Betere wereld door betere boodschappen

De bosbranden in Indonesië zijn ook ons pakkie-an, betoogt Tom Roth. Ze zijn een gevolg van onze aankopen in de supermarkt.

TOM ROTH en STUDENT BIOLOGIE UNIVERSITEIT UTRECHT

Sinds juli is in Indonesië een ramp gaande. Al 1,7 miljoen hectare regenwoud is verbrand, een gebied ter grootte van half Nederland. De bosbranden zijn een terugkerend fenomeen; ze worden aangestoken om land vrij te maken voor oliepalmplantages.

De branden hebben effect op mens, milieu en dier. De luchtvervuilingsindex in sommige delen van Indonesië is gestegen naar 2000 PSI, terwijl alles boven de 300 als gevaarlijk wordt beschouwd. Dit is niet zonder gevolgen: 43 miljoen mensen hebben giftige gassen ingeademd en een half miljoen mensen is sinds juli opgenomen met ademhalingsproblemen. Daarnaast stootten de branden na drie weken al meer koolstof uit dan Duitsland in een jaar doet. Dit heeft een negatief effect op het milieu, en versterkt het broeikaseffect.

undefined

Orang-oetans

Het feit dat regenwoud wordt verbrand heeft meer gevolgen voor het milieu, aangezien regenwouden de longen van de aarde zijn. Daarnaast zijn de regenwouden in Indonesië een woonplaats voor unieke dier- en plantsoorten. De orang-oetan, met wie wij 97 procent van ons DNA delen, is er daar één van. Deze majestueuze boombewoners balanceren op het randje van uitsterven, en deze branden duwen ze richting de afgrond. De meeste orang-oetans verbranden levend.

In Nederland is slechts mondjesmaat aandacht besteed aan deze ramp en de schuld wordt direct afgeschoven op palmoliebedrijven en levensmiddelenfabrikanten. Deels terecht, palmoliebedrijven steken immers branden aan om voldoende te kunnen produceren voor levensmiddelenfabrikanten. Die hebben vaak geen idee waar hun palmolie vandaan komt. Dit geldt helaas ook voor bedrijven die op de goede weg zijn door 'duurzame' palmolie te gebruiken, zoals Unilever, P&G, Kellogg's en PepsiCo. Vaak komt zowel duurzame als niet-duurzame palmolie bij de verwerkfabrieken samen, met als gevolg dat ze gemixt worden en dus niet meer te herleiden zijn.

Daarnaast kampt de duurzame palmolie-sector nog steeds met grote problemen. Zo blijkt uit onderzoek van het International Labour Rights Forum dat kinderarbeid en mensenrechtenschending voorkomen. Rapporten tonen aan dat rechten van de lokale bevolking op grote schaal worden geschonden. En ook blijkt uit rapporten van onder andere Greenpeace, zoals 'P&G's Dirty Secret' uit 2014, dat bedrijven die 'duurzame' palmolie pretenderen te gebruiken, nog steeds verantwoordelijk zijn voor grootschalige ontbossing.

undefined

Instantnoedels

Maar het is te gemakkelijk om alleen naar bedrijven te wijzen. Mensen vinden het prettig om deze met de schuld op te zadelen, maar het zijn vaak dezelfde mensen die instantnoedels van Unilever of antiroosshampoo van P&G in hun winkelmandje gooien. Wij zorgen voor een toenemende vraag naar palmolie, omdat we kant-en-klaarvoedsel willen. Wij zijn dus collectief schuldig aan deze ramp. Het maakt weinig mensen uit waar hun voedsel vandaan komt en wat erin zit, zolang het maar goedkoop en simpel is.

Het is belangrijk dat we beseffen dat elke keuze die wij in de supermarkt maken een morele keuze is: kiezen we voor palmolie, of kiezen we voor producten waar geen dierenleed, mensenleed en milieuschade aan kleven? En als er geen alternatief is, willen we het product dan alsnog hebben? Deze branden lijken een ver-van-mijn-bed-show, maar elke dag kunnen we kiezen om medeschuldig of onschuldig te zijn.

Ik weet waar ik voor kies. Een betere wereld, met orang-oetans, schone lucht en een florerend tropisch regenwoud, begint in je eigen boodschappenmandje.

undefined

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden