Bij vrijwel alle politieke partijen staat Defensie weer in de gunst

Internationale veiligheid en defensie staat bij veel partijen hoog op de agenda. Bij de vorige Kamerverkiezingen - in 2012 - wilde geen enkele partij extra geld uitgeven aan de strijdkrachten. Ontwikkelingssamenwerking kon soms nog op een plusje rekenen, maar de PvdA koos hier voor de nullijn.

Dit jaar is het anders, leren de cijfers die partijen bij het Centraal Planbureau aanleverden. De meeste willen zowel extra geld voor de krijgsmacht als voor ontwikkelingssamenwerking (zie onderstaande grafiek).

Geen kans

Er is een breed gedragen wens om de krijgsmacht niet alleen opbouwmissies te laten doen, maar ook extra vuurkracht te geven, zo blijkt uit de partijprogramma’s. De VVD wilde in 2012 nog gaan voor snel inzetbare eenheden die wereldwijd kunnen optreden. ‘Krijgsmachtonderdelen die niet inzetbaar zijn voor nieuwe moderne missies moeten inkrimpen of worden hervormd.’

Vorig jaar bekritiseerde de Navo Nederland op dit punt. Lichtbewapende infanteristen zonder tanks of artillerie maken weinig kans tegen de Russen. Nu spreekt de VVD over het belang van verdediging van het Navo-grondgebied en het vergroten van de slagkracht.

Veel veranderingen

De PvdA wilde in 2012 dat Nederland gevechtseenheden van andere landen ging ondersteunen, en zijn eigen onderzeeboten zou afschaffen. Nu wil de PvdA de paraatheid van Nederlandse gevechtseenheden verhogen, en blijft de onderzeedienst. PvdA-defensiewoordvoerder Angelien Eijsink zei eerder dat deze stille en onzichtbare boten bij uitstek geschikt zijn om de Russische marine af te schrikken.

Ook D66 is veranderd. De partij wilde in 2012 een krijgsmacht gespecialiseerd in het stabiliseren van zwakke staten. Bij zulke missies heeft een tegenstander bijvoorbeeld geen luchtmacht of geavanceerde luchtafweer. Dit keer spreekt D66 juist van een krijgsmacht die ook op het hoogste geweldsniveau kan vechten.

Bij GroenLinks zijn er subtiele veranderingen. Het partijprogramma spreekt niet langer van een ‘vredesmacht’ en pleit er ook niet meer voor dat de Navo zich omvormt tot een organisatie die wereldwijd burgers beschermt.

Tekst loopt door onder grafiek

De SP vindt nog grotendeels hetzelfde als in 2012. De partij wil geen nieuwe onderzeeboten of een moderne straaljager zoals de F-35. Dat past bij het plan de gevechtskracht van de krijgsmacht te verminderen, zodat deze vooral geschikt is voor missies van de Verenigde Naties waarbij niet of nauwelijks gevochten hoeft te worden.

Het CDA wilde in 2012 een leger voor zowel vredesmissies als conventionele gevechtskracht. De partij trok daar toen geen extra geld voor uit, hoewel CDA-minister Hans Hillen net de tanks had wegbezuinigd. Dit keer willen de christen-democraten gericht investeren in wapensystemen. Fractievoorzitter Sybrand Buma zei onlangs in de Telegraaf dat hij denkt aan onderzeeboten, meer straaljagers en gewapende drones.

Meer geld voor ontwikkelingssamenwerking

Het CDA is samen met de SGP en ChristenUnie ook de enige nu al in de Kamer zittende partij die voldoende geld uittrekt om de Defensiebegroting in één kabinetsperiode op het gemiddelde van Europese Navo-leden te krijgen. Daarmee komt de Navo-norm van 2 procent van de economie in zicht. Regeringsleiders zeiden in 2014 die binnen tien jaar te willen halen.

Wat de PVV precies wil is niet duidelijk. Het verkiezingspamflet maakt geen onderscheid tussen politie en defensie. Wel wil de partij bijna alle uitgaven voor ontwikkelingssamenwerking schrappen.

De meeste andere partijen willen juist meer hulpgeld. Zij zien dit als een manier om opvang van vluchtelingen in de regio te verbeteren, en economische migranten perspectief in hun eigen land te bieden. Alleen de VVD wil 2,7 miljard bezuinigen. De partij gelooft niet in door westerse donoren betaalde projecten als die niet specifiek op vluchtelingenopvang zijn gericht.

Lees vanavond op Trouw.nl het dubbelinterview met Han ten Broeke (VVD) en Bram van Ojik (GroenLinks).