Klein verslag
Bij het verhoor van Comey werd één vraag niet gesteld
Bij het avondeten op een terras heb ik aan mijn tienerdochters geprobeerd uit te leggen waarom ik daarnet twee uur naar CNN had gekeken, naar een man in een hoorzitting. Een man die eruit zag alsof hij weinig had geslapen. De ontslagen directeur van de FBI, James Comey.
Ze hadden geen idee waarover het ging. Dus legde ik het uit, een beetje omslachtig misschien, van de Russen en het hacken, van de beïnvloeding van de Amerikaanse verkiezingen ten nadele van de Democraten, van de FBI die dat allemaal onderzocht, van contacten die er waren tussen de Russen en het campagneteam van Trump en van Trump die deze directeur van de FBI ontsloeg omdat, omdat.... ja waarom eigenlijk? 'Om de manier waarop ik het Russenonderzoek leidde,' vermoedde Comey zelf.
De jongste dochter keek me glazig aan. Ik gaf nog een riedel ten beste over het Russische gevaar en dat de Amerikanen hun land zien als 'the shining city upon a hill' en dat de ontslagen FBI-directeur had gezegd dat Amerikanen zich door niemand lieten zeggen hoe ze moesten denken, behalve dan door andere Amerikanen, want dat konden ze goed, die Amerikanen: het hartgrondig met elkaar oneens zijn. De Russen daarentegen die deden volgens de FBI-directeur alles om de Amerikaanse samenleving te ontwrichten. Ik had Senaatsleden van de commissie hierbij zeer ernstig zien knikken. Ik liet het hier maar bij, de pizza kwam.
Loyaliteit
Maar wat had die Comey nu precies fout gedaan? Hij wist het zelf ook niet. Hij had zijn ontslag via de televisie vernomen.
Wel had hij veel meer ontmoetingen met Trump gehad dan hem lief was, dat was hem bij vorige presidenten niet overkomen, die hielden respectvol afstand om de onafhankelijkheid van de dienst niet te compromitteren. Trump niet. Die trok hem zo dicht mogelijk tegen zich aan, met een onverwacht privédinertje (waarvoor de directeur 's ochtends een romantische eetafspraak met zijn vrouw moest afzeggen) en dat zeer ongemakkelijke moment waarop Trump iedereen het Oval-office uitstuurde om met de directeur onder vier ogen te spreken. Om hem vervolgens om loyaliteit te vragen, een 'goede vent' (zijn veiligheidsadviseur Michael Flynn) te sparen en erop aan te dringen dat hij, de directeur, openbaar zou maken dat de president zelf in het Russendossier geen voorwerp was van onderzoek.
Smoking gun
Comey gebruikte tijdens de hoorzitting veelvuldig woorden als 'confused' en 'concerned' , verward en bezorgd, om zijn mentale toestand te omschrijven, telkens als hij de adem van Trump op zijn gezicht kon ruiken. De commissie moet onderzoeken of de president zijn boekje te buiten is gegaan, maar deze krant concludeerde gisteren dat er in de hoorzitting geen 'smoking gun' was gevonden, dat wil zeggen geen hard bewijs dat Trump door druk uit te oefenen op de directeur de rechtsgang zou hebben belemmerd.
Comey had Trumps 'verzoeken' wel als aanwijzingen begrepen, en had daarbij Henri II geciteerd die in 1170 over de voor hem lastige aartsbisschop van Canterbury, Thomas Becket, zou hebben verzucht: 'wie verlost mij van die bemoeizuchtige priester?' Becket werd kort daarna vermoord.
Maar toch één vraag, nog niet gesteld: was niet het ontslag zelf een belemmering van de rechtsgang?
