Bij de moderne trekker is verkeersdeelname probleem

Jilissen werkt bij Louis Nagel BV, een importeur en verkoper van landbouwmachines. Jaarlijks verkoopt het bedrijf 850 van de 3500 in Nederland verhandelde tractors. Twintig jaar geleden zat hij zelf als boerenzoon op de trekker. Hij sjorde aan hendels en keek over zijn schouder bij gebrek aan spiegels. Een klapperende pijp en kunststof windschermen belemmerden zijn zicht.

,,Schakelen ging via twee grote poken diep onder het stuur. Als die even weigerden, zag je drie seconden niets. Bij elke kuil of hobbel schudde je in je veredelde kuipstoeltje. Probeer dan maar recht te sturen of constant gas te geven.''

Al rijdend legt hij uit hoe anders een moderne tractor werkt. ,,De tractor heeft twee grote pedalen, gas en rem. De maximumsnelheid is instelbaar. Handgas maakt dat je zonder voet op de pedalen kan rijden. Deze tractor heeft geen versnellingen. Zo zit je eerder op dertig kilometer per uur dan een auto.''

Jilissen bestrijdt dat de snellere tractors gevaarlijker zijn dan de lome van weleer. Moderne tractors zijn krachtiger en halen 50 per uur, maar zijn beter bestuurbaar. Alles werkt via een simpele klik op de knop. ,,De vering van de stoel wordt 200 keer per seconde aangepast aan het deinen van de trekker. Zo zit de bestuurder stil, waar hij ook rijdt. Comfort houdt de bestuurder fit en helder. Zijn aandacht is bij de omgeving in plaats van bij de tractor.''

Jilissen vergelijkt de machine met een computer. De snelheidsbegrenzer werkt via een wieltje, vergelijkbaar met dat van een computermuis. Een dashboard met schuddende analoge metertjes heeft plaatsgemaakt voor een digitaal scherm, naast het raam, zodat je op de weg blijft kijken. ,,Op mijn tiende reed ik geen trekker omdat ik niet sterk genoeg was en niet bij de pedalen kon. Deze trekker kun je handmatig besturen. Een jochie van 10 kan dat ook.''

Zo schetst Jilissen een verplaatsing van het probleem. De kunst ligt niet meer in het draaiende houden van de tractor, maar in het deelnemen aan het verkeer. Ooit reed de boer vanuit zijn tuin het weiland in. Schaalvergroting brengt hem nu soms tien kilometer verderop. Daarbij neemt de algehele verkeersdrukte toe. Steeds meer auto's en fietsers wagen zich op landbouwweggetjes.

,,Dat stelt nieuwe eisen aan de bestuurder. Hij moet anticiperen op medeweggebruikers. Die trekker redt zich wel. Gaat die auto eerst bij de wegversmalling? Hoort die fietser met die mp3-speler me aankomen? Dat vergt verkeersinzicht. De trekker zelf wordt steeds eenvoudiger. Maar het verkeer wordt drukker en onoverzichtelijker. Daar moet het trekkerrijbewijs vooral over gaan.''