'Alcohol is helemaal niet gezond'
Een glaasje bij het eten of een borreltje voor het slapengaan; veel mensen denken maar al te graag dat matig alcoholgebruik gezond is. Er is ook veel wetenschappelijk onderzoek dat die gedachte onderschrijft. Maar die bewijzen rammelen, schrijven Canadese onderzoekers. Alleen mensen die eens in de veertien dagen een drankje nemen, zijn beter af. Maar het is onwaarschijnlijk dat dat aan de alcohol te danken is.
De Canadezen veegden 87 studies naar de gezondheidseffecten van alcohol bij elkaar en toen ze die nog eens goed tegen het licht hadden gehouden, waren alle heilzame effecten verdwenen. Een sleutelrol in deze omslag is weggelegd voor de geheelonthouder, schrijven ze in het vakblad Journal of Studies on Alcohol and Drugs. De matige drinker - één à twee glaasjes per dag - wordt vergeleken met iemand die alle drank laat staan. Dat is vaak: nu laat staan. Onder de geheelonthouders bevindt zich een grote groep die om gezondheidsredenen gestopt is. Nogal wiedes dat de matige drinker daar gezond tegen afsteekt.
Eigenlijk had iedere wetenschapper al argwaan bij het vermeende gunstige effect van alcohol. Heel veel studies lieten dezelfde curve zien: matig alcoholgebruik zou niet alleen goed zijn voor hart en bloedvaten, in deze groep kwamen ook dementie, kanker of botbreuken minder voor. Zelfs levercirrose, een typische alcoholistenkwaal, zou te vermijden zijn met het dagelijkse borreltje. Telkens was de matige gebruiker beter af, niet alleen beter dan de zware drinker, maar ook dan de geheelonthouder.
Een glas per dag
De laatste is vaak niet gezond en slechts 13 van de 87 studies corrigeerden daarvoor. En laten die 13 studies nou net geen enkel gezondheidseffect aan alcohol toeschrijven. Uit de analyse volgt dat hooguit de incidentele gebruiker voordeel heeft van de alcohol. Maar vermoedelijk zijn dit gewoon gezondere mensen, concluderen de Canadezen. Ze vinden het veel logischer om van een lineair verband uit te gaan: hoe meer alcohol, des te groter de schade.
November vorig jaar neigde de Gezondheidsraad ook al naar deze conclusie. In zijn richtlijnen voor gezonde voeding adviseerde de raad om nog maar één alcoholische consumptie per dag te nuttigen - het oude advies stond twee glazen toe. En omdat dat in de praktijk een lastig te volgen advies zou kunnen zijn, was het wellicht beter de drank helemaal te laten staan. Vandaag presenteert het Voedingscentrum op basis van die richtlijnen een nieuwe Schijf van Vijf.
De wijn wordt nooit meer zoals vroeger
Wijnliefhebbers doen er goed aan een voorraad aan te leggen. De klimaatverandering gooit wijnzekerheden overhoop, schrijven Amerikaanse wetenschappers in Nature Climate Change, en het is de vraag of de grote wijnen dat overleven.
Een goed wijnjaar begint met een nat voorjaar, gevolgd door een hete en droge (na)zomer, en eindigt met een vroege oogst. Dat is al eeuwen zo, blijkt uit de logboeken die sinds 1300 van de druivenoogsten worden bijgehouden. Maar sinds 1980 is die wetmatigheid minder hard. Door de opwarming van de aarde zijn de oogsten ongeveer een week vervroegd. Dat lijkt gunstig voor de wijnboeren, maar de zomers van tegenwoordig hebben geen droogte meer nodig om warm te worden. En die droogte was óók een voorwaarde voor een goede wijn. Kijk naar 2003: een extreem warme zomer, een uitzonderlijk vroege oogst maar een matig wijnjaar.
We kunnen de wijngaarden van Bordeaux of Bourgondië natuurlijk verplaatsen naar Zuid-Engeland - daar gaat het wijnklimaat heen - maar het is de vraag, schrijven de Amerikanen, of de Britse bodem een echte Chablis kan voortbrengen.
