Aantal voltijds werkende vrouwen stijgt naar recordhoogte
Voor het eerst zijn er meer dan 1 miljoen fulltime buitenshuis werkende vrouwen. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) die Trouw heeft opgevraagd.
De kans dat die miljoenste vrouw de nieuwe verpleegster in het verzorgingshuis is, is klein. Het zal ook geen schoonmaakster zijn. Deze beroepen worden doorgaans in deeltijd gedaan. Waarschijnlijker is het een beginnende juriste of de net afgestudeerde gynaecologe.
Het zijn namelijk de jonge hoog¬opgeleide vrouwen die het vaakst voltijds werken. Bijna de helft van deze groep werkt 35 uur per week of meer. Maar zodra er kinderen komen, duikelt dat omlaag. Bij laag en middelbaar opgeleide vrouwen komt het percentage fulltime werkenden in geen enkele leeftijdsgroep boven de 20 uit.
“De keuzes van vrouwen en mannen zijn nog steeds gebaseerd op wat andere vrouwen en andere mannen doen”, reageert Belle Derks, hoogleraar sociale psychologie aan de Universiteit Utrecht en gespecialiseerd in de rol van vrouwen en etnische minderheden in werk- en opleidingssi¬tuaties. “De genderrol dicteert onze toekomst op de arbeidsmarkt.”
Volgens Derks geven studerende meiden van negentien, twintig jaar al aan dat ze later zo”n 28 uur per week willen werken. “Dat is wat ze de generatie boven zich zien doen. Ze groeien op met het idee dat het normaal is dat zij grotendeels de zorg voor de kinderen op zich nemen. Dat vind ik erg. Mensen horen individuele beslissingen te nemen. Op basis van wat je wilt, niet op basis van ongeschreven regels wat er van je wordt verwacht. Dat geldt ook voor mannen.”
Stereotypen doorbreken
Stereotypen zijn volgens de hoogleraar alleen te doorbreken als het overheidsbeleid en de instituties veranderen. Scholen en kinderopvang moeten zich niet alleen richten op moeders, maar op beide ouders. Nu is het nog veelal de moeder die onder schooltijd helpt met spelletjes, sportdagen en voorlezen.
De overheid moet ouderschapsverlof voor vaders meer stimuleren, vindt Derks. “Nu denken werkgevers nog als een man meer tijd thuis wil zijn dat hij niet zo ambitieus is.”
Verlof of in deeltijd werken is in Nederland een serieus obstakel om carrière te maken op de arbeidsmarkt. Derks wijst op Zweden, waar er een bonus is om ouders te stimuleren het ouderschapsverlof eerlijk onderling te verdelen. Dat gaat in de vorm van een belastingvoordeel.
Tekst gaat verder onder de graphic
Derks: “In landen waar het gebruikelijker is dat beide ouders veel werken, kampen moeders die de hele week van huis zijn nauwelijks met schuldgevoelens. Er zijn landen waar vijf dagen kinderopvang heel normaal is. Maar in Nederland is vijf dagen opvang not done omdat er dan weer afgeweken wordt van de norm, van onze norm van maximaal drie dagen. Maar hoe slecht is vijf dagen opvang voor het kind?”
Stabiel
Van alle vrouwen werkt 25 procent voltijds. Dat percentage is al jaren stabiel, en steekt schril af bij de 74 procent van de mannen. Tien jaar geleden telde het CBS voor het eerst meer dan 900.000 vrouwen die voltijds werken. Maar ook toen was dat 25 procent van alle werkende vrouwen. Dat percentage wil maar niet omhoog.
Het aandeel mannen dat 36 uur of meer werkt, daalt wel een beetje. Tien jaar terug werkte nog 80 procent van de mannen fulltime. De ‘papadag’ wordt steeds meer geaccepteerd. “Het zou mooi zijn als de verschillen tussen mannen en vrouwen kleiner worden”, aldus Derks. “Dat mannen minder uren kunnen werken als ze dat willen en vrouwen meer. Want als vrouwen veel in deeltijd werken, moet de man wel meer uren maken.”
Lees ook: Is er deze eeuw wel iets veranderd?
