Aardwarmte moet tuinders naar Friesland lokken
LEEUWARDEN - De positieve punten om tuinders uit het Westland naar Friesland te trekken staan in volle glorie in een glanzende folder. Lage grondprijzen, schone lucht, collectief transport en voldoende arbeidskrachten zijn daar maar een greep uit. Binnenkort hoopt de Tuinbouwstichting Noordwest-Friesland er nog één aan toe te voegen: goedkope energie door middel van aardwarmte.
De nieuwe zoutfabriek Frima bij Harlingen haalt zout uit de bodem op tweeëneenhalve kilometer diepte. Bij die zoutwinning komt veel warmte vrij omdat dat zout in een temperatuur van ruim honderd graden Celcius ligt. Zonde om dat onbenut te laten, dacht het bedrijf en nam contact op met de tuinbouwstichting. De stichting zag wel wat in het idee van Frima en laat nu een haalbaarheidsonderzoek uitvoeren waaruit moet blijken of aardwarmte de rendabele warmtebron wordt van de toekomst. Vooralsnog is R. Brijker van de tuinbouwstichting zeer positief. “Het is een uniek idee. We weten al dat het kan, het is nu nog even de vraag hoe de details precies uitgevoerd moeten worden.” A. van der Weiden van Frigem Energiediensten, die het onderzoek uitvoert, is gematigd positief. “Technisch is het zeker haalbaar, daar hebben we geen twijfels over. Of het echter een lagere energieprijs zal opleveren, weten we nog niet. Pas in oktober wordt dat duidelijk. Dan weten we welke technische installaties nodig zijn. En die zijn duur.”
In Duitsland loopt al een project met aardwarmte uit mijnschachten. Die aardwarmte zorgt voor de energie van de ruim 5 000 inwoners van de stad Rijnsburg. “De zoutwinputten bij Harlingen zijn de diepste van Europa. Kun je nagaan hoeveel warmte er dan vrij komt”, vertelt projectleider Van der Weiden. Om de warmte naar boven te krijgen zijn er drie opties mogelijk die allen in het haalbaarheidsonderzoek meegenomen worden. “Het zijn methodes die we kunnen inzetten voor, tijdens en na het produktieproces. Het is nu even afwachten welke van de drie de goedkoopste is.”
De energie die uit de aardwarmtebron geleverd zou worden heeft een stabiele prijs. Een groot voordeel voor tuinders die nogal eens hun winst zien verdwijnen met de stijgende energieprijzen. Van der Meiden: “Het systeem zou heel betrouwbaar zijn door een stabiele prijs. Contracten kunnen zo voor jaren vastgelegd worden.” De projectleider voorziet niet dat alle benodigde energie die de tuinders nodig hebben uit de aardwarmte geleverd kan worden. Geschat wordt dat ongeveer de helft van de benodigde energie uit aardwarmte kan komen. “Tuinders hebben CO2 nodig voor hun kassen, daar groeien hun gewassen beter van. Die CO2 kun je alleen krijgen door de verbranding van gas in ketels.”
In Friesland zijn momenteel dertig tuinders actief die samen zo'n vijftig hectare bezetten. Op termijn wil de provincie dat tweehonderdvijftig hectare voor de tuinbouw beschikbaar komt. De driehoek Sexbierum, Kimswerd en Berlikum is hiervoor aangewezen. Door tuinbouw moet er meer werkgelegenheid in dit gebied komen en Friesland als geheel economisch sterker maken. Toch wil de stimuleringsstichting voor de tuinbouw niet dat er nieuwe tuinders komen. Ze willen bedrijven trekken die uit het Westland weg moeten vanwege ruimtegebrek. “De prijzen op de markt zijn erg laag. Dat is hèt grote probleem voor de tuinbouw van het moment. De concurrentie van de zuidelijke landen speelt ons daarbij parten. Vooral in Elke nieuwe tuinder die erbij komt maakt het moeilijker”, meent een pessimistische Brijker.
