Belgrado smult van Nederlandse tv-kok
Een juichende menigte is toegestroomd in een Belgrado's winkelcentrum. Het lijkt of de Rolling Stones in de stad zijn, maar deze mensen komen voor Rudolf van Veen, een enthousiaste tv-kok uit Nederland.
Van Veen, in Nederland een bekendheid vanwege gastoptredens in RTL-programma's, is er beduusd van. "Overdonderend", zegt hij na zijn optreden. In zijn hand heeft hij een doos chocolaatjes die hij van een fan kreeg. Prompt komen er weer twee dames die met hem op de foto willen. "Je bent de beste, Rudolf!" roepen ze.
Rudolf Van Vin, zoals hij hier door het leven moet, is in Servië een begrip. Nederlanders in het land kunnen zich - naast het vaste gespreksrepertoire van wiet en voetbal - maar beter voorbereiden op referenties aan de televisiekok. Zijn ondertitelde Nederlandstalige shows hebben de woordenschat van Serviërs verrijkt met termen als 'boter' en 'chocolademelk'.
De gekte is vooral het gevolg van de nuchterheid van de show, vertellen fans. Serviërs hebben weinig geduld voor culinaire poespas. Ze koken graag eenvoudig, met een nadruk op verse ingrediënten. Wie een gevulde paprika maakt, besteedt meer tijd aan het uitzoeken van een goede paprika dan aan de vulling.
De voorverpak-revolutie is grotendeels aan het land voorbijgegaan. Verwacht hier in een supermarkt geen plukje rucola bij de in cellofaan verpakte pasta. De meeste Serviërs winkelen op de markt, eten wat in het seizoen is, en bereiden veel zelf. Het is nog steeds min of meer de norm voor een goede huisvrouw om haar eigen jam te maken.
Maar een groeiende middenklasse heeft allang niet meer de tijd om uren in de keuken te staan, en daar komt Rudolf om de hoek kijken. Zijn simpel, vers-en-snel-repertoire is een gat in de Servische markt.
"Rudolf houdt het simpel", zegt Marko, een supermarktmedewerker. "Daar houd ik van. Als ik zijn show heb gezien, krijg ik zin om zelf te koken." Dat is het soort complimenten waar Van Veen warm van wordt. "Veel kookshows zijn puur entertainment. Wat wij doen, is gewoon eten maken, en dat komt hier aan. Eten is hier fundamenteel, dat merk je aan alles."
De Rudolf-gekte op de Balkan leidt ertoe dat Belgrado op de lijst staat van steden die volgend jaar in een reiskookprogramma worden bezocht. Dan gaat het Nederlands publiek dus ook meer van de Servische keuken horen.
Van Veen heeft al kort wat veldwerk kunnen verrichten. Met name van kajmak, een zoute room die vooral wordt geserveerd bij vleesgerechten, was hij erg onder de indruk: "Je kunt er heel veel mee doen." Ook ajvar, een mousse van gerookte paprika's, staat op zijn lijstje.
Niet alle Servische lekkernijen zijn gemakkelijk exporteerbaar. De meeste buitenlanders gruwen van delicatessen als gefrituurd varkensvet. Maar voorbij zulke afschrikwekkende clichés is er een wereld te ontdekken. Remer Lane, die namens de Amerikaanse ontwikkelingssamenwerking de Servische voedselexport en keuken elders in de wereld promoot, vertelt hoe hij fijnproevers aan de Servische paddestoelen kreeg. "Ze kunnen nog steeds Servië en Siberië niet uit elkaar houden, maar ze weten wel dat ze nog nooit zulke goede paddestoelen hebben gegeten."
undefined