Jeroen Brouwers was een van de warmste mensen die ik in de literaire wereld heb ontmoet

Op het schoolplein, onder de brandende Tunesische zon, kreeg ik het bericht dat Jeroen Brouwers is overleden. Jarenlang was hij mijn grote ­literaire voorbeeld en daarna werd hij een goede vriend aan wie ik veel, heel veel te danken heb.

In 2006 gaf hij een lezing in Utrecht. Ik studeerde toen in Brussel en kwam er speciaal voor naar Nederland. Niet zolang daarvoor had ik mijn vrouw ontmoet. Bij wijze van date gingen we eerst uit eten en daarna naar een lezing van Brouwers. Het werd om twee redenen een legendarische avond: mijn vrouw liep een salmonellavergiftiging op en mijn literaire held signeerde Mijn Vlaamse jaren voor me.

‘Privé was hij een beetje een mopperkont’, hoorde ik iemand op televisie zeggen. Jeroen Brouwers was een van de warmste en hartelijkste mensen die ik in de literaire wereld heb ontmoet.

Hij stond bekend als de gevreesde polemist. In intieme kring was hij juist enorm aimabel.

Het duurde wel even voor ik daarachter kwam. De eerste keer dat ik hem belde, schrok ik zo toen ik zijn stem hoorde, dat ik onmiddellijk weer ophing. Ik belde nog eens en zei: “Sorry, er ging iets mis”.

Op audiëntie

De eerste keer dat ik bij hem thuis was, voelde ik me zoals mensen zich zullen hebben gevoeld als ze op audiëntie bij W.F. Hermans kwamen. Ik was voortdurend bang dat ik door een verkeerde opmerking zijn toorn zou opwekken.

Bij die eerste ontmoeting kreeg ik een van zijn boeken, waarin hij schreef: ‘Gij moet goed oefenen, mijn vriend’. Zoals Herman Teyrlinck het ooit tegen hem had gezegd.

In de tien jaar daarna hebben we elkaar slechts een paar keer gezien, maar we ­hebben elkaar honderden brieven geschreven. Mijn vrouw had het weleens over mijn penvriend. Hij wist meer van mij dan mensen die ik dagelijks zag. Hij was een van de belangrijkste personen in mijn leven.

Zo oprecht, teder en liefdevol

Twee weken voor zijn overlijden kreeg ik nog een bericht van hem, een reactie op het geboortekaartje van onze zoon. Wat hij schreef was zo oprecht, teder en liefdevol.

Gisteravond, treurend om zijn dood, en met de baby slapend op mijn arm, herlas ik het. ‘Ik wens je louter goeds en liefs in je leven, gezondheid, welbehagen, vrede’, schreef hij aan onze zoon. En hij sloot af met: ‘je oude vriend Jeroen Brouwers’.

Was hij nou vooral een groot romanschrijver of een groot essayist? Dat is een vraag waar Brouwersbewonderaars zoals ik het langdurig met elkaar over kunnen hebben.

Mij zijn zijn autobiografische boeken het liefst en dan met name het brievenboek ­Kroniek van een karakter. Daarin toont hij zich niet alleen de grote schrijver die hij was, maar ook de warme, hartelijke vriend die hij voor zovelen is geweest.