Angst, boosheid en repressie in Turkije

Op de foto's kijken ze vol levenslust de wereld in. De afbeeldingen van de 37 slachtoffers liggen op een bed van honderden rode anjers, direct achter de plek waar ze zondagavond om het leven kwamen. De tweede aanslag in een maand tijd in het hart van de hoofdstad sleept Turkije verder een steeds diepere geweldsspiraal in. De bewoners van Ankara hervatten hun levens, zij het met tegenzin.

Voorbijgangers blijven met natte ogen stilstaan. De herdenkingsplaats is een uitlaatklep voor alle heftige emoties. Sommigen staren leeg voor zich uit, anderen gaan in gesprek. Het is psychologische zelfzorg op de vierkante meter. Smartphonebezitters nemen foto's om ze op sociale media te plaatsen, vaak met de hashtag #alismayacagiz: We zullen niet wennen.

Caféhouder Mahmut Bayraktar wendt zijn woede aan voor een vurig betoog. "Wij betalen de salarissen van de terroristen. Zoals het leger ze raakt, moeten ook wij ze nu raken", zegt hij. Het levert hem instemmend geknik en ingetogen applaus van omstanders op. Bayraktar heeft het over de pro-Koerdische politieke partij HDP. Hoewel de partij de aanslag direct veroordeelde, ontkomt ze niet aan het beeld dat ze het terrorisme steunt. 'HDPKK' staat er op een briefje tussen de anjers.

De ruiten van het café van Bayraktar, op de achtste verdieping aan de overkant van de straat, liggen eruit. De uitbater heeft een Turkse vlag opgehangen, totdat de glazen gezet worden. "Wij zullen nooit toestaan dat terroristen ons land verdelen", zegt hij terwijl hij zijn vuist krachtig balt. Door de hele stad zijn vlaggen en advertenties te zien die de ondeelbaarheid van de Turkse natie benadrukken.

Ali Dogan hield zijn handen op elkaar bij het betoog van Bayraktar. De ingenieur slaat het tafereel van een afstandje gade. "Ik zie hoe mensen keer op keer tegen elkaar op worden gezet. Ik ben tegen elke vorm van nationalisme, maar de huidige regering bespeelt de emoties van mensen op een heel slimme manier. Dit is niet de tijd om politiek te bedrijven", zegt Dogan bedroefd. Zijn gedachten zijn bij zijn twee jongvolwassen dochters: "Ik zou graag willen dat ze naar het buitenland vertrekken, maar dat is vooral financieel een moeilijk verhaal."

De woorden van Dogan ten spijt openen de kranten met oorlogstaal: 'Ze zullen knielen', aldus een citaat van president Erdogan over 'de terroristen'. De president pleitte onlangs voor een nieuwe, ruimere definitie van terrorisme. "Er is geen verschil tussen een terrorist met een geweer in zijn hand en iemand die zijn pen gebruikt om terreur te steunen."

Dit terwijl de wettelijke definitie van terrorisme al ruim te noemen is. Deze week werden drie academici aangehouden en aangeklaagd voor het bedrijven van propaganda voor een terroristische organisatie. Ze ondertekenden een petitie die het geweld in het zuidoosten van het land veroordeelt. Hun Britse collega Chris Stephenson, die zijn solidariteit wilde betuigen, werd na een verblijf van 25 jaar in Turkije gedeporteerd naar Groot-Brittannië. De reden: hij had een HDP-uitnodiging voor Newroz, het Koerdisch Nieuwjaar, in zijn tas.

Asli Erdur, studente sociologie aan de Technische Universiteit van het Midden-Oosten, denkt serieus na over een vertrek: "Dit is geen land meer waar ik wil wonen. Het voelt heel triest, want het is uiteindelijk ook mijn land. Maar de haat die mensen voor elkaar hebben is nu zo diep dat het voor mij ondraaglijk is geworden", zegt ze terneergeslagen. "Ik ga niet meer naar buiten als het niet per se nodig is. Maar als ik naar de universiteit ga, passeer ik iedere dag de plek waar de bom ontplofte. Ik heb geluk gehad", verwoordt ze de angst van veel stadgenoten.

De hoofdstad vult zich in de dagen na de aanslag met politieagenten. Mannen met oortjes, politiehesjes en machinegeweren houden overal de wacht, maar niemand voelt zich er veiliger door. En ondanks de nadruk op nationale eenheid is het land tot op het bot verdeeld.

undefined