Opinie
Allochtone jongeren lijken op autochtone
Jonge Turkse en Marokkaanse Nederlanders zijn de afgelopen jaren steeds meer op hun autochtone leeftijdsgenoten gaan lijken. Consumentisme en materialisme vieren hoogtij, ongeacht de achtergrond. Er is wel één groot verschil: jonge Turkse en Marokkaanse Nederlanders verliezen religie en tradities niet uit het oog. Het geloof blijft een van de pilaren van hun dagelijks functioneren.
Uit recent onderzoek van Motivaction onder Nieuwe Nederlanders blijkt dat twee derde van de Turkse en Marokkaanse Nederlanders tussen de 20 en 35 jaar 'oude' en 'nieuwe' waarden combineert. Dit blijkt onder meer uit de wijze waarop de ramadan wordt gevierd.
De jongere garde doet, anders dan haar veel soberder ouders, deze feestmaand veel en uitbundig boodschappen. Tijdens de afgelopen vastenmaand was er sprake van een omzetstijging van 35 procent. Met hun koopgedrag komen deze jonge Turkse en Marokkaanse Nederlanders sterk in de buurt van autochtonen die voor de kerstdagen flink inslaan bij de supermarkt.
De overgrote meerderheid van de jonge Turkse en Marokkaanse Nederlanders bestaat uit de consumentistisch ingestelde groepen 'statusgerichte carrièremakers' en 'moderne statuszoekers'. Wat zij delen is het streven naar een comfortabel en plezierig leven. Het kopen van nieuwe spullen is een favoriete activiteit. Daarbij gaat het niet alleen om het verwerven van welvaart, maar ook om anderen te tonen dat het je goed gaat.
Tegelijkertijd bieden tradities en voorschriften deze groep een belangrijk houvast. Er is een hoge identificatie met religie; het gezinsleven neemt een belangrijke plek in. Zij leven naar de richtlijnen van de islam, maar nemen hierin een praktische houding in: wel een hoofddoek en halal eten, maar niet regelmatig naar de moskee.
De focus op materiële zaken en het tentoonspreiden ervan zijn niet alleen commercieel gezien interessant. Het creëren van welvaart is ook een motor voor emancipatie en integratie. Vrouwen zijn gaan werken om voldoende inkomen te genereren voor het gezin. Met als gevolg een stijging van het aantal tweeverdienershuishoudens onder Turkse en Marokkaanse Nederlanders. Hiermee is de gerichtheid op consumeren ook een bron voor sociale stijging.
Deze ontwikkeling vraagt om een andere manier van denken. Het vraagt om een oriëntatie die geloof en tradities niet ziet als een teken van mislukte integratie. Een eigentijdse kijk vraagt erom vanuit de overeenkomsten te kijken, in plaats van de verschillen te benadrukken. Veel jonge Turkse en Marokkaanse Nederlanders lijken sterk, en steeds meer, op hun autochtone peers.
Het is bovendien meer dan alleen een consumentistische houding die zij delen, ook zingeving vinden beide groepen belangrijk. Onderzoek onder jongeren van nu, de zogeheten grenzeloze generatie, toont aan dat een groot deel van de autochtone jongeren een groeiende behoefte heeft aan richting en inspiratie in een complexe samenleving. In de opvoeding in veel Turkse en Marokkaanse gezinnen speelt zingeving een grote rol.
We zouden op een andere manier moeten kijken naar hedendaagse jongeren. Hoe geven zij vorm aan hun hang naar zingeving, en hoe kunnen zij elkaar hierin vinden? Geen vanzelfsprekende opgave voor een samenleving waar levensbeschouwing naar het privédomein is verdrongen of helemaal geen rol meer speelt. Laten we het om te beginnen eens niet meer hebben over integratie, en ons richten op participatie. Dat doet meer recht aan de realiteit.
