Tijdgeest verkent het wel en wee van de liefde: hoe het hart soms nieuwe wegen in slaat. Toen Vera (59) een spierziekte kreeg zag ze pas hoe liefdeloos haar relatie was. De dansvloer bracht haar een minnaar.
“De vonk tussen Julius en mij sloeg over tijdens een dansdag, we doen allebei aan 5rythms, een bewegingsvorm. Het lukte niet om van elkaar af te blijven en we zaten zelfs nog te zoenen in het grand café onder het zaaltje waar we dansten. Het is dat ik ‘s avonds een afspraak had, anders was ik linea recta met hem meegegaan naar huis. Pure aantrekkingskracht. En daar gaf ik aan toe.
Later dacht ik: jeetje, dat ik dat heb gedaan. Zo schaamteloos. Terwijl ik op dat moment al een minnaar had. Ja, ik heb een korte periode met twee mannen een relatie gehad; niet veel mensen weten dit, mijn kinderen niet, en mijn ex al helemaal niet. Het zou te veel reacties oproepen, want ‘het hoort niet’. Toch was het heel bevrijdend.
Ik denk dat ik in mijn leven een aantal aannames had opgebouwd over hoe het zou moeten gaan in de liefde. Daar ging ik met die minnaars voor het eerst dwars tegenin. Niemand verwachtte dat van mij, vooral niet omdat ik op dat moment al 25 jaar met Anita was, een vrouw. Ik was ook altijd vrij uitgesproken: ik ben lesbisch. Dingen veranderen blijkbaar.
Ik was meer van het luisteren
Ik leerde Anita kennen in mijn studententijd, in de jaren tachtig, tijdens een actie tegen de verhoging van het collegegeld. We hadden allebei kort haar en liepen in van die tuinbroeken rond. Ik viel vooral op haar daadkracht, misschien omdat ik diep in mijn hart zelf heel onzeker was. Ik trok me op aan haar. Ze was niet bang voor autoriteit en had haar woordje klaar. Ze maakte makkelijk praatjes. Ik was meer van het luisteren. Introverter.
Na een jaar of vijf gingen we samenwonen. En weer wat later, ik was inmiddels begin dertig, wilden we graag kinderen. Dat was toen nog een behoorlijke zoektocht voor twee vrouwen. Maar het lukte. De relatie veranderde wel. Er kwam minder ruimte voor elkaar. Een vriendin grapte weleens: ‘Goh, jullie lijken wel een bedrijf met zo’n gezin’.
In het begin konden we nog best goed met elkaar praten, maar ergens zijn we van elkaar verwijderd geraakt. Ik had vaak het gevoel dat ik mijn emoties niet mocht laten zien. Deed ik dat wel, dan zei Anita: ‘Als ik jou zie huilen, moet ik aan mijn moeder denken’. En dat bedoelde ze niet positief. Er was veel irritatie en kwaadheid, soms negeerde ze me dagen.
Eigenlijk liep de relatie volledig vast. Toch bleven we bij elkaar – Anita benadrukte vaak dat het in elke lange relatie zo ging. Pas later zag ik hoe manipulatief ze kon zijn. Ze wist me altijd weer in een hoek te duwen, zij had de regie. En ik paste me telkens weer aan, waardoor ik kleiner, kleiner en kleiner werd.
De kinderen hebben hier nooit veel van meegekregen, dacht ik. Maar zo’n driekwart jaar geleden zei mijn inmiddels volwassen dochter: ‘Jullie raakten elkaar ook nooit aan’. Dat klopt. De passie was volledig weg. Toch heeft het nog jaren geduurd voordat we uit elkaar zijn gegaan.
Ik wilde meer liefde
Pas toen ik, halverwege de veertig, een spierziekte bleek te hebben, veranderde er iets in mijzelf. Mijn wereld stond op z’n kop. Al bij de tweede sessie vroeg mijn psycholoog: wat wíl jij nog in je leven? Mijn antwoord was direct: meer liefde.
Dat is ook het moment dat ik met 5rythms ben begonnen. Door te gaan dansen ben ik van binnen in beweging gekomen. Ik liet mezelf zien en werd opeens ook door een ander gezien: mijn eerste minnaar. Dat het een man was, vond ik niet verwarrend. Ik had op seksueel gebied wel zoiets van: help, hoe doe je dit? Kijk, bij twee vrouwen zijn er niet veel codes, je gaat gewoon op zoek, dat is het leuke van lesbische seks.
Bij het dansen heb ik later ook Julius ontmoet. We zijn inmiddels acht jaar samen. Hij is heel speels en open, en gaf me vanaf het begin een gevoel van gelijkwaardigheid. De eerste keer dat we echt samen waren, vroeg hij bijvoorbeeld: ‘Wat is je behoefte?’ Ik dacht: behoefte? Mag ik iets willen? Ik schoot helemaal vol.
Ik heb van hem geleerd te leren voelen wat ik wil en daarover te communiceren - om te geven en te ontvangen. We doen in bed niet aan: eerst dit en dat en daarna kom je klaar. Of de verwachting dat de man altijd het initiatief neemt. Het is ook prima als ik na drie minuten denk: ik heb eigenlijk toch geen zin om te zoenen.
Laat de schaamte achter je
Dat ik me nu zo schaamteloos seksueel kan voelen, is bevrijdend. Soms vraag ik me af: hoe heb ik zolang zonder gekund? Ik probeer dit ook mijn dochter mee te geven. Ze hoeft niet letterlijk te weten wat ik in bed doe, dat wil ik ook niet van haar weten, maar je kunt het er wel over hebben. Als je de schaamte achter je laat, ontstaat er een wereld van mogelijkheden.”
