Krijg je hoofdpijn van het dragen van een mondkapje?

Een lezer die in het ziekenhuis werkt kampt na een lange werkdag met hoofdpijn. Kan dat komen door het mondkapje dat ze draagt?

Dag in dag uit ademen door een mondkapje, is dat schadelijk? Een lezer die werkt op de spoedeisende hulp in een ziekenhuis vraagt het zich af. Ze draagt vier uur achter elkaar hetzelfde mondkapje, dat zit vastgetapet om haar gezicht om te voorkomen dat haar veiligheidsbril beslaat. Halverwege de dienst verwisselt ze eenmalig het masker, tussendoor mag het kapje niet af.

Ademhaling afgesloten

Na een dag werken kampt de lezer regelmatig met een knallende hoofdpijn, dat had ze eerder nooit. Ze vraagt zich af of ze misschien een zuurstoftekort opbouwt tijdens het werk. Sluit het mondkapje teveel af?

Om te achterhalen hoe hoofdpijn en duizeligheid ontstaan, moeten we eerst even terug naar hoe de ademhaling werkt, zegt longfysioloog Frans de Jongh. “Als je inademt, neemt je lichaam zuurstof op. Zuurstof wordt omgezet in CO2, die je vervolgens uitademt. Je lichaam reguleert de ademhaling niet op basis van de hoeveelheid zuurstof in het bloed, maar voornamelijk aan de hand van het CO2-gehalte. De CO2 beïnvloedt namelijk de zuurgraad van je lichaam, bijvoorbeeld in de hersenen. Als die uit balans raakt, gaat het mis.” Hoofdpijn wordt eigenlijk vrijwel nooit veroorzaakt door een zuurstoftekort, zegt De Jongh, maar door een verstoorde hoeveelheid CO2.

Blijft er dan misschien CO2 achter in het kapje? De Jongh denkt het niet. “Ik neem aan dat er wel zuurstof door het kapje komt, anders zou de verpleegkundige flauwvallen. En als er zuurstof in kan, kan er ook CO2 uit. Die moleculen zijn ongeveer even groot.”

Onbewust hyperventileren

Wat wel kan, denkt De Jongh, is dat de lezer ongemerkt te veel ademt (hyperventilatie) of juist te weinig. “Hyperventilatie kan worden veroorzaakt doordat je lichaam merkt dat er te weinig CO2 uitgeademd wordt. Meestal heeft het een mentale oorzaak, zoals stress.” Het is niet ondenkbaar dat een zorgverlener in deze coronacrisis stress ervaart, denkt hij. Maar hij is voorzichtig met deze diagnose. “Mensen vinden het vaak lastig om te horen dat ze hyperventileren. Terwijl echt veel mensen er onbewust last van hebben.”

Sneller ademen kan ook worden veroorzaakt door het feit dat de mond en neus worden bedekt. De Jongh: “Sommige mensen zijn daar heel gevoelig voor. Die krijgen een mondstuk in bij de arts voor een longfunctietest en beginnen gelijk sneller te ademen.” Het kan ook zijn, denkt De Jongh, dat het mondkapje gedurende de dag wat zwaarder wordt van de condens. “Dan neemt de ademweerstand toe en dat kan weer tot een versnelde ademhaling leiden. Maar die verhoogde ademweerstand kan ook leiden tot een verminderde ademhaling waardoor de CO2 oploopt en je ook hoofdpijn kunt krijgen.”

Ander mondkapje

Wat kan de lezer eventueel doen om de klachten te voorkomen? Dat hangt af van de omstandigheden in het ziekenhuis, zegt De Jongh. “Misschien is het mogelijk om een ander mondkapje te gaan dragen, één dat minder strak over de neus zit. Maar dat is afhankelijk van haar functie en de beschikbaarheid van het materiaal natuurlijk.”

Om eventuele onderliggende klachten zoals stress gedurende de dag het hoofd te bieden, kan de verpleegkundige het beste af en toe een moment nemen en een paar keer rustig ademhalen. De Jongh snapt dat dat in de hectiek van het ziekenhuis niet altijd mogelijk zal zijn. “Maar als het kan, ga dan even zitten en laat de wereld even de wereld zijn.”

In Het Consult beantwoorden experts wekelijks gezondheidsvragen van lezers. Ook een gezondheidsvraag? Stuur een mailtje naar gezondheid@trouw.nl.

Lees ook:

Hoe kom ik van dat zwangerschapsmasker af?

Donkere vlekken in het gezicht: tijdens de zwangerschap kunnen ze opeens opduiken. Wat kun je doen tegen zo’n zwangerschapsmasker?

Een zere rug van het thuiswerken, wat kun je daaraan doen?

We werken nu al ruim een maand thuis, en dat begint gevolgen te hebben. Niet in de laatste plaats voor je rug. Wat te doen tegen rugpijn?