Bakijev moet torenhoge verwachting waarmaken
Met een communistisch aandoend percentage van 89 heeft de Kirgizische interimpresident Koermanbek Bakijev afgelopen zondag de absolute verkiezingsoverwinning behaald.
De waarnemersmissie van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) concludeerde dat Kirgizië 'tastbare vooruitgang heeft geboekt' op het gebied van democratische verkiezingen. Fundamentele en politieke rechten werden in het algemeen gerespecteerd. Wel werden vraagtekens gezet bij het opkomstpercentage van 74 procent. Volgens de Finse parlementariër Kimmo Kiljunen, delegatie leider van de OVSE-parlementariërs, 'ging tegen het einde van de dag het aantal uitgebrachte stemmen ineens met sprongen omhoog'.
De verkiezingsuitslag was niet verrassend. Tijdens zijn periode als interim-president heeft hij het vertrouwen van het volk kunnen winnen. Bovendien had hij geen echte rivalen. Bakijev's belangrijkste tegenstander, ombudsman Toersoenbai Bakier Oeloe, behaalde nog geen vier procent. Zijn Van Kooten en de Bie-achtige slogan 'Laat mijn volk rijk zijn' sloeg niet aan.
Maar niet iedereen is even optimistisch dat Bakijev de hooggespannen verwachtingen zal kunnen waarmaken. Edil Baisalov van de Coalitie voor Democratie en Maatschappelijk Middenveld waarschuwt voor blindelings vertrouwen. ,,We hebben ons lesje geleerd na de onafhankelijkheid begin jaren negentig, toen de natuurkundige en toenmalig president Akajev ons democratie beloofde. Het is een déjà vu, alle deuren gingen open voor Akajev. Maar nu vertrouwen we niemand meer zomaar.” David Mikosh van IFES denkt dat Bakijev, in tegenstelling tot de Georgische president Saakasjvili, ,,geen tijd zal hebben voor een honeymoon. Hij zal snel met resultaten moeten komen om zichzelf waar te maken.” Bakijev maakte jarenlang deel uit van het regime van de weggestuurde oud-president Akajev, waaruit hij overigens zelf opstapte.
Vorige week ontstond opschudding toen de 'Shanghai Samenwerkings Organisatie', waarvan Rusland, China, Kazachstan, Kirgizie, Oezbekistan en Tadjiekistan lid zijn, opriep tot terugtrekking van de 'door de VS geleide coalitietroepen in Centraal-Azië. De Kirgizische minister van buitenlandse zaken, Roza Otoenbajeva, gooide olie op het vuur door in een persconferentie te zeggen dat ,,er geen noodzaak is voor zware bommenwerpers in Afghanistan.” Een westerse diplomaat denkt dat het zo'n vaart niet zal lopen. ,,Een spoedige sluiting van de Amerikaanse basis in Kirgizië is niet waarschijnlijk, al is het alleen maar vanwege de substantiële bijdrage aan de Kirgizische economie”.
De OVSE-waarnemersmissie concludeerde dat de vrijheid van meningsuiting werd gerespecteerd tijdens de campagne, maar dat Bakijev duidelijk meer aandacht kreeg in de lokale media. De situatie moet in de gaten worden gehouden. ,,Het gerucht gaat dat de hoofdredacteurs van de oppositiekranten MSN en Respublica een benoeming tot Kirgizisch Ambassadeur in de VS en bij de OVSE in Wenen aangeboden hebben gekregen”, vertelt een medewerkster van het Kirgizische onderzoekscentrum voor politiek, religie en veiligheid.
Europarlementariër Albert jan Maat (CDA), delegatieleider van de waarnemers van het Europees Parlement, is van mening dat de Europese Unie Kirgizië moet bijstaan in zaken als de strijd tegen de corruptie, bestuurshervormingen en herziening van de Grondwet.
