Blij en opgelucht na bezoek aan de paus

ROME - Alle dertien blij. Dat heeft paus Franciscus voor elkaar gekregen in de ruim vijf kwartier dat hij met de Nederlandse bisschoppen heeft gesproken. Gisterochtend, drie dagen eerder dan gepland, waren ze de trap opgelopen, het Vaticaan in voor een ontmoeting met de paus tijdens het 'ad limina'-bezoek', waarbij de krimp van de kerk hoofdonderwerp was.

Aan hun glunderende gezichten te zien, hebben de Nederlandse bisschoppen niet op hun kop gekregen. "Bemoedigend", is een van de eerste woorden die kardinaal Eijk spreekt. Hij ziet er opgelucht uit, ongekend ontspannen. "Niet bang zijn", heeft de paus hen voorgehouden. Dat de kerk in Nederland snel krimpt, dat weet het Vaticaan. Maar daar moeten de bisschoppen zich niet door in verlegenheid laten brengen. Gewoon doorgaan met het ter sprake brengen van het evangelie. De paus heeft geen huiswerk opgegeven. Wel is hij, volgens kardinaal Eijk "zeer begaan met de moeilijke opdracht waar de bisschoppen voor staan". Eijk noemde de paus 'grandioos'.

"Een wijze man", beaamt bisschop Van den Hende van Rotterdam. "Hij sprak ons toe als broeders, als mede-bisschoppen. We zaten in een kring, heel informeel. Het was eigenlijk een gewoon geloofsgesprek."

Terwijl de dertien bisschoppen die ochtend de trap opliepen, langs de Zwitserse Garde, hulpbisschop Mutsaerts met een rode C1000 tas in de hand, vloog een beveiligingshelikopter boven de Sint Pieter. De Israëlische premier Netanjahoe kwam eerst op visite. Een gesprek waar wel wat meer vanaf hangt dan van het ad limina-bezoek van de Nederlandse bisschoppen. Toch was er slechts tien minuten vertraging. Paus Franciscus was rustig en gemoedelijk, vertelt bisschop De Korte van Groningen-Leeuwarden. Aan niets was te merken dat er eerder die ochtend een onderhoud was waar de vrede in het Midden-Oosten mee gemoeid is.

Nadat kardinaal Eijk het gesprek geopend had met een korte samenvatting van het rapport van de bisschoppen over de rk kerk in Nederland, begon de paus zijn antwoord met een verwijzing naar het schandaal van seksueel misbruik. "De paus prees de manier waarop slachtoffers recht wordt gedaan en drong erop aan, aan die lijn vast te houden", vertelt bisschop De Korte. Hij heeft niet de vraag gesteld die hij had voorbereid. "Die was te specifiek voor het groepsgesprek. Als ik de paus apart had kunnen spreken, had ik gevraagd hoe wij in het rijke westen omgaan met de armen."

In een zijkamer in het instituut Maria Santissima Bambina, waar de Nederlandse bisschoppen verblijven, haalt De Korte de geschenken tevoorschijn die iedere bisschop van de paus heeft gekregen. Een envelop met rozenkransen en kaarten om uit te delen. En een goudkleurig borstkruis, in een doos. "Kijk, nog van Benedictus", laat bisschop De Korte zien. Diens naam staat aan de binnenkant van de doos.

De Nederlandse bisschoppen zijn verdeeld, dat is bekend. Is het de paus gelukt, de bisschoppelijke neuzen meer één kant op te krijgen? Bisschop De Korte kijkt even naar de doos met het borstkruis. "Laat ik voor mezelf spreken. Ik hoop dat de geest van de paus ons als bisschoppen mag bezielen. Ik voel mij bemoedigd om niet met het vingertje te wijzen, maar door te gaan op de weg van helderheid, hartelijkheid en barmhartigheid."

Bezield Verband
Twee rapporten over de katholieke kerk in Nederland zijn in Rome beland. Het ene, met vooral cijfers, opgesteld door de Nederlandse bisschoppen. Het andere, waarin de emotie is beschreven, opgesteld door de kritische groep Bezield Verband.

Bezield Verband, met een draagvlak vooral in aartsbisdom Utrecht, mist in het verslag van de bisschoppen de boosheid van gewone gelovigen over kerksluiting en fusies. Ook verwijt Ad de Groot van Bezield Verband vooral kardinaal Eijk dat die mensen de kerk uitjaagt door zijn beleid. "Een vicieuze cirkel. Mensen blijven daardoor weg, en dat wordt dan reden om nog meer kerken te sluiten." Een peiling wijst uit dat vier van de vijf katholieken voortaan thuisblijven als er alleen in een door de kardinaal aangewezen 'eucharistisch centrum' vieringen zijn en niet meer in hun eigen kerk.

Bezield Verband voelt zich genegeerd door de bisschoppen. Met twee companen is De Groot in Rome, om het alternatieve rapport aan de curie aan te bieden. "We voelen ons gesterkt door de paus om kerksluitingen tegen te houden."

Wat in Nederland niet lukte, kan wel op het Pietersplein. Ad de Groot schudt bisschoppelijke handen. Ook is er nu een afspraak, met hulpbisschop Hendriks van Haarlem.

undefined