Bisschop Groningen: vieringen hoeven niet per se in de kerk
Nog geen week nadat de Utrechtse aartsbisschop Wim Eijk felle kritiek kreeg op zijn aanpak van kerkelijke krimp, presenteert zijn collega in Groningen nadrukkelijk een heel andere strategie.
In een brief aan parochies wijst bisschop Gerard de Korte er vandaag op dat gemeenschappen wat hem betreft gerust mogen samenkomen in bijvoorbeeld schoolkantines of gebouwen van protestantse kerken. Ook als dat gebeurt zonder pastoor.
Net als Eijk gaat De Korte het teruglopende kerkbezoek te lijf door parochies te fuseren. Tussen nu en 2018 brengt de bisschop van Groningen-Leeuwarden zijn 80 geloofsgemeenschappen onder in 19 nieuwe parochies. Echter: in tegenstelling tot Eijk vindt hij niet dat de gemeenschappen moeten samensmelten. De Korte 'hoopt van harte' dat er zo veel mogelijk in stand blijven.
Als een dorps- of buurtkerk sluit, kunnen de gelovigen wat hem betreft gewoon op een andere plaats samenkomen. Zo'n samenkomst is dan geen eucharistieviering, want daarvoor is een pastoor en een gewijd kerkgebouw nodig. Maar De Korte ziet de samenkomsten wel als een mooi alternatief voor de eucharistieviering.
Aartsbisschop vindt eucharistieviering het belangrijkste
Eijk staat die samenkomsten ook toe, maar heeft duidelijk gemaakt dat hij ze niet beschouwt als het zwaartepunt van het kerkelijk leven. Samenwerking met protestanten komt in Eijks plannen helemaal niet voor. In december sprak hij de verwachting uit dat gelovigen in het aartsbisdom de moeite nemen om naar de eucharistievieringen te blijven komen, ook als ze daarvoor een eind moeten reizen.
Of de gelovigen in Eijks aartsbisdom dat zien zitten is de vraag. 93 emeritus priesters, pastoraal werkers, diakens en dekens spraken zich afgelopen weekend in een petitie uit tegen zijn koers. Eijk zou ook kerken sluiten die nog wel levensvatbaar zijn en zich niets aantrekken van de alternatieven die lokale gemeenschappen presenteren.
De ondertekenaars van de petitie verklaarden zich solidair met priester Jozef Wissink, die laatst in een fel betoog Eijks beleid kraakte. Wissink en de ondertekenaars vermoeden dat Eijk probeert om alleen een harde kern van trouwe gelovigen te behouden.
'Ik ga me niet met Eijks beleid bemoeien'
Ook De Korte kijkt heel anders naar kerkelijke krimp dan Eijk. "Als bisschop wil je natuurlijk het liefst dat iedereen naar de eucharistieviering komt. Maar uit onderzoeken is gebleken dat gelovigen afhaken als je ze vraagt om in een ander dorp of andere plaats naar de kerk te gaan. De gelovigen moeten niet naar de pastoor gaan, de pastoor moet naar de mensen toe. De kardinaal centraliseert gelovigen en ik vind dat niet verstandig", vertelt hij desgevraagd. "Maar ik ga me niet met zijn beleid bemoeien. Deze brief lag al klaar voordat de petitie in het nieuws kwam."
Overigens is het niet de eerste keer dat De Korte deze visie openbaar maakt. Veel parochies werken al op de manier die hij schetst. In zijn brief benadrukt hij dat hij zich niet door de kerkelijke krimp 'wil laten gijzelen'. Gelovigen moeten er juist de schouders onder zetten. "Door alleen te denken in termen van krimp dreigt ieder enthousiasme te doven. Er zijn binnen en buiten de kerk al genoeg sombermannen en sombervrouwen."
