Ankersmit keert VVD de rug toe

„De VVD leeft nog helemaal in het neoliberale tijdperk. Er is geen discussie over een nieuwe koers nu de kredietcrisis om zich heen grijpt.” Tot voor kort behoorde Frank Ankersmit, hoogleraar intellectuele geschiedenis in Groningen, tot de actieve, intellectuele VVD-leden. Nu de partij er maar niet in slaagt een antwoord te vinden op de economische crisis, heeft de mede-auteur van het Liberaal Manifest zijn lidmaatschap opgezegd.

De afgelopen jaren liet Ankersmit vaker blijken zich niet te kunnen vinden in het neoliberale marktdenken dat binnen de VVD domineert. Daar kon hij tot voor kort mee leven. Maar nu we met de economische crisis ’een totaal andere wereld betreden’, moeten partijen met nieuwe ideeën komen. „De kredietcrisis is een soort testcase voor politieke partijen. Zij moeten in staat zijn om met een geloofwaardig antwoord te komen op de nieuwe situatie.”

Ankersmit hekelt de opstelling van fractieleider Mark Rutte in het Kamerdebat over de economische crisis, vorige week. Als enige fractieleider bleef Rutte volhouden dat het kabinet de begrotingsschuld onder de 2 procent moet houden, zonder duidelijk te maken hoe de bezuinigingen eruit zouden moeten zien.

Rutte reageert zelf niet op de opzegging van Ankersmit. Hij zit in het buitenland. Het partijbureau van de VVD laat weten zijn afscheid erg jammer te vinden.

Volgens een woordvoerder is er binnen de VVD wel voldoende debat geweest over omgang met de crisis. Er zijn discussies met leden georganiseerd en de partijcommissie economie en financiën zou nauw met de Kamerfractie overleggen over de richting.

In de crisis ziet Ankersmit het ultieme bewijs van het failliet van de privatiseringsdrift, legt de hoogleraar komende zaterdag uit in de Trouw-bijlage Letter & Geest. Volgens hem is de economische wetenschap eerder een bron van nieuwe inschattingsfouten dan van betrouwbare inzichten. „Dat is ook waarom de economie – anders dan die naïeve neoliberale sufferds van de VVD nog steeds willen – nooit de plaats van de politiek kan en mag innemen”, schrijft hij.

Terwijl het liberalisme zich sinds de achttiende eeuw altijd aan de omstandigheden heeft aangepast, is dat bij de VVD in het begin van de jaren negentig opgehouden, meent Ankersmit. „De intellectuele denkkracht houdt niet over.”

Twee weken geleden zegde hij zijn lidmaatschap op. „Ik ben liberaal in hart en nieren. Nu ben ik bezig met het afscheid van de VVD. Of ik me bij een andere partij aan ga sluiten, weet ik nog niet.”