Aanvoerder van succesvol dorpsverzet

Renswoude, vertelt burgemeester Hugo Schorer met een twinkeling in zijn ogen, heeft onlangs te maken gehad met een 'vliegtuigcrash'. Zoals alles in het Utrechtse dorp (4.750 inwoners) kleinschalig gebeurt, gold dat ook voor het ongeluk. Een modelvliegtuigje met motorpech boorde zich door het dak van een kippenschuur, met als resultaat zeven kippen dood en de rest van de leg. "De gemeente kreeg gelijk een telefoontje dat we wat moesten doen. Mijn reactie was: we moeten niks doen, maar zorgen dat de modelvliegclub en de boer er samen uit komen. Burgers kunnen best heel veel problemen zelf oplossen."

Jonkheer mr. Karel Frederik Hugo Schorer kwam in 1996 als waarnemer naar het Utrechtse dorp omdat het zou worden samengevoegd met de buurgemeenten Woudenberg en Scherpenzeel, of met Veenendaal. "Toen ik hier kwam, leek het me logisch dat Renswoude zou worden opgeheven; maar na een tijdje vroeg ik me af waarom dat nodig was. Het loopt hier allemaal prima." De waarnemer bleef drie ambtstermijnen van in totaal vijftien jaar.

Morgen neemt Schorer, vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd, afscheid van het dorp waaraan hij 'een beetje verknocht' is geraakt. Het mooiste afscheidscadeau heeft hij al gekregen: Renswoude blijft zelfstandig. De Tweede Kamer stemde daar een week voor Schorers afscheid mee in, op voorstel van minister Donner van binnenlandse zaken. "Geweldig! Ik had het niet beter kunnen wensen", zegt Schorer. De burgemeester (sinds 1997 lid van het CDA) gaf enthousiast leiding en gezicht aan het hardnekkige verzet van de bevolking tegen fusie met andere gemeenten. "Het is gelukt door de eensgezindheid van het gemeentebestuur en door het luisteren naar de burgers. Daar heb ik een bijdrage aan kunnen leveren."

Door zijn jaren in Renswoude is Schorer ervan overtuigd geraakt dat schaalvergroting door het samenvoegen van gemeenten vaak een heilloze weg is. "De kwaliteit van het lokaal bestuur in Nederland is prima, blijkt uit internationale vergelijkingen. De voordelen van schaalvergroting zijn te onduidelijk. Daarom moet je er voorzichtig mee omgaan. Als gemeenten het niet willen, laat het dan gewoon."

Het verzet tegen samenvoeging laat volgens Schorer zien dat de meeste burgers de voorkeur geven aan een gemeente die 'herkenbaar en benaderbaar is en dicht bij de mensen staat'. In Renswoude weten de 35 ambtenaren voor wie ze werken en leggen zonodig snel contact met inwoners. "Die krijgen in een gesprek uitgelegd waarom we bijvoorbeeld geen bouwvergunning willen afgeven. Geen brief schrijven, maar met elkaar aan tafel gaan zitten om tot een oplossing te komen. Mensen zijn best bereid dat te accepteren, als het maar netjes wordt uitgelegd." De gemeentelijke bezwaarschriftencommissie hoeft per jaar nog geen vijf klachten te behandelen.

Schorer onderschrijft de stelling van de liberale politicus Thorbecke dat de gemeente in de eerste plaats een gemeenschap van zelfsturende burgers is. Daarbij passen kleine bestuurlijke eenheden die initiatieven van burgers ondersteunen, overigens zonder in cliëntelisme te vervallen. In Renswoude werkt het, getuige ook de animo om lid te worden van de gemeenteraad. "Mensen vinden het best wel een eer om in de raad te zitten. Zo zou het moeten zijn."

Schorer ergert zich aan wat hij 'de overproductie van beleid' door de landelijke overheid noemt. Hij heeft zelf bij twee ministeries gewerkt en werd daarna dijkgraaf van het waterschap Walcheren. "Dan merk je hoe ver het Haagse beleid af staat van de praktijk in het land. Als burgemeester word je daar ook mee geconfronteerd. We hadden hier een uitstekende openbare basisschool die uiteindelijk is gesloten vanwege Haagse regels."

Met smaak vertelt Schorer over de vergunning die Renswoude bij het ministerie van landbouw moest aanvragen om konijnen op de gemeentelijke begraafplaats met behulp van een fret te mogen bestrijden. "Ik wist niet wat ik hoorde! We hebben die vergunning uiteindelijk vrij snel gekregen en de fret heeft zijn werk gedaan."

Renswoude houdt stand
Zo langzamerhand kan in het centrum van Renswoude wel een monumentje worden opgericht dat herinnert aan succesvol afgeslagen annexatiepogingen.

De jaartallen 1849, 1969, 1985, 1996 en 2008 herinneren aan bestuurlijke conflicten over het samenvoegen van Renswoude met de buurgemeenten Woudenberg en Scherpenzeel.

Dat Renswoude zelfstandig blijft, wil niet zeggen dat de gemeente met de rug naar de omgeving staat. Met Veenendaal is een overeenkomst gesloten dat Renswoude van ambtelijke ondersteuning gebruik kan maken.

En er is sinds kort de samenwerking in de Regio FoodValley, die de ambitie heeft om uit te groeien tot 'de internationale topregio voor kennis en innovaties op het gebied van gezonde en duurzame voeding'.

Onder de regio vallen Barneveld, Ede, Nijkerk, Renswoude, Rhenen, Scherpenzeel, Veenendaal en Wageningen, samen goed voor 330.000 inwoners.

undefined