'Begin geen partij voor migranten'

Ook door minister Lodewijk Asscher (PvdA, sociale zaken), die toezicht wil voeren op vier Turks-islamitische organisaties. Het leidde ertoe dat Kamerleden Tunahan Kuzu en Selcuk Öztürk vorige week de PvdA-fractie verlieten.

Het is volgens Entzinger, veelgevraagd adviseur, het resultaat van een verrechtst integratiedebat. Door Pim Fortuyn, Rita Verdonk en Geert Wilders zijn alle politieke partijen iets hun kant opgeschoven. Werden gastarbeiders nog aangemoedigd eigen taal en cultuur te behouden, na de invoering van inburgeringscursussen zit de overheid nu op de lijn dat immigranten zich volledig moeten aanpassen. Dus scherpere inburgeringseisen en geen bemoeienis van Turkse clubs. Veel te rigoreus, meent Entzinger.

Waarom vindt u dat toezicht op Turkse organisaties geen goed idee?
"Ik vind het persoonlijk een vrij zwaar besluit. Asscher zou eerst aan moeten tonen dat deze organisaties de integratie belemmeren. Er zijn wel meer organisaties waarvan je denkt: moet dat nou zo nodig? Zolang hij geen bewijs heeft of laat zien, roept het alleen maar achterdocht op bij de Turkse gemeenschap. Het geeft ze het gevoel dat 'de Nederlandse samenleving ons niet moet'. Zo ontstaat een grotere kloof tussen de Turkse gemeenschap en de rest van Nederland. Dat lijkt me niet bevorderlijk voor de samenleving. "

Kunnen deze organisaties, zoals Milli Görüs en de Gülenbeweging, de integratie in de weg staan?
"Het hoort een beetje bij de multiculturele samenleving dat migranten contact met het land van herkomst willen houden. Dat kan via deze organisaties. Je hebt hier bijvoorbeeld stichting Cosmicus, gelieerd aan de Gülenbeweging. Ze organiseren huiswerkbegeleiding en proberen jongeren van de straat te houden. Uit onderzoek is nooit iets kwaads gebleken. Uit onderzoek blijkt ook dat het niet zo is dat hoe meer banden je hebt met je herkomstland, hoe slechter je geïntegreerd bent. Daar zit geen correlatie tussen."

Wat als je die banden probeert te ondergraven?
"Dan gaat het ondergronds en jaagt de PvdA een belangrijk deel van het electoraat tegen zich in het harnas. Dat is niet heel verstandig. Er bestaat ook een risico dat hierdoor een nieuwe politieke beweging van Turken of migranten ontstaat."

Dat zou u niet toejuichen?
"We hebben een aparte landelijke partij van migranten altijd op afstand kunnen houden. Het lijkt mij beter als migranten zich bij gevestigde partijen aansluiten. Een extra partij leidt tot extra tegenstellingen in de samenleving. Dat kan het gevoel van afstand tot de Nederlandse samenleving onder migranten vergroten en de gevestigde partijen het idee geven dat integratie hun zorg niet is."

Dat is ook uw advies aan Kuzu en Öztürk?
"Ja, als ze maar geen partij voor Turkse Nederlanders beginnen. Ik zou zeggen: probeer je alsnog te verzoenen met de PvdA. Want dit is niet goed voor de Turkse gemeenschap en niet voor de PvdA. Ook al ben ik daar niet van hoor (Entzinger is D66-lid, red.)."

Zo bezien bevordert het toezicht van Asscher op Turkse organisaties de integratie nou niet bepaald.
"Asschers gedachte zal zijn dat zodra die clubs weten dat er op hen wordt gelet, zij zich wel netjes zullen gaan gedragen. In zijn optiek zal hij zo een drempel voor integratie wegnemen. Maar tegelijkertijd wekt hij met zijn onderzoek wantrouwen bij de Turkse gemeenschap. Te veel achterdocht leidt tot een tegenreactie."

Turkse jongeren klagen op sociale media al dat de politiek een 'Turkenprobleem' lijkt te willen creëren. Is daar reden toe?
"Nou, het gaat best goed met de Turkse jongeren. Het percentage dat hoger onderwijs volgt, neemt toe. Het percentage dat beroep doet op de sociale zekerheid, wijkt niet af van dat van autochtone jongeren. Het percentage ondernemers van Turkse komaf ligt ver boven het landelijke gemiddelde. Er is een beweging gaande van arbeiderswijken naar middenklassebuurten. Het SCP concludeerde onlangs dat steeds meer Turkse Nederlanders hun partner in Nederland zoeken. Weliswaar nog overwegend binnen de eigen gemeenschap, maar het is een eerste stap."

Hoe kijkt u aan tegen Asschers ideaal van aangepaste, ingeburgerde migranten?
"Hij is nogal van de assimilatie hè. Het wekt de suggestie dat je migranten met enig wantrouwen tegemoet moet treden omdat ze ook nog een andere identiteit hebben. Dienen ze niet twee heren? Maar waarom zouden mensen niet tegelijk Turks en Nederlands kunnen zijn? Je hoort vaak onder migranten dat ze zich in Nederland Turks voelen en in Turkije Nederlands. Identiteit is niet iets wat vaststaat."