Amerikaans verzet tegen anti-homowetten boekt succes
Bruce Springsteen die een concert afgelast, een pornosite die bezoekers naar hun standpunt over transgenders vraagt, een bank die afziet van een nieuw kantoor: Amerikaanse staten die wetten aannemen om het tij van acceptatie van homo's en transgenders te keren, krijgen er van langs. En het werkt. In North-Carolina paste gouverneur Pat McCory gisteren een omstreden anti-homowet op punten aan.
North-Carolina besloot in maart dat homoseksuelen, lesbiennes en transgenders geen aparte bescherming tegen discriminatie krijgen. Ook bepaalt voortaan het geslacht dat in het geboortebewijs staat, welk openbaar toilet iemand moet gebruiken.
Het kostte North Carolina meteen investeringen: Deutsche Bank en PayPal zegden projecten af. Filmopnamen in de staat dreigen niet door te gaan. En pornosite xHamster.com bedient bezoekers uit North-Carolina alleen nog als ze verklaren het met de wet oneens te zijn.
Gouverneur McCory zag zich na deze 'feedback' gedwongen de wet een beetje te versoepelen. Ambtenaren kunnen nu bijvoorbeeld wel bezwaar maken tegen discriminatie door hun werkgever. De toegangsregels voor een openbaar toilet blijven bestaan.
Amerikaanse trend
Het beleid van North-Carolina past in een Amerikaanse trend. Terwijl op nationaal niveau de wet in de VS niet duidelijker kan zijn - vrouwen mogen kiezen voor abortus, en homo's hebben dezelfde rechten als hetero's, tot en met trouwen toe - wordt in de hoofdsteden van de deelstaten de ene na de andere wet ingediend om die rechten te blokkeren, of op zijn minst te hinderen.
"Er zijn nu al bijna 200 van anti-homowetten ingediend, in 44 van de 50 staten", zegt Sarah Warbelow, directeur juridische zaken van homo-organisatie Campaign for Human Rights. "De meeste daarvan worden uiteindelijk niet aangenomen, maar de weerzin die er uit blijkt, is enorm teleurstellend."
Recht om te discrimineren
Het 'verdedigen van religieuze vrijheid' is een speerpunt van veel van die wetten. In plaats van direct homo's een recht te ontnemen, geven ze anderen het recht te discrimineren, met name als hun geloof dat van hen vraagt. Wie een zaal te huur heeft, mag die dan weigeren aan een homostel dat gaat trouwen.
Vooral het zuiden van de VS, waar doorgaans de Republikeinen in meerderheid zijn, en een conservatief christendom de politieke agenda bepaalt, is op dit terrein massaal aan het wetgeven geslagen. Volgens Warbelow is die beweging vooral op gang gekomen nadat het Hooggerechtshof het homohuwelijk legaliseerde. "Allerlei mensen en actiegroepen die al bezig waren met dit onderwerp, zagen hun kans schoon om het bij politici onder de aandacht te brengen. Hetzelfde doen landelijke actiegroepen zoals de Alliance Defending Freedom."
Verkiezingstijd
Wat volgens haar ook meespeelt, is dat het verkiezingstijd is. Terwijl de landelijke media zich vooral concentreren op de presidentskandidaten, zijn de volksvertegenwoordigers in de deelstaten bezig met het behoud van hun eigen zetel, om te beginnen door de voorverkiezing van hun eigen partij te winnen. Bij de Republikeinen kun je dan maar beter geen begrip tonen voor 'onchristelijke' verschijnselen. Volgens Warbelow druist niet elk aspect van de 'religieuze vrijheidswetten' tegen de Grondwet van de VS in, dus de geldigheid ervan aanvechten bij de rechter is niet altijd een oplossing. Maar dat wil nog niet zeggen dat er niets tegen gedaan kan worden.
"De gouverneur van Georgia heeft over zo'n wet zijn veto uitgesproken, nadat meer dan vijfhonderd bedrijven er protest tegen hadden aangetekend, van heel kleine tot gigantische concerns die daar hun hoofdkantoor hebben. En in North Carolina, waar de wet er nog maar net door is, hebben nu toch al 130 bedrijven geprotesteerd. Sommigen, waaronder Paypal, hebben grote projecten afgezegd."
Bedrijfsleven
Dat het bedrijfsleven zo tegen de wetten te hoop loopt, is eveneens te danken aan de landelijke legalisatie van het homohuwelijk, denkt Warbelow. "Sindsdien zijn bedrijven gewend aan het verschijnsel. En ze hebben door wat voor gevolgen deze discriminerende wetten voor hun bedrijfsvoering hebben. Denk bijvoorbeeld aan de bereidheid van je mensen om zich te laten overplaatsen naar een staat waar dit speelt."
Dankzij die druk is ook in staten waar 'religieuze vrijheidswetten' of restrictieve abortuswetten al zijn aangenomen, de hoop van de tegenstanders nog niet vervlogen. Zo haalde gouverneur McCory van North Carolina dinsdag dus deels bakzeil. En in Mississippi tekenden gisteren 95 schrijvers protest aan. Volgens de groep, waaronder grote namen als Donna Tartt en John Grisham, getuigt de wet die daar is aangenomen van een intolerantie 'die verschil als een bedreiging ziet', terwijl Mississippi toch ook die andere kant heeft, 'de omarming van wildheid en vreemdheid die de voedingsbodem is geweest van de grote literatuur die onze staat heeft voortgebracht.'
Menstruatienieuws voor de gouverneur
Het personeel dat voor de gouverneur van Indiana de telefoon opneemt, heeft het de laatste dagen niet makkelijk. In die staat is een wet aangenomen die abortus niet verbiedt - dat mag niet van het Hooggerechtshof - maar wel moeilijker moet maken. Zo moet een foetus die voortijdig de baarmoeder verlaat - spontaan of niet - netjes begraven of gecremeerd worden. Dus bellen elke dag tientallen vrouwen op, om aan de gouverneur door te geven dat ze ongesteld zijn geworden, en wat als daar nou een bevruchte eicel mee verdween? Ze vertellen elkaar hoe het gesprek verliep op de Facebook-pagina Periods for Pence.
Ook in Utah is er rumoer om een nieuwe abortuswet. Die eist dat als een ongeboren kind ouder is dan twintig weken en geaborteerd wordt, het verdoofd moet worden. De wet gaat er vanuit - tegen de heersende medische opinie in - dat een foetus vanaf die leeftijd pijn kan voelen. Dat brengt artsen in gewetensnood: de enige manier om die theoretische pijnloosheid te bereiken is een, altijd wat riskante, volledige narcose van de vrouw.
