Alcohol kopen als minderjarige nog steeds een makkie
Jongeren onder de achttien jaar kunnen nog steeds probleemloos aan alcohol komen. Uit onderzoek van het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid Stap en de Universiteit Twente blijkt dat alcoholverkopers ruim twee op de drie keer alcohol meegeven aan minderjarigen.
Zogenaamde mysteryshoppers werden door de onderzoekers op pad gestuurd om te kijken of alcoholverkopers de Drank- en Horecawet naleven. In 2013 deed 29,8 procent dit correct, in 2015 30,4 procent. Voor het onderzoek zijn er 5886 aankopen in 133 gemeenten gedaan.
Er lijkt dus niets veranderd. Toch is het onderzoek van dit jaar niet helemaal vergelijkbaar met dat van 2013. Want in 2014 werd de leeftijdsgrens voor het kopen van alcohol verhoogd naar 18 jaar. En de mysteryshoppers van dit jaar waren dus ook 17, terwijl in 2013 nog vijftienjarigen op pad werden gestuurd.
Het zou dus best kunnen dat het voor die vijftienjarigen wel degelijk moeilijker is geworden om alcohol te kopen. Onderzoeker Joris van Hoof van de Universiteit Twente beaamt dat zijn onderzoek daar niet over ging. "Het gaat ons om de naleving van de wet door de verkopers. De mysteryshoppers waren altijd een jaar jonger dan de wettelijke leeftijdsgrens. Of 15-jarigen die voor de wetswijziging aan alcohol konden komen dat nog steeds kunnen, hebben we dus niet onderzocht."
Verschillen
Hoe dan ook nemen veel verkopers het dus nog altijd niet nauw met de wet. Wel zijn er opmerkelijke verschillen te zien per type verkooppunt. Met 51,2 procent scoren de supermarkten het minst slecht, gevolgd door de slijterijen (41,8 procent). De score van cafetaria's en sportkantines is helemaal beneden peil met slechts 15 procent.
Een belangrijke reden waarom supermarkten het zoveel beter doen, is dat zij in ruim 70 procent van de gevallen vragen naar een identiteitsbewijs. Toch wordt er zelfs na een ID-controle vaak drank meegegeven aan 18-minners. Als voorbeeld halen de onderzoekers Aldi aan. Van de 86 keer dat er daar naar een ID werd gevraagd, werd slechts 52 keer juist gehandeld. Hoe minder druk het in de winkel is, hoe slordiger de cassières hierin zijn.
Oorzaken
Geld speelt volgens de onderzoekers een belangrijke rol als het gaat om het meegeven van alcohol aan minderjarigen. Avondwinkels, zelfstandige slijterijen, de horeca en cafetaria's halen hun inkomsten grotendeels uit alcoholverkoop. Een betere leeftijdscontrole betekent dan in veel gevallen minder omzet.
Bovendien heeft niet elke gemeente voldoende capaciteit en bereidheid om de Drank- en Horecawet goed te handhaven. Zo krijgen toezichthouders vaak de opdracht mee om het bij een waarschuwing te laten. Uit het onderzoek blijkt ook dat verkopers in grote gemeenten de wet gemiddeld slechter naleven dan hun collega's in kleinere gemeenten. Voor jongeren die er naar op zoek zijn, is alcohol dus nog steeds makkelijk verkrijgbaar.
