Column
Afghanistan is te verdeeld om een nationale held te vereren
Sinds de dood van Ahmad Shah Massoud, de legendarische leider van het Afghaanse verzet, ontbeert het land een nationale held, constateert Haroon Parvani. "Het volk voelt zich nog geen natie."
Op 9 september 2001 werd Ahmad Shah Massoud, 'de Leeuw van Panshirvallei', vermoord door Al-Qaida. Sindsdien is deze week door de Afghaanse regering uitgeroepen tot de week van de martelaars.
Zijn sterfdag stond in het teken van 'Amir Sahib' (de leider), zoals zijn kameraden en aanhangers hem graag noemen. De gevolgen van zijn afwezigheid zijn groot en alom aanwezig. Sinds zijn dood heeft Afghanistan te kampen met gebrek aan een charismatische en daadkrachtige leider.
Stinkende wonden
Karzai, die van 2001 tot 2014 regeerde, was charismatisch, maar niet daadkrachtig. Hij functioneerde als een zachte heelmeester die stinkende wonden veroorzaakte in een land dat al gewond was door zijn politiek waarmee hij iedereen te vriend wilde houden. Karzai ging zelfs zo ver dat hij de Taliban 'mijn ontevreden broeders' noemde.
De nieuwe Afghaanse president Ashraf Ghani, een universitair docent in Amerika, beweert daadkrachtig te zijn, maar mist charisma. Daarnaast lijdt hij aan een ongeneeslijke ziekte. Al in de wittebroodsweken van zijn presidentschap wordt er gespeculeerd over zijn vervanger. Afghanistan is verdwaald in de bochten van gebeurtenissen, verdeeldheid, corruptie en vooral gebrek aan visie.
Wie was Ahmad Shah Massoud?
Massoud (1953-2001) was een Afghaans-Tadzjiekse leider die een grote rol speelde bij de verdrijving van het Rode Leger uit Afghanistan. Zijn bijnaam, ‘de leeuw van de Panshirvallei', dankt hij aan zijn verzet tegen de sovjettroepen die in 1979 Afghanistan binnenvielen.
Toen de Taliban in 1996 aan de macht kwamen werd hij een van de belangrijkste leiders van de Noordelijke Alliantie die zich tegen het bewind verzette. In 2001 kwam Massoud om bij een zelfmoordaanslag. Een jaar na zijn dood werd hij door president Karzai uitgeroepen als Nationale Held van Afghanistan.
Oude helden en legendes
In deze dagen van onzekerheid grijpt men naar oude helden en legendes. Naar de dagen dat iemand met een klop op de schouder, een glimlach of een woord, hoop kan geven en zekerheid kan uitstralen. Ahmad Shah Massoud was zo iemand, zo hoor ik de inwoners van de wijk Khair Khana in Kabul zeggen.
Hij was degene die het bekende Rode Leger op de knieën kreeg in de jaren tachtig. De Russische generaals praten nog altijd met respect over hem als het om oorlogstactieken en standvastigheid gaat. Een bekende uitspraak van hem galmt nog steeds in de loopgraven waar hevig tegen de Taliban wordt gevochten: "Zelfs als ik nog maar een plekje ter grote van mijn pakool (hoed) over heb, zal ik tegen de Taliban blijven vechten." Deze legendarische zin staat symbool voor verzet en dapperheid.
Overdaad
Desondanks wordt Ahmad Shah Massoud niet door iedereen als held gezien. Hem wordt verweten dat hij in de jaren negentig, als Afghaanse minister van Defensie, hardhandig heeft opgetreden tegen de Mudjaheddin groeperingen, behorend tot andere etnische groepen die de wijken van de stad Kabul als oorlogsbuit wilden hebben.
Zijn voorstanders spreken van noodzaak, zijn tegenstanders van overdaad. In de lappendeken van de Afghaanse etnische diversiteit kan men geen nationale held hebben. Vooral omdat de wonden van de etnische oorlog nog niet zijn genezen en het volk zich nog geen natie voelt. Traditioneel en cultureel gezien creëert en houdt elke groep haar held conform haar eigen normen en smaak. Iedere groep heeft het recht op een held.
Ik stel voor: laat ieder bevolkingsgroep haar eigen held hebben, gun ze dat plezier en die trots. Hef het glas en drink een witte wijn op ieders held.
