Het gaat heen en weer."

Lucas: "Je wordt er ook niet armer of rijker van. Onze opa zei altijd: 'Misschien dat je aan het eind van je leven tweeduizend euro meer hebt uitgegeven.' Maar daar staat dan een enorme hoeveelheid geluk en plezier tegenover."

Arthur: "Het heeft niks met geld te maken, maar met vertrouwen in de vriendschap. Als ik met iemand uit eten ga en die wil zijn eigen deel betalen, heb ik het gevoel dat ik diegene niet meer terugzie."

Les 2

Iedereen is even belangrijk voor het proces

Arthur: "Als mensen naar een concert gaan, zien ze het eindresultaat: het orkest zit klaar, de dirigent staat op zijn plek, de solist daalt de trap af. Er werken zoveel mensen die je nooit ziet, maar die alles mogelijk maken."

Lucas: "Bij de artiesteningang van het Concertgebouw zit een portier, die onthaalt je zo warm dat je je meteen thuis voelt. Hij geeft je de sleutel van je kleedkamer, vraagt of je iets wilt drinken. Ondertussen hebben de orkestbodes alle standaards voor de musici neergezet en halen die na afloop ook weer weg."

Arthur: "Dat is hard werken, heel fysiek. Er zijn musici die het vanzelfsprekend vinden dat ze dat doen, die onaardig doen tegen de portier omdat ze denken: we hebben er toch niets mee te maken. Dat is zo kwalijk.

De orkestbode die onthoudt dat je vaak pijn in je rug krijgt en daarom een speciale stoel voor je neerzet, is onbetaalbaar."

Lucas: "In De Doelen in Rotterdam hebben ze ooit eens opgevangen dat we van Kwekkeboom-kroketten houden en die staan altijd klaar. Hoe laat het ook is."

Les 3

Doe je niet groter voor dan je bent

Arthur: "Laatst zag ik een vrij bekende Nederlandse artiest op tv met een uitstraling van: ik ben een grote artiest. Ik bén iemand, je mag blij zijn dat ik hier zit. De arrogantie! Hoe groot je ook bent, als je je zo presenteert heb je meteen afgedaan voor mij.

Je moet integer en bescheiden zijn over je kwaliteit. Natuurlijk heb je er hard voor gewerkt, maar je hebt ook geluk dat je dat talent hebt."

Lucas: "Ik heb respect voor mensen die ook hun onzekerheden hebben. Niet geforceerd, waarbij ze eigenlijk hengelen naar een compliment, maar die oprecht laten zien wie ze zijn, met alles wat ze goed en minder goed kunnen."

Arthur: "Ik hoorde van een pianostemmer die met veel 'meesterpianisten' meereist dat een grote pianist hem wilde voor een bepaald concert. De stemmer kon niet, want hij was die dag al geboekt voor een cd-opname van een andere pianist. 'Oh wacht maar', had die grote pianist gezegd, 'die bel ik wel even voor je af, je moet bij mij zijn.' Nou ja zeg, doe effe normaal!"

Lucas: "Het zijn vaak de mensen die er net onder hangen, die zich zo gedragen en de behoefte hebben zich te laten gelden."

Les 4

Trek lering uit kritiek

Arthur: "Jaap van Zweden heeft ooit tegen onze vader, die paukenist is in het Radio Filharmonisch Orkest, gezegd: 'Hoe onterecht slecht een kritiek in eerste instantie ook lijkt, probeer er toch lering uit te trekken'."

Lucas: "Vaak zit juist in de uitspraken waar je je het meest van afkeert iets waar je wat aan hebt.

Juist als het goed gaat en je geneigd bent achterover te leunen. Je moet je eigen euforie teniet kunnen doen. En dat is niet leuk, want je wilt genieten van het moment, maar toch moet het."

Arthur: "Negatieve kritiek blijft ook veel langer hangen.

Je kunt honderd positieve reacties krijgen, je onthoudt die ene negatieve. Maar als je jezelf daardoor verbetert, sla je twee vliegen in één klap."

Les 5

Reageer niet op social media

Lucas: "Als je maar een beetje bekend bent, reageren mensen op alles wat je doet. Een tijdje geleden stond er een recensie in Trouw van onze nieuwe cd. Een man had een link naar die recensie op mijn Facebookpagina gezet met de opmerking: 'Ja, hallo Lucas, ik hoop dat je dit gelezen hebt.' Hij wilde mij opvoeden. Je hebt de neiging meteen te reageren, maar dat moet je niet doen. Voor je het weet zit je in een oeverloze, vernederende discussie die ook nog eens openbaar is."

Arthur: "Volgens mij had je al een antwoord getypt."

Lucas: "Gelukkig was er iemand die me daarvan afhield. Als je dan even doorklikt op zo'n man zie je een zestiger met een dikke buik in een plastic tuinstoel. Als profielfoto. Het zijn vaak mensen die zelf weinig voorstellen die vinden dat hun mening door iedereen gehoord moet worden."

Arthur: "Waar komt dat vandaan? Als je op Twitter ziet wat er bij sommige televisieprogramma's gezegd wordt over mensen. Genadeloos."

Les 7

Een goede band met het publiek werkt twee kanten op

Arthur: "Als ik gespeeld heb, ben ik vaak leeg en natuurlijk zou het dan lekker zijn om even alleen een biertje te drinken, maar het is nog geen seconde in me opgekomen om na een concert niet te signeren en een praatje te maken met het publiek. Je moet altijd tijd hebben voor de mensen die speciaal voor jou komen, hoe moe je ook bent. Ik kan doen wat ik wil doen, doordat zij een kaartje kopen."

Lucas: "Ze komen vaak niet voor die handtekening, maar willen even gedag zeggen. Een paar weken geleden hadden we een concert in Korea. De organisator bleef erbij staan met signeren en als mensen te lang bleven hangen naar zijn smaak, stuurde hij ze weg. Nou ja, dat kan niet!"

Arthur: "Wat maakt die vijf seconden extra uit als je daarin kunt zeggen: 'Wat fijn dat jullie zijn gekomen.' Zo bouwen wij een band op met ons publiek. Dat is voor ons leuk en die mensen gaan blij naar huis.

We kunnen goed luisteren. Dat hebben we van mama. Waardoor je soms met mensen zit te eten en na afloop weet je alles over de scheiding, de zomervakantie, de nieuwe liefde en hoe vaak ze seks hebben. En hebben ze niets aan jou gevraagd."

Les 8

Soms heb je gewoon geluk

Arthur: "Of je het redt op het podium is afhankelijk van zoveel factoren die je niet zelf in de hand hebt. Dat je er überhaupt staat is niet alleen een kwestie van hard werken, maar ook van heel veel geluk hebben."

Lucas: "Ik geloof niet in de American Dream. Het maakt nogal wat uit waar je geboren bent, hoe je wordt opgevoed en wie er op je pad komt."

Arthur: "Wij hebben geluk dat we het talent hebben gekregen, maar dat is tot wasdom gekomen doordat we ouders hebben die zelf musiceren en vanaf ons vijfde elke dag een uur naast ons kwamen zitten."

Lucas: "Vervolgens heeft de Portugese pianiste Maria João Pires, een grootheid, zich over ons ontfermd. Toen we twaalf en negen waren, hebben we een jaar lang bij haar gestudeerd, in Portugal en in Brazilië. Ook daarna hebben we goede leermeesters gehad."

Arthur: "Maar er komt een moment dat je het zelf moet gaan doen en dat betekent keihard werken. En ja, dat betekent ook dat al je vrienden in het weekend de kroeg in gaan en dat jij niet meekunt omdat je een optreden hebt. Onze ouders hebben ons nooit gepusht, maar als je een optreden afspreekt moet je studeren. En dat is niet erg. Als je een keer niet kunt, is de volgende keer in de kroeg nóg leuker. Zo nu en dan afzeggen werkt ook goed bij meisjes, trouwens."

Les 10

Vergeet nooit waarom je muziek maakt

Arthur: "Een kind dat wil voetballen, houdt van voetbal. Een kind dat een instrument wil spelen, houdt van muziek. Zo zijn wij ook begonnen. Die piano stond al in de woonkamer, we begonnen erop te pingelen, kregen les en werden beter. En dan komt er competitie in het spel, onvermijdelijk. Met al die concoursen tegenwoordig wordt muziek een wedstrijdje. Je zit daar om te winnen, ook vanwege het geld en de mogelijkheid meer concerten te spelen. Terwijl muziek maken draait om mensen blij maken, troosten. En het kwetsbare in muziek vaak de grootste indruk maakt."

Lucas: "Wij hebben denk ik te weinig aangrijpende dingen meegemaakt om te kunnen zeggen dat muziek ons troost. Als je iemand kent die in Parijs is omgekomen, zal muziek een andere lading krijgen. Maar je merkt het al als je verliefd bent, of juist moeilijkheden ervaart op dat gebied, dat muziek enorm belangrijk kan zijn."

Arthur: "Muziek op zich is zinloos, het is abstract.

Maar het beantwoordt of verzacht wel emoties die op geen andere manier aangesproken worden. En dan nog ervaart niet iedereen hetzelfde. De een kan geroerd zijn door Chopin, de ander heeft er niets mee. Muziek is ongrijpbaar. Onbegrijpelijk ook, en dat houdt het zo interessant."

Lucas: "Die ontroering voel je niet als je zelf speelt, daarvoor weet je te goed wat er komt, je hebt erop gestudeerd. Ontroering volgt op verrassing. Dat voor elkaar krijgen bij anderen, is het mooiste wat er is. Ja, en die spanning en adrenaline als je op het podium zit, die is ook wel lekker."

Les 10

Spreid je geluk

Lucas: "Er zijn zoveel musici die hard werken en getalenteerd zijn en het toch niet redden. Het probleem met ons vak is dat er heel weinig plekken zijn en dat ze staan te trappelen om je plaats in te nemen. Soms zie je leeftijdgenoten ploeteren en het wil maar niet lukken en dan denk je: geef het op, doe jezelf dit niet aan."

Arthur: "En ondertussen ontwikkel je je heel specifiek. Wat kun je anders en wat moet je daarna? Het wordt een keer minder en daar moet je op voorbereid zijn. Je moet je geluk ook uit andere dingen kunnen halen, anders blijft er een zielig hoopje mens over."

Lucas: "Maar als je wel die kans krijgt dan mag je er ook vol voor gaan. Dan moet je arrogant en rauw zijn in de manier waarop je ernaartoe leeft. Het moment dat je dat podium betreedt moet je barsten van het zelfvertrouwen, iedere onzekerheid hoor je terug in je spel.

Laatst traden we op in Sint-Petersburg en het ging geweldig. We mogen volgend jaar terugkomen. Maar er hoeft maar één belangrijk iemand in de zaal te zitten die niet van twee broers met blond haar houdt, en het houdt op. Het geeft rust als je kunt accepteren dat je het niet volledig in handen hebt."

Arthur: "En dan moet je radicaal kunnen switchen. Ik weet al wat ik zou willen doen: een restaurant beginnen en daar met een leuk team mensen keihard voor werken. Een goede ober kan de avond maken of breken. En dan kun je denken: ober zijn, dat kan toch iedereen? Nee, dat kan niet iedereen. Het vereist dat je gastvrij bent en dat je voelsprieten hebt.

undefined

Lucas en Arthur Jussen

Met zulke ouders, vader Paul Jussen is paukenist in het Radio Filharmonisch Orkest en moeder Christianne van Gelder is docente dwarsfluit, kon het haast niet anders of Lucas en Arthur Jussen (Hilversum, 1993 en 1996) gingen ook een instrument spelen. Het werd de piano. Op negenjarige leeftijd zat Lucas al in de finale van de Rotterdamse Piano Driedaagse en Arthur werd op achtjarige leeftijd gekozen tot Jong Muziektalent van het jaar. In 2011 ontvingen Lucas en Arthur de eerste Concertgebouw Young Talent Award en de Edison Klassiek Luisterpublieksprijs. Na het gymnasium heeft Lucas twee jaar in de VS gestudeerd bij pianist Menahem Pressler en vervolgens bij Dmitri Bashkirov in Madrid. Ook Arthur heeft het gymnasium afgerond en studeert nu aan het Conservatorium van Amsterdam bij pianopedagoog Jan Wijn. Sinds 2010 staan ze onder contract bij Deutsche Grammophon. Onlangs kwam hun vierde cd uit, met de dubbelconcerten van Mozart, onder leiding van Sir Neville Marriner. Op 18, 19 en 20 december spelen de broers deze muziek in Scheveningen, Rotterdam en Utrecht.

undefined