Bij de kerk kloppen nu ook zzp'ers aan

Een nieuwe groep armen klopt aan de deur van de kerk voor financiële hulp: kleine zelfstandigen komen met stip nieuw binnen in de lijst van hulpvragers bij diaconieën.

Steeds meer Nederlanders doen een beroep op de kerk omdat zij financiële problemen hebben. In 2012 werd iedere dag meer dan honderd keer aangeklopt bij kerken. Die hebben dat jaar voor bijna 30 miljoen euro aan financiële hulp gegeven. Daarnaast hebben ze voor omgerekend 53 miljoen euro aan vrijwilligerswerk geleverd om armoedeproblemen op te lossen.

Dat blijkt uit het onderzoek 'Armoede in Nederland' dat vandaag verschijnt. Het onderzoek is uitgevoerd door de hulporganisatie Kerk in Actie, in opdracht van twaalf Nederlandse kerkgenootschappen en kerkelijke koepelorganisaties. Diaconale afdelingen van ruim duizend plaatselijke kerken verstrekten informatie over hoeveel armoedehulp zij geven en op welke manier.

Alleenstaande ouders
Het totaal aantal hulpvragen bij de kerken steeg tussen 2009 en 2012 met ruim 15 procent tot bijna 40 duizend. Vooral bij katholieke parochies is de vraag naar hulp groot. Het aantal hulpverzoeken steeg er in drie jaar tijd met vijftig procent.

Ongeveer acht op de tien hulpverzoeken worden gehonoreerd. Degenen die het vaakst om hulp aankloppen zijn mensen zonder betaald werk en alleenstaande ouders met kinderen. Zij zijn al jaren de groepen met de meeste financiële problemen. Maar in de afgelopen drie jaar zijn er twee andere groepen met geldzorgen bijgekomen: mensen met een restschuld van een hypotheek en de zelfstandigen met een kleine onderneming. Kerken komen armoede vaak op het spoor doordat gemeenteleden of pastores het in de praktijk tegenkomen. Ook zijn de meeste kerken betrokken bij een voedselbank.

Omgekeerd komt het voor dat mensen voor hulp aankloppen bij een gemeentelijke instantie en vervolgens naar de kerk worden doorverwezen. Maar de meeste hulpvragers komen volgens de onderzoekers via via bij de kerk terecht - wie in nood zit gaat rondvragen.

Ontoegankelijk
Het totaalbedrag aan financiële hulp door kerken was in 2012 nagenoeg gelijk aan dat van 2009. Maar door samenvoeging en opheffing van lokale organisaties is het kerkelijke vangnet in Nederland kleiner geworden. Het gevolg is dat minder kerken gemiddeld meer financiële hulp bieden.

Kerkelijke hulpverleners merken in de praktijk dat de overheid het mensen niet makkelijk maakt om uit de schulden te raken of te blijven. Alleen wie lange en ingewikkelde formulieren foutloos per computer kan invullen, krijgt een uitkering. Zo niet, dan blijven uitkeringen uit, volgen er boetes, en staan er al snel mannen voor de deur om huisraad op te eisen of zelfs het huis.

Bijna alle diaconale medewerkers van kerken klagen dat de digitalisering van de hulpverlening het probleem van armoede vooral groter maakt.