Adviesbureaus creëren keurmerk tegen wildgroei

Waar zie je ze tegenwoordig nog, de dure leaseauto's van goedbetaalde consultants op de parkeerplaatsen van bedrijven en overheidsinstellingen? De traditionele adviesbureaus hebben het zwaar nu het aantal opdrachten daalt. Tegelijkertijd stijgt het aantal zelfstandige consultants. En hoe. In 2007 waren er nog 38.000 organisatieadviesbureaus. Dit jaar zijn het er bijna 80.000; voldoende om een stad als Hengelo, Oss of Amstelveen te bevolken met uitsluitend adviseurs. Zorgen deze zelfstandigen voor het einde van respectabele bureaus als Berenschot en Twynstra Gudde?

De traditionele consultancybureaus vrezen van wel. Niet omdat de nieuwkomers kunnen concurreren met de gevestigde orde. Integendeel. Veel éénmanszaken zouden 'broddelwerk' leveren en 'hoge nota's' sturen. Dat bezorgt de adviesbranche een slechte naam, zeggen 21 bureaus die zijn verenigd in de Raad van Organisatie-Adviesbureaus (ROA). Daarom maakte de ROA gisteren bekend dat de gedragsregels zijn aangescherpt om zo een soort keurmerk te creëren voor gedegen advieswerk.

Niks mis mee, vindt Ard-Pieter de Man, hoogleraar aan de Vrije Universiteit en rector van het opleidingsinstituut voor veranderen en organiseren, Sioo. "Maar bureaus kunnen beter kijken naar de kwaliteit van hun advies. Niet iedereen levert toegevoegde waarde. Dat geldt overigens voor zowel de nieuwkomers als de gevestigde orde."

De nieuwe organisatie-, belasting- en ICT-adviseurs, om maar wat te noemen, zijn vaak afkomstig van grotere bureaus die personeel moeten ontslaan vanwege tegenvallende resultaten. Zij nemen dan hun eigen klantennetwerk mee. Dat gebeurt alleen als de consultant goed werk heeft geleverd. Ook is een deel afkomstig van bureaus die de afgelopen jaren failliet zijn gegaan. "Vaak zijn dat bureaus die onvoldoende hebben vernieuwd", zegt De Man.

Net als in veel andere sectoren heeft de traditionele consultantwereld te maken met 'ontwrichtende innovaties'. "Als je kijkt naar nieuwe mogelijkheden van online ondersteuning van advies, zie je leuke dingen", zegt De Man. "Grote adviesbureaus kunnen niet zo snel de overstap maken."

De grootste ontwrichting komt niet van nieuwe techniek, maar van de zzp'ers, die ook nieuwe verdienmodellen met zich meebrengen. "Dat zet de grote bureaus onder druk. Zzp'ers kunnen werken voor een lager bedrag. De grote bureaus hebben overhead, grote kantoren en arbeidsvoorwaarden. Je ziet dat veel opdrachten die vroeger naar de bureaus gingen, nu door zzp'ers worden gedaan. Daarnaast zie je ook dat zzp'ers zich aan het verenigen zijn. Dan krijg je clubjes van vijf tot tien zzp'ers. Die kunnen dan ook grotere opdrachten aan die vroeger automatisch naar de bureaus gingen. Zo'n zzp-collectief kan werken voor een lagere prijs, dat is best een bedreiging voor de grotere bureaus."

Dat zzp'ers aantrekkelijker kunnen zijn dan grote bureaus, heeft niet alleen te maken met lagere facturen. Bij traditionele bureaus betalen bedrijven of overheidsinstellingen een vast bedrag, of een uurtarief, ongeacht of het advies goed of slecht is. De nieuwkomers werken deels prestatieafhankelijk waardoor de risico's bij zowel klant als adviseur komen te liggen.

De nieuwkomers zijn vaak ook sneller, schetst De Man. "Bij een traditioneel bureau gaat een adviseur eerst twee maanden het probleem bestuderen, komt dan met een adviesrapport waarna het wordt ingevoerd. En dat allemaal via uurtje factuurtje. Maar klanten willen sneller advies krijgen en niet iemand die twee maanden in het bedrijf loopt om onderzoek te doen. Het onderzoeksdeel moet je al weten, als expert in de sector, zodat je sneller en goedkoper kunt werken. Deze vorm van 'instant consulting' is een belangrijke trend."

De nieuwe ontwikkelingen willen volgens De Man niet zeggen dat de klassieke adviesbureaus uitsterven. Maar dan moeten zij zich wel aanpassen aan de nieuwe markt en de nieuwe spelers.

undefined