Bio-diesel uit jatropha biedt in Afrika uitkomst

De komende jaren verwacht het in Eindhoven gevestigde bedrijf Diligent Energy Systems een miljoen liter bio-diesel uit jatropha-noten te kunnen persen. Dat is goed nieuws voor de boeren die de noot produceren en voor de ondernemers die hun dieselgeneratoren er op kunnen laten lopen.

Het bedrijf van oprichter Ruud van Eck heeft grootse plannen met de noot. Op zevenduizend hectare grond rondom het vliegveld Kilimanjaro Airport in Tanzania wordt de jatropha aangeplant. De boeren die de planten verzorgen en de noten na vier jaar oogsten, hebben met Diligent afgeproken dat zij de noten aan het bedrijf leveren en krijgen daarvoor in ruil een garantieprijs. Een hectare jatrophastruiken is goed voor 1500 liter bio-diesel en Diligent denkt het areaal jatropha nog fors te kunnen uitbreiden. Van Eck ziet mogelijkheden om die diesel af te zetten in Oeganda. Daar moeten ondernemers vaak terugvallen op eigen dieselgeneratoren voor stroom, omdat de overheid er niet in slaagt de energievoorziening constant te houden.

Volgens Van Eck, die Diligent startte na de verkoop van zijn ict-bedrijf, is jatropha geschikt voor grote delen van Afrika. En inmiddels wordt – met eveneens de fabricage van olie als doel – jatropha in India aangeplant. De plant vergt nauwelijks onderhoud, bestrijdingsmiddelen zijn niet nodig en de grond wordt niet uitgemergeld. Tot op heden werd de struik vooral gebruikt om akkers te beschermen tegen grazend vee en als demarcatie van terreinen. Jatropha groeit op dusdanig arme grond dat het ook geen concurrent kan worden voor voedselgewassen.

Volgens Van Eck is bio-diesel uit eigen teelt een prima middel voor Afrikaanse landen zonder eigen oliebronnen om de handelsbalans te verbeteren. Nu moet veel diesel worden ingevoerd en in veel Afrikaanse landen zal de bio-diesel uit jatropha goedkoper zijn dan de ingevoerde brandstof. De noten worden met de hand geoogst, maar de kostprijs is nog laag omdat de arbeidskosten laag zijn. Van Eck zoekt echter wel naar mogelijkheden om machinaal te oogsten.

Aanvankelijk dacht Diligent de olie naar Europa te kunnen exporteren. ,,Dat idee is achterhaald’’, zegt de ondernemer, ,,maar in Afrika is zeker een markt voor de bio-diesel.’’ In Europa wordt bio-diesel onder meer gemaakt uit koolzaad. Dat heeft volgens Van Eck als nadeel dat de koolzaadplant in zijn geheel wordt verwijderd. De grond wordt zo uitput waarna kunstmest moet worden gebruikt. De jatrophastruik blijft gewoon staan.

Het bedrijf is ook in Colombia actief. Daar worden afvalresten van onder meer koffie gebruikt voor het maken van bio-benzine.