Altijd vrij op 5 mei, dat ziet Nederland wel zitten

Acht op de tien Nederlanders vindt het belangrijk om Bevrijdingsdag te vieren en ruim zeven op de tien mensen wil elk jaar vrij op 5 mei. Dat blijkt uit een enquête van het Nationaal Comité 4 en 5 mei.

Geen gek idee, vindt socioloog Sabrina de Regt van de Universiteit Utrecht, om 5 mei standaard tot vrije dag te maken. Het geeft Bevrijdingsdag meer betekenis, meent ze. “Nu is het tegenstrijdig: 5 mei is een nationale feestdag, dus de overheid vindt die dag belangrijk, maar niet belangrijk genoeg om mensen altijd vrij te geven.” Nu krijgen de meeste Nederlanders eens in de vijf jaar een dag vrij.

Op een nationale vrije dag krijgt iedereen de kans stil te staan bij de vrijheid, zegt De Regt. “Veel mensen die nu niks aan Bevrijdingsdag doen, zijn aan het werk.” Volgens het Nationaal Comité 4 en 5 mei ­besteedt iets minder dan een vijfde van de Nederlanders helemaal geen aandacht aan Bevrijdingsdag. De helft kijkt hooguit naar de herdenking op televisie. Een derde bezoekt een lezing of een andere activiteit. Eén miljoen, met name jonge Nederlanders, trekken jaarlijks naar een van de Bevrijdingsfestivals.

Komen die niet vooral voor muziek en bier en minder om de vrijheid te vieren? Inderdaad, zegt De Regt. Twee jaar geleden ondervroeg zij bezoekers van vijf festivals. Muziek en gezelligheid staan voorop, maar dat diskwalificeert de festivals niet als manier van vrijheid vieren. “Driekwart van de ondervraagden zei dat ze tijdens het festival met vrijheid bezig zijn.” Ze noemt de festivals een ‘gouden formule’. “Je trekt mensen met muziek en via informatiemarkten en lezingen richt je hun aandacht op de inhoud van 5 mei.”

Dat zeven op de tien Nederlanders vinden dat 5 mei een vrije dag moet zijn, verdient enige nuance. Vrije dagen zijn immers altijd in trek. Het Nationaal Comité vroeg ook welke dag mensen ervoor willen inleveren. Goede Vrijdag, luidde het meest gegeven antwoord. Die dag is overigens ook geen nationale vrije dag.