Authentiek relaas om via lijden tot spirituele groei te komen

Thematiek

In de zomer van 2015, in zijn eentje op een Franse camping, belandde Geurtz in zijn zwaarste relatiecrisis ooit. Nogal een tegenvaller voor iemand die jarenlang spiritueel leraar is en anderen onderwijst in hoe je vrij en volwassen in een liefdesrelatie kunt staan. Het hoe en waarom van de crisis met ‘de liefde van zijn leven’ blijft wat in het vage, omdat - zoals hij in een interview aan website Nieuwwij vertelde - zijn lief ‘het niet leuk vindt’ als er over haar geschreven wordt. Het resultaat is een boek waarin hij uiteenzet hoe hij gedurende een jaar door de diepste wanhoop en pijn ging maar ook ‘meer intense verlichtingservaringen’ had, ‘diepere ontspanning’ voelde, ‘meer geluk en diepere liefde’ ervoer dan in heel zijn leven hiervoor, plus de uitleg van de praktische weg ernaartoe, onder meer in de vorm van 31 trekkaarten.

Interessantste stelling

Een levenscrisis is dé opening naar spirituele groei, ervoer Geurtz. Lijden komt in wezen voort uit een onjuiste manier van waarnemen. Niet dat het niet erg is wat een mens mee kan maken, maar het wordt pas echt lijden door de gedachten die je eraan toevoegt. Gedachten van zelfafwijzing, en dan weer de afwijzing daarvan bijvoorbeeld. Of gedachten dat je niet zonder die ander kunt voor je eigen veiligheid en erkenning. Lijden is in wezen ‘alleen maar’ het niet willen ervaren van een naar gevoel, een gevoel dat raakt aan een onvervuld verlangen in onszelf, van ons ego.

Door niet steeds naar buiten te grijpen om je behoeften te vervullen (nieuwe liefdes, bezigheden) maar door te erkennen wat je mist, daar verantwoordelijkheid voor te nemen, dwars door de nare emoties van eenzaamheid en angst te gaan, kan het lijden eruit verdwijnen, stelt Geurtz. Dan kun je jezelf liefdevol en zonder oordeel ‘gewaarworden’, je realiseren dat je al volmaakt en vervuld bent, dan ontstaat er zelfliefde en kun je op gezonde wijze een relatie aangaan.

Meest inspirerende tekst

‘Als het nadenken over het ondenkbare / het zoeken naar het onvindbare / uiteindelijk in zichzelf is vastgelopen (…) wordt liefdevolle aanwezigheid / je beste vriend, altijd bij je (…) altijd je ware zelf.

Redenen om het boek niet te lezen

Het voelt wat ongepast om een oordeel te vellen over een boek met als voornaamste boodschap ‘niet oordelen’, dus de wat zweverig aandoende trekkaarten, soms nogal krom geformuleerd, laten we dan maar aan het oordeel van de lezer over.

Geurtz’ pleidooi voor een relatie waarin de ander niet jouw onvervulde behoeften hoeft te vervullen, klinkt gezond en aannemelijk. Maar toch: hoe realistisch (en wenselijk) is het volledig afleggen van het ego, het streven naar een zelfvoorzienende status waarin je niemand nodig hoeft te hebben en zelfs ontrouw aan moeten kunnen (het type relatie dat Geurtz heeft, wat hij overigens niet tot norm verheft). Daar zullen veel lezers moeite mee hebben.

Redenen om het boek wel te lezen

Zoals zo vaak met denkers die ineens zelf met intens lijden te maken te krijgen (neem C.S. Lewis in ‘A grief observed’) beschrijft ook Geurtz zijn worsteling authentieker en kwetsbaarder dan bijvoorbeeld in ‘Verslaafd aan liefde’. Dat maakt hem des te geloofwaardiger. Deze schrijver kent een levenscrisis door en door, kent alle dwaalgedachten. Zijn weg uit het lijden is zowel boeddhistisch als verrassend christelijk. Letterlijk: door lijden en sterven tot opstanding komen. En denk je goed bezig te zijn, dan benoemt hij ook alvast de verwachte valkuilen (stappen willen overslaan, jezelf afstraffen, te snel in een volgende liefde duiken of je juist terugtrekken in een monnikenbestaan).

Over liefde en loslaten

Jan Geurtz

Ambo | Anthos uitgevers 182 blz. € 19,99 ****