Bied ruimte aan gebed in openbaar onderwijs

Hoe kan een school als de Hogeschool van Amsterdam (HvA) een stilteruimte sluiten, wetende dat het gebed niet alleen een behoefte is van haar studenten, maar ook een verwezenlijking van de persoonlijke ontwikkeling? Weet HvA wel welke rol het gebed en de religie kunnen hebben in het leven van een student?

HvA verwijst de studenten naar een gebedsruimte buiten de school. Wat zegt deze houding over de dienstverlening jegens de studenten? Voor een bezoek aan toilet, het lezen van boeken of nuttigen van voedsel verwijs je de studenten ook niet naar instellingen buiten de school. Bovendien zorgt het voor onnodige extra reistijd. En soms ontbreekt de tijd om buiten de deur te bidden. Islamitische gebeden kennen een aanvangstijd en een uiterste tijd waarop deze verricht moeten zijn. Uitstellen is dus slechts beperkt mogelijk.

Volgens haar grondslag dient een openbare school open te staan voor allerlei studenten, dus ook religieus ingestelde studenten. Zodra religieuze studenten én hun behoeften niet welkom zijn, dan moet je gaan nadenken over het karakter van de school. Er is namelijk een groot verschil tussen een seculiere school en een openbare school.

Een school die de ontwikkeling van haar studenten voor ogen heeft, zou er juist goed aan doen om ruimte te bieden aan studenten die behoefte hebben aan het verrichten van het gebed. Ik vraag mij dan ook af of de HvA zich verdiept heeft in de meerwaarde van het gebed. Uit onderzoeken van meetbare fysiologische gegevens blijkt dat mensen die mediteren of in gebed gaan hier duidelijk baat bij hebben. Meditatie of gebed leidt tot ontspanning, grotere zelfverwerkelijking en welzijn.

Van de piramide van Maslow leren we dat naast de lichamelijke behoeften de behoefte aan waardering en erkenning essentieel is om zelfontplooiing te kunnen verwezenlijken. Een school die deze studenten in hun behoeften erkent, draagt ongetwijfeld bij aan de persoonlijke ontwikkeling van de studenten.

De islam is een religie, maar ook een complete manier van leven die erop gericht is om verschillende ogenschijnlijke tegenpolen in evenwicht met elkaar te brengen, zoals het lichaam en de ziel, en het individu en zijn omgeving. De islam beoogt het verwezenlijken van lichamelijk, spiritueel en sociaal evenwicht. Het gebed is een aanbidding die de ziel zuivert en aanzet tot nadenken en reflecteren. Dit reflecteren is gericht op geloofszaken, maar vooral ook op de omgang met de medemens en omgeving. Het meest gewaardeerde gebed is het gebed dat samen verricht wordt. Aldus wordt de sociale cohesie geoefend en gestimuleerd.

Tijdens het gebed worden koranverzen gelezen die herinneren aan de 'zaken die ertoe doen'. Moslims ervaren deze herinneringen als versterking om beter weerstand te kunnen bieden aan de verleidingen van het leven om zo het begaan van gemene en schandelijke daden te kunnen vermijden en een gelukkig leven te kunnen realiseren op aarde en in het hiernamaals.

Scholen doen er juist goed aan om ruimte te geven aan de religieuze behoeften van hun studenten en hierop in te spelen. De religie werkt inspirerend voor deze leerlingen en zal hierdoor een bijdrage kunnen leveren aan de versterking van de normen en waarden en de motivatie tot leren en studeren. Dit aspect kan juist in het voordeel werken van datgene waarmee je als school bezig bent, namelijk onderwijs en ontwikkeling van je leerlingen of studenten. Als je er op de juiste manier mee weet om te gaan, dan zullen zowel de studenten als de school dat alleen maar als een verrijking ervaren.