Biden kruist vrolijk de degens met Republikeinen tijdens roerige State of the Union

De Amerikaanse president had hen, en zijn voorganger Donald Trump, ervan beschuldigd dat het land een kwart van zijn totale schuld had opgelopen tijdens diens presidentschap. Boegeroep was zijn deel. Maar hij diende hen vrolijk van repliek. “Ga het zelf maar na!”

Bidens toesprakenschrijvers zullen zich in de handen hebben gewreven. Van tevoren hadden ze gezegd er rekening mee te houden dat de Republikeinen zich niet zouden beperken tot grimmig luisteren en niet applaudisseren als de president iets zou zeggen wat hen niet beviel. En dat ze dat helemaal niet erg zouden vinden.

Want behalve een formele gelegenheid voor de president om het Congres te vertellen hoe het land erbij staat, was Bidens State of the Union een gelegenheid om te laten zien dat de tachtigjarige politicus verschrikkelijk veel zin heeft om zijn karwei de komende twee jaar af te maken – die uitdrukking viel om de haverklap. En dan zeer vermoedelijk nog voor vier jaar bij te tekenen.

Uit peilingen blijkt dat de Amerikanen daar niet echt op zitten te wachten. Een meerderheid zou liever een ander als de volgende president zien – dat geldt uiteraard voor Republikeinen, maar ook voor Democratische kiezers. Wat Biden daarbij niet helpt is dat de meeste kiezers niet het idee hebben dat hij erg veel voor hen gedaan heeft.

Plaagstootjes

In zijn State of the Union knokte Biden om in dat beeld verandering te brengen. De economie kreeg de hoofdrol in zijn toespraak, van de 12 miljoen banen die gedurende zijn eerste twee jaar zijn geschapen tot de investeringen in infrastructuur die eraan zitten te komen en die voor nog veel meer banen gaan zorgen.

En dat was een gelegenheid om plaagstootjes uit te delen naar de Republikeinen. “Ik bedank de Republikeinen die er voor hebben gestemd”, zei hij, benadrukkend dat hij, zoals hij de kiezers had beloofd, met de oppositie had samengewerkt om de infrastructuurwet door het Congres te krijgen. “En ik bedank ook degenen die er tegen hebben gestemd – het geld gaat ook naar jullie district, ik zie je wel bij het slaan van de eerste paal.”

Zoals altijd had de president gasten uitgenodigd die hij tijdens de toespraak aan de Congresleden en de kijkers voorstelde om onderdelen van zijn boodschap te benadrukken. Politiehervorming: de ouders van Tyre Nichols, die in januari door vijf agenten was doodgeslagen en -geschopt. Strengere regels voor vuurwapens: Brandon Tsay, die in een dansclub waar hij werkte ongewapend een man zijn halfautomatisch pistool afpakte en zo voorkwam dat die voor de tweede keer die nacht een slachtpartij aanrichtte. Steun voor Oekraïne: de ambassadeur van dat land, die er vorig jaar ook al bij was.

Staande ovaties

Voor die gasten deden de Republikeinen graag mee met de staande ovaties. Net als met Bidens oproep om altijd de belangen te beschermen van de ouderen. Toen hij daar meteen aan toevoegde dat dan iedereen kennelijk ook de uitkeringen en zorgverzekeringen voor ouderen ongemoeid wilde laten, en dat dit een ‘bekering’ was voor de Republikeinen, kreeg hij opnieuw weerwerk uit de zaal.

“Je liegt!” riep Marjorie Taylor Greene, een van de felste aanhangers van Donald Trump in de Republikeinse fractie, en een steunpilaar van de Republikeinse leider in het Huis van Afgevaardigden, voorzitter Kevin McCarty. Biden was er klaar voor, en verwees naar het plan van sommige Republikeinen om die programma’s voor ouderen te laten verlopen. “Je kunt dat voorstel bij mij komen ophalen.”

Het voor leugenaar uitschelden van de president tijdens een toespraak tot het Congres werd in 2009 nog bestraft met een officiële reprimande door het Huis. Maar het lijkt nu onderdeel te zijn geworden van de Amerikaanse politieke zeden.

Dat stond niet in het plan voor de avond van Kevin McCarthy, die van tevoren had gezegd dat de Republikeinen zich waardig zouden gedragen en dat hij niet, zoals zijn voorgangster Nancy Pelosi had gedaan na een speech van Donald Trump, zijn exemplaar van de toespraak zou verscheuren.

Maar met gebaren vanaf de voorzitterstoel achter de president kreeg McCarthy zijn fractie niet in bedwang. En kregen de Amerikanen Joe Biden te zien zoals hij zal zijn tijdens zijn campagne voor de volgende presidentsverkiezingen. Die na dinsdagavond een stuk waarschijnlijker lijkt.

Lees ook:

Joe Biden hield zijn tachtigste verjaardag angstvallig stil. Kan een leider te oud zijn?

In het Filosofisch elftal legt Trouw een actuele vraag voor aan twee filosofen uit een poule van elf. Vandaag: er zetelt een tachtigjarige in het Witte Huis. Kan een leider te oud zijn?