Al dat dure onderzoek is vooral noodlotsbezwering

Als u het niet erg vindt wilde ik maar liever niks zeggen over het rapport van staatssecretaris Van Rijn onder de titel 'Waardigheid en trots, liefdevolle zorg voor onze ouderen'. Er deugt natuurlijk niks van, want mijn geniale plan ter oplossing van de malaise in mijn sector wordt niet eens genoemd. Ik zeg het nog één keer (brulde de muis): we halen per dag per patiënt 100 euro weg uit het ziekenhuis en geven die aan de verpleeghuisbewoner. De huidige verdeling van 1000 - 200 wordt dan 900 - 300. Die 100 euro wordt in het verpleeghuis besteed aan de werving van goedbetaalde en uitstekend opgeleide verpleegkundigen en activiteitenbegeleiders. Die 100 euro per patiënt per dag in het ziekenhuis wordt verdiend door een hernieuwde poging om rationele geneeskunde te bedrijven.

Artsen hebben geen idee hoeveel diagnostische manoeuvres in de gedaante van bloedbepalingen, röntgenfoto's, scans, policontroles, echo's, puncties, ECG's, EEG's, EMG's, scopieën en botdichtheidsmetingen alles met gebed hebben te maken en niets met rationele geneeskunde.

Rationele geneeskunde is die discipline die zich bij elke medische handeling afvraagt: wat is de kans dat de patient hierdoor een beter leven krijgt? En gebed is die bezigheid waarin wij mensen vroeger neerknielden voor God of Noodlot met het smartelijke verzoek niet zo hard te slaan. Gebed is wel resultaatgericht, maar niet resultaatafhankelijk. Zolang je mens bent zul je bij ernstige tegenslag blijven vragen: waarom wordt mij dit aangedaan? Wie levert mij deze streek? En iedereen heeft zijn vergeefse methode om het Noodlot van repliek te dienen. In het ziekenhuis gebeurt dat op een ogenschijnlijk rationele wijze door diagnostiek. Levert vaak niks op, maar dat betekent niet dat de machinerie daardoor tot stilstand komt. Integendeel, hij draait lekker door, inderdaad, als een gebedsmolentje, aangeblazen door de wind van wanhoop. Duur molentje trouwens.

Achter die diagnoses spuiende ziekenhuiswereld doemt de wereld van onderzoek op. Leken hebben geen idee hoeveel medisch onderzoek gedaan wordt dat volstrekt waardeloos is door onderzoekers die elkaar en subsidiegevers ervan overtuigen dat het echt wel ergens over gaat. Het valt nauwelijks te bevatten wat er geofferd wordt aan geld en tijd op het altaar van Onderzoek.

Wij kijken met stomme verbazing naar de oude Grieken die soms een prachtige waardevolle stier offerden aan Zeus. Wat kun je daar nou mee bereiken? Het is noodlotsbezwering, je vuist schudden tegen een vulkaanuitbarsting. Ons Onderzoek zit grotendeels in die hoek.

U denkt dat ik overdrijf? Anne-Mei The meldde in haar oratie als hoogleraar langdurige zorg en dementie dat er sinds 1975 45.000 artikelen verschenen in wetenschappelijke tijdschriften over dementie. En de uitkomst daarvan in termen van lotsverbetering voor dementen? Niets. Niks. Nada. Als iemand 45.000 keer een pijltje gooit in een spelletje darts en niet één keer het bord raakt dan moeten we de pijlengooier toch echt even apart nemen en eens rustig vragen: moppie, wat denk je nou eigenlijk dat je aan het doen bent?

'Onderzoek' is een eigentijdse gebedsvorm waarvoor mensen dolgraag de liturgische parafernalia aandragen. Zo las ik op de website van mijn eigen beroepsvereniging Verenso dat een collega van 3 tot 11 januari 2015 'in de strijd tegen dementie een bijzondere uitdaging aangaat.' Ze ging meedoen aan de ScanCoveryTrial, een autosportevenement waarin men 7000 kilometer door sneeuw en ijs crosst om geld op te halen voor onderzoek door het VUmc Alzheimer Centrum. In Hersen Magazine las ik dat twee jongens meer dan 3000 km hebben gelopen 'voor de Hersenstichting en de stichting STOP-hersentumoren.nl, maar vooral voor hun moeders.' In datzelfde magazine roept Jan Mulder: 'Er moet meer geld komen voor onderzoek'. En in nog steeds datzelfde magazine vertelt onderzoeker prof. dr. Maarten Koole onder de valse kop 'Gliacellen bieden hoop voor MS-patiënten' dat hij onderzoek doet naar myelinevorming door oligodendrocyten. Koole: 'Met de uitkomst ervan zouden MS-patiënten geholpen kunnen worden.' Let op dat 'zouden'. Als me tante een pikkie had dan zou het me oom wezen.

We moeten blijven hopen, dat weet ik wel, maar we kiezen in geneeskunde vaak zo'n idiote route om bij hoop aan te komen, een route die daar helemaal niet naartoe leidt.

undefined