Alle IJslanders zitten in bandjes

Op het driedaagse showcasefestival Eurosonic in Groningen, voorafgaand aan Noorderslag, stond dit jaar IJsland centraal. IJsland bleek een ideaal focusland voor de muziekconferentie: naast de vele sterke IJslandse bands vormde de waaromvraag van dat krachtige exportproduct voldoende stof tot confereren. Tja, op IJsland zit iedereen in een band. Of in meerdere bands. Het was een veelgehoorde claim, in de gangen en zalen van de Oosterpoort.

Zo kent burgemeester Dagur Eggertsson van Reykjavik een drummer die in 21 bands speelt. Bij een andere paneldiscussie over IJslandse popmuziek op het conferentiedeel van Eurosonic wordt hij verbeterd, door Einar Örn Benediktsson, van de IJslandse jaren tachtig-sensatie The Sugarcubes. Het waren er 28. En al die 28 bands stonden geboekt op popfestival Airwaves in de IJslandse hoofdstad - tot hoofdbrekens van de makers van het blokkenschema.

Het belang van popmuziek voor IJsland werd onderstreept door de zware afvaardiging naar Groningen, niet alleen de hoofdstedelijke burgemeester maar ook cultuurminister Illugi Gunnarson was aanwezig. Hij speechte over de inhaalslag, dankzij een muziekschool in elk IJslands dorp. "In 1830 waren er zes piano's in het hele land. Dat voor het eerst twee personen gelijktijdig muziek speelden was een hele gebeurtenis, destijds georganiseerd door de Reykjavikse hoornistenvereniging. In 1876. Op het vasteland ging toen Wagners 'Nibelungen' in première."

Het is goed gekomen, met baanbrekende IJslandse muzieknamen als The Sugarcubes, Sigur Rós en Björk. Vooruitstrevende muziek, waarvan veel te horen was op Eurosonic. Maar hoe verhouden die IJslandse acts zich tot bands uit de rest van Europa, waarvan er in Groningen zo'n driehonderd hun visitekaartje afleverden? Nou, parallellen zijn te trekken. Net als het vasteland heeft IJsland voor elk wat wils. In de hipstercategorie is daar bijvoorbeeld de jonge band Vök, een soort IJslandse reïncarnatie van The xx. Kalme synthpop, een vleugje bezwerende shoegaze, gedragen door een sterke zangeres - die wel nog wat onwennig op het podium staat. Dat deden er meer: tegenover Vök staat het Britse drietal All We Are. Zo'n zelfde meerstemmige vrouw-man band waar de onvermijdelijke The xx-vergelijking komt bovendrijven, met een flinke portie funk erbij.

Dan, in de categorie mooie-jongens-met-gitaar, James Bay. Saai door perfectie: hij ziet er goed uit, hij zingt lekker, hij speelt prima gitaar, én heeft een hippe hoed als herkenbaar handelsmerk. Artistiek is het weinig interessant, maar na dit sterke optreden zal het niet lang duren voor hij grote zalen uitverkoopt. Uit IJsland is er in dit genre Kaleo, mooie jongens met strakke bluesy gitaarpop en leuke nummers. Maar zonder enige verkoopbare uitstraling, onmisbaar voor een popster.

Ook zijn er acts die moeilijker in een hokje zijn te vangen. Uit IJsland komt Samaris: een combinatie van techno, klarinet en de zangerige voordracht van oude IJslandse volksgedichten. Klinkt gek, maar ook erg goed. Nog frisser is het geluid van het Franse duo Ibeyi. Een tweeling, dochters van Buena Vista-percussionist Anga Díaz. Die op donderdagavond in de Stadsschouwburg met een smakelijke mix van Afrikaanse gebedszangen, Cubaanse ritmes, hiphop en verleidelijke pianopop één van de hoogtepunten van Eurosonic waren.

Genoeg parallellen dus. Toch voel je bij de meeste bands direct of ze uit IJsland komen. Het is de klank, de uitstraling van muzikanten. Hierbij zijn 'dromerig' en 'sprookjesachtig' de clichématige trefwoorden, bijvoorbeeld bij Low Roar of Mammút. Is dat die isolatie van een dunbevolkt eiland? Is het die natuurpracht, die doorwerkt in dat klankenpalet? Of ligt het simpeler? Het schertsende antwoord van Einar Örn Benediktsson op dé vraag die Eurosonic bezighield: "Ach, we staan op de rotsvlaktes, zuigen de energie uit de bergen, en praten met elfen." Prachtland, dat IJsland.

undefined